Đọc đoạn trích:
"Các em học sinh yêu mến,
Trong cuộc sống của chúng ta có một thứ gọi là tài năng… Tài năng không phải bẩm sinh đã có. Bẩm sinh chỉ là năng khiếu, là khả năng, là tiềm năng. Năng khiếu và tiềm năng phải qua tôi rèn nghiệt ngã, lâu dài, bền bỉ, mới có thể thành tài năng. Ai đó được xem là tài năng là một may mắn, một hạnh đắc, nhưng cũng là một thử thách lớn… Cần nhấn mạnh lại là tài năng chỉ qua tôi rèn hun đúc đặc biệt mới có. “Ngọc bất trác bất thành khí” (ngọc mà không qua đẽo gọt thì không thành đồ quý). Không qua chọn lựa thì không thấy đá quý, đá quý đẽo gọt mới thành ngọc, ngọc gia công mài dũa mới thành vật thiêng quý. …
Về phía các em, những gì các em có thể làm đầu tiên chưa phải là tiếp thu nhiều kiến thức, nghĩ những điều siêu khó, giải được những bài toán hay, những bài tập mà nhiều người khác không giải được, mà cần bồi đắp tình yêu thương. Tình yêu thương với con người nói chung, với cha mẹ thầy cô và bạn bè, với người xung quanh mình. Tình yêu thương mới là năng lượng vĩnh cửu và trong lành nuôi cho tài năng phát triển mạnh mẽ và đúng hướng. Nó là thứ có thể cho tài năng rạng tỏa chân chính và bền vững, nó tránh cho tài năng khỏi sa vào bi kịch, hay trở thành kẻ ác. Và các em trước hết phải tự ý thức và ứng xử với mình rằng mình là người bình thường. Khiêm nhường, bình dị là chỉ số nhận biết người thực tài.…
… Văn Miếu Quốc tử giám Hà Nội, nơi đào tạo nhân tài cho đất nước suốt hơn 800 năm, có hai lối đi nhỏ, một mang tên Thành đức, một mang tên Đạt tài. Người xưa đặt vậy là vì mong người học tài đức vẹn toàn. Mong các em vừa thành vừa đạt với nghĩa ấy, sống hạnh phúc và bình yên.
Yêu thương và kỳ vọng ở các em.”
(Bài phát biểu của PGS Nguyễn Kim Sơn, Giám đốc ĐH Quốc gia Hà Nội trong lễ khai giảng tại trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, ngày 5/9/2018)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định luận điểm ở đoạn văn 1.
Câu 2. Chỉ ra một lí lẽ trong đoạn văn 2.
Câu 3. Nêu tác dụng của việc sử dụng bằng chứng trong đoạn văn 1.
Câu 4. Nêu thông điệp từ đoạn trích?
Câu 5. Hai lối nhỏ mà người xưa xây dựng ở Văn Miếu Quốc tử giám Hà Nội có mang tên “ Thành đức” và “Đạt tài”, em sẽ chọn “lối đi nào” để vào đời? Vì sao?
Câu 1. Xác định luận điểm ở đoạn văn 1.
Luận điểm: Tài năng không phải bẩm sinh mà là kết quả của quá trình tôi luyện nghiêm ngặt, lâu dài và bền bỉ.
Câu 2. Chỉ ra một lí lẽ trong đoạn văn 2.
Lí lẽ: Tình yêu thương với con người và những người xung quanh là năng lượng vĩnh cửu giúp tài năng phát triển mạnh mẽ và đúng hướng.
Câu 3. Nêu tác dụng của việc sử dụng bằng chứng trong đoạn văn 1.
Tác dụng: Bằng chứng "Ngọc bất trác bất thành khí" giúp minh họa, làm rõ luận điểm về sự cần thiết của quá trình rèn luyện để tài năng được hình thành, khiến lập luận thuyết phục và sinh động hơn.
Câu 4. Nêu thông điệp từ đoạn trích?
Thông điệp: Tài năng cần được rèn luyện và bồi dưỡng bằng tình yêu thương, sự khiêm nhường, và ý chí kiên trì để phát triển một cách đúng đắn và bền vững, góp phần xây dựng nhân cách và cuộc sống hạnh phúc.
Câu 5. Hai lối nhỏ mà người xưa xây dựng ở Văn Miếu Quốc tử giám Hà Nội có mang tên “Thành đức” và “Đạt tài”, em sẽ chọn “lối đi nào” để vào đời? Vì sao?
Gợi ý trả lời:
Em sẽ chọn “lối đi Thành đức” vì theo em, đức tính tốt đẹp, nhân cách và lòng yêu thương là nền tảng vững chắc để trở thành người tài thực sự. Thành đức giúp em sống có ý nghĩa, được mọi người tin yêu và góp phần làm cho xã hội tốt đẹp hơn. Khi có đức thì tài mới thực sự có giá trị và bền vững.
Dưới đây là phần hướng dẫn trả lời chi tiết cho từng câu hỏi dựa trên đoạn trích:
Câu 1. Xác định luận điểm ở đoạn văn 1
Luận điểm:
Câu 2. Chỉ ra một lí lẽ trong đoạn văn 2
Lí lẽ:
Câu 3. Nêu tác dụng của việc sử dụng bằng chứng trong đoạn văn 1
Tác dụng:
Câu 4. Nêu thông điệp từ đoạn trích
Thông điệp:
Câu 5. Hai lối nhỏ mà người xưa xây dựng ở Văn Miếu Quốc tử giám Hà Nội có mang tên “Thành đức” và “Đạt tài”, em sẽ chọn “lối đi nào” để vào đời? Vì sao?
Gợi ý trả lời (có thể cá nhân hóa theo cảm nhận của học sinh):