(4 điểm) Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5:
Sao sáng lấp lánh
Đó là năm 1972.
Tiểu đội trinh sát của tôi được bổ sung một lính mới, rất trẻ, vừa tròn mười tám tuổi. Cậu ta tên là Minh, người Hà Nội. Tuổi trẻ mà, chúng tôi quý nhau ngay như anh em ruột thịt. Một đêm mưa rừng, cánh lính trẻ chúng tôi mắc võng nằm tán gẫu… Tôi lấy tấm hình vợ chưa cưới của mình ra cho đồng đội xem. Đến lượt Minh, cậu ta cầm tấm ảnh trên tay bỗng cười cười cất tiếng:
- Vợ chưa cưới của tiểu đội trưởng rất đẹp… Nhưng chưa đẹp bằng người yêu của em.
Cả tiểu đội nhao nhao:
- Ảnh đâu!… Đưa ra đây xem nào?
Minh gãi đầu buồn bã:
- Các vị quên à?… Trước khi đi B, cấp trên chẳng thu hết các giấy tờ, các tấm ảnh của người thân rồi còn gì.
- Sao mày không cố giấu lấy tấm hình của người yêu?
- Ngày đó không biết, nghe lời cấp trên mới ngốc chứ!
- Người yêu làm nghề gì?
- Học sinh trường múa Việt Nam.
- Trời!
Tất cả trầm trồ xuýt xoa. Bởi chắc chắn rằng học sinh trường múa phải đẹp hớp hồn. Có tiếng nói lại vang lên:
- Tên là gì?
- Tên là Hạnh.
- Làm quen… Và yêu như thế nào, kể cho bọn tao nghe đi.
Minh lại cười cười.
- Ờ thì kể. Nhưng cấm mọi người được cười đấy.
Rồi cậu ta nhìn vào ngọn lửa bập bùng cất tiếng hỏi: “Hồi còn đóng quân ở gần Hà Nội, có một hôm, tớ được tranh thủ về thăm nhà. Bước chân lên chuyến xe buýt Cầu Giấy - Bờ Hồ, tớ vô tình đứng sau một cô gái mặc áo hoa. Tò mò muốn xem cô có đẹp không, nên tớ cố len lên. Chưa kịp nhìn đã va phải cô ấy. Cô gái lườm rồi đứng tránh ra. Tớ ngượng quá, ấp úng:
- Xin lỗi!… Tôi không có tiền mua vé. Bạn có thể mua giùm tôi được không?
Cô gái nhìn nghi ngờ. Anh bán vé tiến lại. Cô lấy tiền mua hai chiếc vé. Rồi đưa cho tớ một chiếc nhưng không nói một lời. Tớ vẫn đứng như trời trồng, thỉnh thoảng lại nhìn trộm… Một cô gái mắt to và sáng lấp lánh như sao. Xe đỗ cạnh Bờ Hồ. Cô gái bước xuống. Không hiểu sao tớ cũng bị bước theo như sắt gặp nam châm. Tớ đi sau cô khoảng mười lăm bước chân. Cô gái rẽ trái, tớ cũng rẽ trái. Cô rẽ phải, tớ cũng rẽ phải. Bỗng cô gái quay lại, cất tiếng:
- Anh bộ đội… Tại sao anh lại đi theo em?
Tôi cười, gãi đầu, ấp úng:
- Tôi… tôi… muốn biết nhà… để trả tiền.
Cô gái cười giòn:
- Không… không phải trả tiền đâu.
Rồi cô chạy vụt vào sau một cái cổng sắt. Mặt tớ đỏ bừng, bước đi như người say rượu.
Chiều hôm sau, tớ quay lại để trả tiền vé xe buýt. Gặp cô gái, tớ liều lĩnh mời cô đi xem phim. Cô đã nhận lời… Và chúng tớ yêu nhau…”.
Đêm đó, khi cơn mưa rừng vừa tạnh, những người lính chúng tôi cứ nhìn những vì sao lấp lánh trên bầu trời… mà không ngủ được.
Sáu tháng sau, một đêm tháng mười tôi và Minh được phái đi trinh sát cảng Cửa Việt. Sau ba tiếng đồng hồ tiếp cận mục tiêu, hai đứa rút ra ngoài. Ba giờ sáng, chúng tôi cố gắng băng ngang qua những đồi cát trắng mênh mông để trở về cứ. Bỗng một loạt pháo dàn từ biển bắn vào. Tôi bò xoài lăn mình trên cát để tránh. Sau loạt đạn, tôi chồm dậy cất tiếng gọi. Không có tiếng trả lời. Tôi vùng dậy chạy ngay đến chỗ Minh. Cậu ta nằm úp sấp. Một mảnh pháo đã cắm vào ổ bụng. Máu trào qua lớp áo. Tôi băng bó rồi cõng Minh đi thật nhanh. Máu từ vết thương trào ra thấm ướt lưng tôi rồi nhiễu xuống cát trắng. Bỗng Minh tỉnh lại thều thào:
- Anh!… Để em xuống đi… Em không sống được nữa đâu.
Tôi khẽ đặt Minh nằm xuống đồi cát. Minh nhìn tôi, giọng đứt đoạn:
- Anh chôn em tại đây… Cố về đơn vị nhanh kẻo trời sáng.
Gió biển thổi vù vù. Người Minh lạnh toát. Tôi nắm lấy tay Minh cuống cuồng:
- Thế!… Thế! Em có nhắn gì cho Hạnh?
Minh cố cười:
- Chuyện… chuỵện đó em tưởng tượng đấy! Em chưa được cô gái nào yêu cả. Cũng tại em mồ côi cha mẹ nên không còn người thân nào hết…
Nước mắt tôi trào ra. Bỗng Minh lại lên tiếng:
- Em có một lá thư… ở trong túi áo ngực. Bao giờ hoà bình, anh đem bỏ vào thùng thư hộ em…
Một cơn gió thổi đến. Người đồng đội của tôi theo gió ra đi. Tôi sờ túi áo ngực của Minh, thấy một mảnh giấy gấp làm tư. Tôi vội vã bấm đèn pin để đọc. Trong tờ giấy chỉ có mỗi một dòng chữ liêu xiêu: “Hạnh ơi!... Anh cô đơn lắm…”. Và ký tên.
Ngày 30 tháng 4 năm 1975, tôi theo đoàn quân ào ạt tiến về giải phóng Sài gòn. Năm giờ chiều, thành phố tràn ngập cờ hoa. Tôi thẫn thờ ra chợ mua một cái phong bì. Rồi bỏ lá thư bị vương máu vào trong. Bên ngoài bì thư tôi viết: Gửi Hạnh - Học sinh trường múa Việt Nam - Khu Cầu Giấy, Hà Nội.
Những người lính trong tiểu đội của tôi tin rằng… Lá thư đó đã đến tay cô gái có đôi mắt như vì sao sáng lấp lánh.
(Nguyễn Thị Ấm)
Câu 1. Xác định thể loại của văn bản.
Câu 2. Nêu cảm nhận của em về nhan đề của văn bản.
Câu 3. Nhận xét về tình huống của truyện.
Câu 4. Phân tích tác dụng của dấu ba chấm trong câu văn: Đêm đó, khi cơn mưa rừng tạnh, những người lính chúng tôi cứ nhìn những vì sao lấp lánh trên bầu trời... mà không sao ngủ được.
Câu 5. Qua văn bản, hình tượng người lính hiện lên như thế nào?
Văn bản Sao sáng lấp lánh của Nguyễn Thị Ấm là một truyện ngắn. Truyện thuộc thể loại văn học chiến tranh, phản ánh những tình cảm, suy nghĩ của những người lính trong những năm tháng chiến tranh ác liệt.
Câu 2: Nêu cảm nhận của em về nhan đề của văn bảnNhan đề Sao sáng lấp lánh gợi lên hình ảnh một vì sao giữa bầu trời đêm tối, tượng trưng cho những điều đẹp đẽ, tinh khôi và hy vọng trong cuộc sống. Câu chuyện có sự kết nối mật thiết với nhân vật Minh, người lính với ước mơ, tình yêu và niềm tin vào tương lai dù phải đối mặt với cái chết. Hình ảnh "sao sáng lấp lánh" không chỉ ám chỉ ánh mắt của cô gái Hạnh mà còn phản chiếu ước mơ, khát vọng sống của Minh, dù rằng cuối cùng anh không thể thực hiện được ước mơ ấy.
Câu 3: Nhận xét về tình huống của truyệnTình huống của truyện được xây dựng đầy bất ngờ và cảm động. Minh, một người lính trẻ, có một tình yêu trong sáng với cô gái tên Hạnh, nhưng cuối cùng anh lại không thể sống để thực hiện ước mơ của mình. Câu chuyện tạo ra một cảm giác tiếc nuối, thương xót và sâu lắng. Tình huống chiến tranh đã cướp đi của Minh không chỉ là cuộc sống mà còn là hy vọng về tình yêu. Tình huống này làm nổi bật sự vô nghĩa của chiến tranh và tôn vinh những giá trị tinh thần cao đẹp của con người.
Câu 4: Phân tích tác dụng của dấu ba chấm trong câu vănTrong câu văn: "Đêm đó, khi cơn mưa rừng tạnh, những người lính chúng tôi cứ nhìn những vì sao lấp lánh trên bầu trời... mà không sao ngủ được.", dấu ba chấm có tác dụng nhấn mạnh sự im lặng, sự trầm tư và sự băn khoăn trong tâm trạng của các người lính. Dấu ba chấm tạo ra không gian mở để người đọc có thể cảm nhận sự tiếc nuối, niềm thương xót và cảm giác mất mát của những người lính, khi họ không thể ngủ vì những ký ức về người đồng đội đã hy sinh.
Câu 5: Qua văn bản, hình tượng người lính hiện lên như thế nào?Hình tượng người lính trong Sao sáng lấp lánh được khắc họa rất sinh động và sâu sắc. Họ không chỉ là những chiến sĩ kiên cường, dũng cảm trong chiến đấu mà còn là những con người với những ước mơ, khát vọng và tình cảm chân thành. Minh, dù là một người lính trẻ, nhưng lại có một trái tim ấm áp, đầy yêu thương và mơ mộng. Hình ảnh người lính qua truyện gợi lên một sự kết hợp giữa sự mạnh mẽ và sự mềm yếu, giữa sự chiến đấu không ngừng nghỉ và những tình cảm sâu sắc mà chiến tranh không thể xóa nhòa.