Question

[Nguyên Phương Anh]

Cho em hỏi : Trong tương tác gen kiểu bổ sung(bổ trợ) có tỉ lệ 9:3:4 không, hay chỉ có tương tác át chế mới có ạ? thầy giáo em dạy là cả 2 tương tác đều có nhưng xem nhiều chỗ lại chỉ có ở tương tác át chế. Bây giờ không biết làm thế nào?

Answer 1

[Hà Ngân Hà]

Mình nói qua lý thuyết về các loại tương tác gen cho bạn dễ hiểu nhé:

- Tương tác gen là sự tác động qua lại giữa các gen thuộc các lôcut khác nhau (gen không alen) trong quá trình hình thành một kiểu hình. 

- Thực tế, các gen trong tế bào không trực tiếp tương tác với nhau mà do sản phẩm của chúng tác động qua lại với nhau để tạo kiểu hình.

- Tương tác gen có hai loại là: 

 1. Tương tác cộng gộp:  Là kiểu tương tác mà các alen cùng loại (trội hoặc lặn) bất kể locut có mặt trong kiểu gen đều góp phần như nhau làm tăng mức độ biểu hiện của kiểu hình. 

2. Tương tác bổ sung: Là kiểu tương tác mà các alen có mặt trong kiểu gen bổ sung cho nhau để cùng biểu hiện ra kiểu hình. Tương tác bổ sung có 2 dạng là tương tác bổ trợ và tương tác át chế.

• Tương tác bổ trợ: Là trường hợp tương tác gene làm xuất hiện kiểu hình mới khi có mặt đồng thời các gene không alen trong một kiểu gen. Các gen bổ trợ có thể là gen trội hoặc gene lặn (ở trạng thái đồng hợp). 
• Tương tác át chế: Là alen này át chế sự biểu hiện của alen kia khi cùng có mặt trong 1 kiểu gen (thực chất là sản phẩm protein của alen này át chế sản phẩm của alen kia).
  • Át chế của các gen alen ví dụ: A(quả đỏ), a(quả trắng), A át chế hoàn toàn a nên kiểu gen Aa có kiểu hình quả đỏ. 
  • Át chế của các gen không alen ví dụ: A át chế mất màu (trở thành trắng), a không át chế, B (màu xám), b (màu đen) -> Kiểu gen A-B-, A-bb đều có kiểu hình màu trắng, aaB- màu xám, aabb màu đen. 

Các tỷ lệ thường gặp: