Hãy trình bày những nét chính về chính trị, kinh tế, giáo dục,văn hoá thời Lý.
Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.
tham khảo : .-.
Tình hình kinh tế thời Lê Sơ có những biểu hiện dưới đây:
- Nông nghiệp: Được phục hồi và phát triển nhanh chóng nhờ những chính sách tích cực của nhà nước (Cử lính về quê làm ruộng thời bình, đặt một số chức quan chuyên lo về nông nghiệp như Hà đê sứ, Khuyến nông sứ,...).
- Thủ công nghiệp: Phát triển với những nghề thủ công truyền thống (đan nón, dệt lụa,...), nhiều làng thủ công chuyên nghiệp nổi tiếng ra đời, nhất là Thăng Long.
- Thương nghiệp: Chợ búa được khuyến khích mở để lưu thông hàng hóa trong nước và nước ngoài.
=> Nhờ những biện pháp tích cực, tiến bộ của nhà Lê mà nền kinh tế Đại Việt được phục hồi nhanh chóng và tiếp tục phát triển một cách thịnh vượng.
C6: Trong thời kỳ Lê Sơ (980-1009), tình hình kinh tế, xã hội và văn hoá - giáo dục đã có những phát triển đáng kể. Dưới đây là những nét chính về các lĩnh vực này:
Kinh tế: Kinh tế trong thời Lê Sơ phụ thuộc chủ yếu vào nông nghiệp. Nhiều công trình thủy lợi được xây dựng để cải thiện phương thức canh tác và gia tăng sản lượng. Sản xuất nông nghiệp gặp sự phát triển, đặc biệt là trong việc trồng lúa và nuôi trồng gia súc.
Xã hội: Xã hội trong thời Lê Sơ phân chia thành các tầng lớp, trong đó tầng lớp quý tộc chiếm vị trí cao nhất. Xã hội cũng có sự phân chia rõ rệt về tài sản và quyền lực. Tuy nhiên, sự phân chia không chỉ dựa trên nguồn gốc gia tộc mà còn phụ thuộc vào vị trí xã hội và thành tựu cá nhân.
Văn hoá - giáo dục: Văn hoá và giáo dục được coi trọng trong thời kỳ Lê Sơ. Văn học và ngôn ngữ phát triển, với sự ra đời của nhiều tác giả và các tác phẩm văn học tiêu biểu. Giáo dục cũng được khuyến khích và trở thành một phần quan trọng trong việc đào tạo nhân tài cho nhà nước.
C7: Dưới thời Lê Sơ, có nhiều danh nhân văn hoá nổi tiếng đã góp phần lớn vào sự phát triển của văn hoá dân tộc. Dưới đây là một số cái tên tiêu biểu:
1 Ngô Thì Nhậm: Ông là nhà văn tiêu biểu trong thời kỳ Lê Sơ, tác giả của "Đại Việt sử ký toàn thư" - một tác phẩm lịch sử đáng quý với nhiều thông tin quan trọng về lịch sử và văn hóa Việt Nam.
2 Đỗ Phủ: Ông là một nhà văn và triết gia xuất sắc, đã viết nhiều tác phẩm văn học như "Tản Đà", "Tuần dương thi" và "Nam Quốc sơn hà".
3 Trần Thánh Tông: Nhà văn hóa và nhà văn của triều đại Trần, ông là tác giả của "Quốc âm thi tập" và "Việt Điện U Linh Tập".
4 Nguyễn Trãi: Một trong những nhân vật lớn nhất trong văn học Việt Nam, ông đã viết nhiều tác phẩm văn học quan trọng như "Bình Ngô đại cáo", "Việt Nam thiên lý chiếu".
Tham Khảo :
- Tình hình chính trị:
+ Chính quyền và tầng lớp trên ở các nước đã đầu hàng, phụ thuộc hoặc làm tay sai cho thực dân.
+ Bộ máy ở trung ương và cấp tỉnh đều do các quan chức thực dân điều hành.
- Tình hình kinh tế:
+ Thực dân phương Tây đẩy mạnh vơ vét, bóc lột người dân bản xứ, không chú trọng mở mang công nghiệp nặng, chủ yếu xây dựng những ngành công nghiệp chế biến, sản xuất hàng tiêu dùng.
+ Mở rộng hệ thống đường giao thông để phục vụ cho công cuộc khai thác kinh tế hoặc đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân.
+ Cướp đoạt ruộng đất đề lập đồn điền, ép chính quyền bản xứ nhượng quyền khai khẩn đất hoang,..
- Tình hình văn hoá:
+ Du nhập của văn hoá phương Tây làm xói mòn những giá trị văn hoá truyền thống ở các nước trong khu vực, gây ra sự xung đột văn hoá, tôn giáo ở nhiều nước.
+ Thực hiện chính sách nô dịch nhằm đồng hoá và ngu dân để dễ bề cai trị.
- Tình hình xã hội: có sự phân hoá sâu sắc:
+ Một bộ phận quý tộc, lãnh chúa phong kiến giàu có, câu kết với thực dân bóc lột nông dân.
+ Giai cấp nông dân ngày càng bị bần cùng hoá, phải chịu mọi thứ thuế, lao dịch nặng nề. Nhiều người phải rời bỏ ruộng đất để bán sức lao động cho địa chủ hay tư bản nước ngoài.
+ Giai cấp tư sản dân tộc, giai cấp công nhân, tầng lớp tiểu tư sản trí thức hình thành và phát triển, bắt đầu tham gia vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
Tình hình giáo dục thời Trần:
+ Thời Trần, Quốc tử giám mở rộng việc đào tạo con em quý tộc, quan lại.
+ Các lộ, phủ quanh kinh thành đều có trường công, Các làng xã có trường tư.
+ Các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều, có quy củ và nề nếp.
* Tình hình văn hóa, giáo dục thời Trần:
- Về văn hóa:
+ Những tín ngưỡng cổ truyền vẫn phổ biến trong nhân dân và có phần phát triển hơn như tục thờ cúng tổ tiên, thờ các anh hung dân tộc,…
+ Đạo Phật phát triển, tuy nhiên không bằng thời Lý.
+ Nho giáo ngày càng phát triển, các nhà nho được bổ nhiệm giữ những chức vụ quan trọng.
+ Nhân dân ưa thích các hình thức sinh hoạt văn hóa như ca hát, nhảy múa, chèo tuồng, múa rối, đấu vật, cướp cầu, đua thuyền,… Các hoạt động này rất phổ biến và phát triển.
+ Các tập quán sống giản dị như đi chân đất, áo quần đơn giản rất phổ biến.
- Về giáo dục:
+ Quốc tử giám mở rộng việc đào tạo con em quý tộc, quan lại. Các lộ, phủ quanh kinh thành đều có trường công. Trong nhân dân, các làng xã có trường tư.
+ Các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều, có quy củ và nề nếp.
- Sự ra đời: Từ cuối thế kỉ XII, người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kỳ đã xâm nhập, chiếm miền Bắc Ấn Độ và lập nên Vương triều Hồi giáo Đê-li (1206).
- Chính trị:
+ Nhà vua có quyền lực cao nhất.
+ Ấn Độ được chia thành nhiều khu vực hành chính đứng đầu bởi các tướng lĩnh Hồi giáo. Các tín đồ Hindu giáo chỉ được giữ các chức vụ không quan trọng.
+ Nhà vua Hồi giáo còn tiến hành xâm chiếm các tiểu quốc ở Nam Ấn với hi vọng thành lập đế quốc Hồi giáo.
- Kinh tế:
+ Nông nghiệp: Nghề nông trồng lúa vẫn giữ vai trò quan trọng và được nhà nước khuyến khích phát triển.
+ Thủ công nghiệp và thương nghiệp: Nhiều thành thị mới xuất hiện, nhiều hải cảng được xây dựng để đẩy mạnh buôn bán với Trung Quốc và các nước Đông Nam Á, phương Tây và Ả Rập.
- Xã hội:
+ Sự phân biệt sắc tộc và tôn giáo đã làm bùng nổ những bất bình trong nhân dân.
+ Mâu thuẫn dân tộc gay gắt làm bùng nổ các cuộc đấu tranh của nhân dân chống lại triều đình.
Nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội thời kì Gúp-ta:
Chính trị | Kinh tế | Xã hội |
- Năm 320, Ấn Độ thống nhất, vương triều Gúp-ta thành lập. - Đầu thế kỉ VI, người Hung Nô tràn vào xâm lược Bắc Ấn. - Năm 535: Vương triều Gúp-ta kết thúc. | - Phần lớn người dân sống ở nông thôn và làm nghề nông. - Thương mại phát triển ở thành thị, các đồng tiền vàng, bạc được lưu hành rộng rãi. - Nghề luyện kim, luyện sắt, làm trang sức đạt đến đỉnh cao. | Chế độ đẳng cấp: thể hiện rõ vị trí xã hội và nghề nghiệp mỗi người. |
- Qua sự miêu tả của nhà sư Pháp Hiến trong tư liệu 8.5 ta có thể thấy xã hội Ấn Độ:
+ Người dân sống hạnh phúc
+ Ai canh tác trên đất của hoàng gia mới phải trả một khoản thuế.
+ Đất nước bình yên, không có “chặt đầu hoặc trừng phạt thể xác”.
+ Các quân lính và nhà hầu của nhà vua đều được trả công.
+ Người dân không giết sinh vật sống, không uống rượu say.
Thời kỳ nhà Lý (1010-1225) là một trong những giai đoạn quan trọng trong lịch sử Việt Nam, đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ về chính trị, kinh tế, giáo dục và văn hóa. Dưới đây là những nét chính về các lĩnh vực này trong thời kỳ nhà Lý:
### **1. Chính Trị**
- **Thành lập và củng cố vương triều:** Nhà Lý được thành lập bởi Lý Công Uẩn (Lý Thái Tổ) vào năm 1010 sau khi ông dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Thăng Long (Hà Nội). Lý Thái Tổ và các vua Lý sau này đã thiết lập và củng cố vương triều bằng các chính sách xây dựng và bảo vệ đất nước.
- **Tổ chức chính quyền:** Chính quyền thời Lý được tổ chức theo mô hình trung ương tập quyền với vua là người đứng đầu. Vua Lý có quyền lực tối cao và được hỗ trợ bởi các quan chức trong triều, bao gồm các chức vụ như Đại Việt Đô hộ, Tể tướng và các quan đại thần.
- **Chống ngoại xâm và ổn định quốc gia:** Nhà Lý đã đối phó thành công với các cuộc xâm lược từ bên ngoài, đặc biệt là các cuộc tấn công của các thế lực phương Bắc như quân Tống và quân Nguyên. Đồng thời, các vua Lý cũng tập trung vào việc duy trì trật tự và ổn định trong nội bộ quốc gia.
### **2. Kinh Tế**
- **Phát triển nông nghiệp:** Thời Lý chú trọng phát triển nông nghiệp, coi đây là nền tảng của nền kinh tế quốc gia. Các vua Lý đã thực hiện nhiều cải cách và công trình thủy lợi để cải thiện sản xuất nông nghiệp, như xây dựng hệ thống đê điều và kênh mương.
- **Tăng cường giao thương:** Thương mại và giao thương cũng được phát triển trong thời kỳ này, với việc củng cố và mở rộng các tuyến đường thương mại và cảng biển. Thăng Long trở thành trung tâm thương mại và kinh tế quan trọng của Đại Việt.
- **Tài chính và thuế:** Nhà Lý đã có hệ thống thuế rõ ràng và quy củ. Các loại thuế chủ yếu là thuế đất và thuế sản phẩm nông nghiệp. Chính quyền trung ương cũng tổ chức kiểm tra và quản lý tài chính để đảm bảo ngân sách quốc gia.
### **3. Giáo Dục**
- **Hệ thống giáo dục:** Thời Lý rất coi trọng giáo dục và học vấn. Các vua Lý đã lập nhiều trường học và khuyến khích việc học tập. Đặc biệt, vào năm 1076, Lý Nhân Tông thành lập Quốc Tử Giám - trường đại học đầu tiên của Đại Việt, đào tạo các quan chức và trí thức.
- **Khuyến khích khoa cử:** Nhà Lý đã bắt đầu áp dụng hệ thống thi cử để tuyển chọn quan lại, tuy nhiên hệ thống thi cử vẫn còn chưa hoàn thiện và chưa phổ biến rộng rãi như sau này.
### **4. Văn Hóa**
- **Văn học và nghệ thuật:** Thời Lý là thời kỳ phát triển rực rỡ của văn học và nghệ thuật. Các tác phẩm văn học nổi tiếng như "Lĩnh Nam chích quái" (sách sử thi) và các tác phẩm thơ ca, như thơ của Nguyễn Du, đã được sáng tác trong thời kỳ này.
- **Kiến trúc và tôn giáo:** Nhà Lý đã xây dựng nhiều công trình kiến trúc nổi bật, trong đó có các chùa chiền và cung điện như chùa Một Cột, chùa Bạch Mã, và Đại Nội Thăng Long. Phật giáo được phát triển và trở thành tôn giáo chính thức của triều đại, và nhiều lễ hội tôn giáo và văn hóa được tổ chức thường xuyên.
- **Sử học và văn hóa:** Thời Lý đã để lại nhiều tài liệu lịch sử quan trọng, như bộ sử "Đại Việt sử ký" do Lê Văn Hưu biên soạn. Các hoạt động văn hóa và lễ hội cũng rất phong phú, thể hiện sự đa dạng và giàu bản sắc của nền văn hóa thời kỳ này.
### **Kết luận**
Thời kỳ nhà Lý là một giai đoạn phát triển mạnh mẽ của đất nước về mọi mặt. Chính trị ổn định, kinh tế phát triển, giáo dục được chú trọng và văn hóa phong phú đã để lại những dấu ấn sâu sắc trong lịch sử Việt Nam. Những thành tựu này đã góp phần tạo nền móng vững chắc cho các triều đại kế tiếp và nền văn hóa Việt Nam nói chung.