Bệnh alkan niệu là một bệnh di truyền do alen lặn (d) trên NST số 9, alen trội quy định kiểu hình bình thường. Gen này liên kết với gen mã hóa hệ nhóm máu ABO. Khoảng cách giữa 2 gen là 11cM. Phả hệ dưới đây mô tả sự di truyền của 2 tính trạng nói trên:
Trong các phát biểu sau, có bao nhiêu phát biểu đúng?
(1) Có 14 người chắc chắn biết được nhóm máu.
(2) Có 5 người chắc chắn có kiểu gen dị hợp chéo.
(3) Cặp vợ chồng và nếu sinh con sẽ có xác suất kiểu hình máu O, bị bệnh lớn hơn 10%.
(4) Người đã nhận alen I0d từ mẹ.
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
Đáp án A
Vì trong số các phát biểu có phát biểu số 2 yêu cầu tìm kiểu gen nên ta sẽ bắt đầu từ việc xác định kiểu gen của mỗi người (có thể), đầu tiên là những người có thể biết ngay được kiểu gen là người số I 3 và I 6 sẽ có kiểu gen là I 0 d I 0 d
Xét gia đình bên người chồng
Người I 3 sẽ cho giao tử I0d → người có kiểu hình bình thường máu B sẽ có kiểu gen I 0 d I 0 d
Người II1 sẽ có nhóm A vì người III1 không thể nhận giao tử IA từ bố (II2 ) người I1 có kiểu gen người I2 có kiểu gen nên người II1 sẽ nhận giao tử I0d và I0D → người II1 sẽ có kiểu gen
Người III 2 có nhóm máu A, bình thường sẽ có thể có những kiểu gen sau: ta sẽ tính luôn tỉ lệ các kiểu gen có thể có của III 2 để trả lời phát biểu số 3:
Các giao tử ta quan tâm là:
Vậy tỉ lệ
Rút gọn sẽ thành tỉ lệ
Xét gia đình bên người vợ III 3 :
Người II 3 có kiểu hình máu B, bình thường nên sẽ có kiểu gen
Người I 8 có kiểu gen mà người II 4 bị bệnh (dd) nên người I 8 sẽ có kiểu gen sẽ cho người II 4 giao tử I 0 d có kiểu gen
Người II 4 phải cho người III 3 giao tử I 0 d vì người III 3 mang nhóm máu B kiểu gen của người III 3 là
Tới đây ta sẽ làm được phát biểu số 3:
Vì phát biểu này nói đến con máu A bị bệnh nên ta chỉ quan tâm đến 2 kiểu gen của III 2 là
Người III 3 cho giao tử I 0 d =0,445
Người III 2 cho tỉ lệ giao tử I 0 d = 89 189 x 0 , 055 + 89 189 x 0 , 445 = 89 378
Suy ra xác suất cần tìm là 0 , 445 x 89 378 = 7921 75600
Vậy, phát biểu:
(1) Sai. Có 15 người biết chắc chắn nhóm máu (thêm người II 1 )
(2) Sai. Có 4 người đó là II 1 ,II 2 ,II 3 và III 3
(3) Đúng.
(4) Sai. III 3 đã nhận I 0 d từ bố (vì III 4 có nhóm máu A).