Sơ đồ tư duy phân tích nhân vật Thúy Kiều trong tác phẩm chị em Thúy Kiều của Nguyễn Du
Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.
Trong thơ cổ viết về giai nhân thì đoạn thơ Chị em Thúy Kiều trích trong Đoạn trường tân thanh tức Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du là một trong những vần thơ tuyệt bút. Hai mươi tư câu thơ lục bát đã vẽ nên sắc, tài, đức hạnh của hai chị em Thuý Kiều, Thuý Vân.
Với ngòi bút của một kì tài diệu bút Nguyễn Du đã vẽ nên bức chân dung hai nàng giai nhân tuyệt thế:
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân.
Vân là em, Kiều là chị. Hai chị em Vân và Kiều (con đầu lòng của gia đình Vương viên ngoại) đều là những ả tố nga - những người con gái đẹp. Vẻ đẹp của hai nàng là vẻ đẹp thanh tao của mai, là sự trắng trong, tinh sạch của tuyết:
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Bút pháp ước lệ cùng phép ẩn dụ đã gợi lên vẻ đẹp hài hoà, hoàn hảo cả về hình thức lẫn tâm hồn. Vẻ đẹp của hai nàng đều đến mức tuyệt mĩ mười phân vẹn mười nhưng mỗi người lại mang một vẻ riêng. Nguyễn Du đã lấy những gì đẹp đẽ nhất của thiên nhiên để miêu tả hai chị em. Thuý Kiều và Thuý Vân đều mang vẻ đẹp lí tưởng, theo khuôn mẫu và vượt lên trên khuôn mẫu.
Sau những câu thơ giới thiệu về hai chị em, ngòi bút Nguyễn Du lại có chiều hướng cụ thể hơn trong bức chân dung quý phái của Thuý Vân:
Vân xem trang trọng khác vời,
Hai chữ trang trọng trong câu thơ đã nói lên vẻ đẹp đài các, cao sang của Vân. Vẻ đẹp ấy của thiếu nữ được so sánh với những thứ cao đẹp trên đời:
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Chân dung của Vân được miêu tả một cách khá toàn vẹn từ khuôn mặt, nét mày, làn da, mái tóc đến nụ cười, tiếng nói. Vân có khuôn mặt đầy đặn, phúc hậu như vầng trăng, có đôi lông mày sắc nét như con ngài, có miệng cười tươi thắm như hoa, giọng nói trong trẻo thốt ra từ hàm răng ngà ngọc và mái tóc của nàng đen hơn mây, làn da của nàng trắng hơn tuyết, sác đẹp của Vân sánh với những nét kiều diễm, sáng trong của những báu vật tinh khôi của đất trời. Tất cả toát lên vẻ đẹp trung hậu, êm dịu, đoan trang, quý phái. Vân đẹp hơn những gì mĩ lệ của thiên nhiên nhưng tạo sự hoà hợp, êm dịu: mây thua, tuyết nhường. Với vẻ đẹp như thế, Vân sẽ có một cuộc đời bình lặng, suôn sẻ và một tính cách điềm đạm. Qua bức chân dung này, Nguyễn Du đã gửi tới những thông điệp về tương lai, cuộc đời chính bởi vậy mà bức chân dung Thúy Vân là chân dung mang tính cách số phận.
Tả Vân thật kĩ, thật cụ thể song Nguyễn Du chỉ vẽ Kiều bằng những nét phác hoạ thông thoáng bởi ông không muốn là người thợ vẽ vụng về:
Kiều càng sác sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Sắc đẹp của Kiều được đặt trong sự so sánh với vẻ đẹp đoan trang, quý phái của Vân để thấy được sự hơn hẳn của Kiều về vẻ sắc sảo của tài năng trí tuệ, bởi cái mặn mà của nhan sắc. Không tả khuôn mặt, giọng nói, tiếng cười, làn da, mái tóc như Thuý Vân mà Nguyễn Du đã thật tài tình khi chọn đôi mắt Kiều để đặc tả bởi đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, thể hiện phần tinh anh của tâm hồn và trí tuệ:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Câu thơ tả đôi mắt mà gợi lên bức tranh sơn thuỷ, diễm lệ. Bức tranh ấy có làn thu thủy - làn nước mùa thu, có nét xuân sơn - dáng núi mùa xuân. Cũng như khuôn mặt Kiều có đôi mắt trong sáng, long lanh, có đôi lông mày thanh tú mà khiến:
Hoa ghen đua thắm liễu hờn kém xanh.
Vẻ đẹp của Kiều không chỉ như thiên nhiên mà còn vượt trội hơn cả thiên nhiên khiến hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Thiên nhiên không còn thua, nhường mà cau mày, bặm môi tức giận, mà đố kị hờn ghen. Nếu vẻ đẹp của Vân là những gì tinh khôi, trong trắng nhất của đất trời thì Kiều lại mang vẻ đẹp của nước non, của không gian mênh mông, của thời gian vô tận. Cái đẹp ấy làm cho nghiêng nước, đổ thành:
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Nguyễn Du đã sử dụng những điển tích để cực tả Kiều với vẻ đẹp của trang giai nhân tuyệt thế. Và cũng chính vẻ đẹp không ai sánh bằng ấy như tiềm ẩn những phẩm chất bên trong cao quí là tài và tình rất đặc biệt:
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Kiều có cả tài cầm - kì - thi - hoạ của những bậc văn nhân quân tử và tài nào cũng đến mức điêu luyện. Nàng giỏi về âm luật đến mức làu bậc. Cây đàn nàng chơi là cây hồ cẩm, tiếng đàn của nàng ăn đứt bất cứ nghệ sĩ nào và đã trở thành nghề riêng. Để cực tả cái tài của Kiều, Nguyễn Du đã sử dụng hàng loạt các từ ngữ ở mức độ tuyệt đối: vốn sẵn, pha nghề, làu bậc và đủ mùi. Không những giỏi ca hát, chơi đàn mà Kiều còn sáng tác nhạc nữa. Cung đàn nàng sáng tác là một thiên Bạc mệnh. Bản đàn ấy đã ghi lại tiếng lòng của một tâm hồn đa sầu đa cảm. Nguyễn Du cực tả tài năng của Kiều chính là ngợi ca cái tâm đặc biệt của nàng. Tài năng của Kiều vượt lên trên tất cả và là biểu hiện của những phẩm chất cao đẹp, trái tim trung hậu, nồng nhiệt, nghĩa tình, vị tha. Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp của sắc - tài - tình và đạt đến mức siêu phàm, lí tưởng. Nhưng nhan sắc đến mức hoa ghen, liễu hờn để tạo hóa phải hờn ghen đố kị và tài hoa trí tuệ thiên bẩm làu bậc, đủ mùi cái tâm hồn đa sầu, đa cảm như tự dưng mà có của nàng khó tránh khỏi sự nghiệt ngã của định mệnh. Chính bởi Kiều quá toàn mĩ, hoàn thiện nên trong xã hội phong kiến kia khó có một chỗ đứng cho nàng. Và cung đàn Bạc mệnh nàng tự sáng tác như dự báo một cuộc đời hồng nhan bạc mệnh khó tránh khỏi của Kiều. Cuộc đời nàng rồi sẽ sóng gió, nổi chìm, truân chuyên. Cũng giống như bức chân dung Thúy Vân, bức chân dung Kiều là bức chân dung mang tính cách số phận.
Nguyễn Du hết lời ca ngợi Vân và Kiều mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười nhưng ngòi bút tác giả lại đậm nhạt khác nhau ở mỗi người. Vân chủ yếu đẹp ở ngoại hình còn Kiều là cái đẹp cả về tài năng, nhan sắc lẫn tâm hồn. Điều đó tạo nên vẻ đẹp khác nhau của hai người thiếu nữ và hé mở hai tính cách, dự báo hai cuộc đời khác nhau đang đón chờ hai ả tố nga. Hai bức vẽ chân dung của chị em Thuý Vân và Thuý Kiều đã cho thấy sự tài tình trong ngòi bút tinh tế của Nguyễn Du.
Kết thúc đoạn thợ là bốn câu lục bát miêu tả cuộc sống phong lưu khuôn phép, mẫu mực của hai chị em Kiều:
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Hai người con gái họ Vương không chỉ có sắc - tài - tình mà còn có đức hạnh. Sống phong lưu đến mực hồng quần. Cả hai đều đã tới tuần cập kê - tới tuổi búi tóc, cài trâm nhưng vẫn sống trong cảnh:
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Hai câu thơ như che chở, bao bọc cho hai chị em, hai bông hoa vẫn còn phong nhụy trong cảnh êm đềm chưa một lần hương toả vì ai. Nguyễn Du đã buông mành, gạt tất cả mọi vẩn đục cho cuộc đời khỏi cuộc sống phong lưu của hai chị em để đề cao hơn đức hạnh của hai nàng.
Với cảm hứng nhân đạo và tài nghệ thơ, Nguyễn Du đã vẽ nên bức chân dung Thúy Vân, Thuý Kiều bằng những gì đẹp đẽ, mĩ lệ nhất. Hai bức tranh mĩ nhân bằng thơ đã thể hiện bút pháp ước lệ tượng trưng và các biện pháp tu từ trong ngòi bút tinh tế của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du.
“Chị em Thúy Kiều” được trích từ tác phẩm truyện Kiều, đây được xem là kiệt tác của đại thi hào Nguyễn Du. Đoạn trích nói về hai chị em Vân và Kiều, cùng những nét đẹp mà họ sở hữu. Thúy Kiều có cái đẹp nổi trội hơn Thúy Vân, tuy nhiên, Vân vẫn đẹp tựa cành hoa. Hai chị em tuy nhiên cuộc đời của họ lại khác nhau, thân phận Thúy Kiều éo le. Thúy Vân may mắn hơn, được sống một cuộc sống êm đẹp, bình yên, không quá nhiều sóng gió. Vân và Kiều là con gái đầu lòng trong một gia đình, “tố nga” chỉ người con gái đẹp ngày xưa. Cô chị là Thúy Kiều, Thúy Vân là em, cả hai người đều đẹp tinh khôi. Nàng vừa đẹp cả hình thức bên ngoài lẫn nét đẹp tâm hồn, là một người con gái hoàn hảo. Thông thường, nhiều người quan niệm, người con gái đẹp sẽ có mệnh khổ, cuộc đời gặp nhiều sóng gió. Tuy nhiên, đối với Vân thì khác, nàng sở hữu nét đẹp trong trẻo, sống một cuộc sống yên ổn.
Nguyễn Du miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân trước Thúy Kiều. Sử dụng hình ảnh như “mai”, “tuyết”, thể hiện vẻ đẹp tự nhiên, hoàn mỹ. Tác giả dùng nghệ thuật ước lệ, làm nổi bật vẻ đẹp thanh tao, trong trắng như tuyết của nhân vật. Vân và Kiều đều đẹp, tuy nhiên “mỗi người một vẻ” khác nhau. Nét đẹp của Thúy Vân được tác giả so sánh ngang bằng với hoa, tuyết, ngọc.
“Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”
Thúy Vân sở hữu nét sang trọng, thanh cao, quý phái. Khuôn mặt nàng tròn trĩnh, ngời sáng tựa vầng trăng trên cao. Chân mày Thúy Vân nở nang, đậm nét, làm điểm nhấn chung cho cả khuôn mặt. Nàng có nụ cười tươi như hoa, lung linh, tươi mát như ánh nắng. Mỗi khi nàng cất giọng nói, người nghe cảm giác êm ái, ngọt ngào, trong trẻo vô cùng. Nét đẹp của Thúy Vân đẹp hơn cả chuẩn mực tự nhiên, “mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”. Chắc hẳn tương lai phía trước của nàng sẽ có cuộc sống tươi đẹp, yên ổn hơn.
Thông qua miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân, ta thấy nàng là người đẹp hoàn hảo. Tác giả đã sử dụng nghệ thuật ước lệ, khắc hoa hình ảnh Thúy Vân thật rạng ngời. Vẻ đẹp của nàng được tác giả lấy thiên nhiên làm chuẩn mực, hơn những gì tự nhiên. Với phép nghệ thuật nhân hóa, so sánh, ẩn dụ, miêu tả hết trọn nét đẹp của Vân và Kiều. Hình ảnh Thúy Vân hiện lên thật sinh động, chân thực, trong tác phẩm “truyện kiều”. Nàng xinh đẹp đến mức làm cho bất kỳ ai cũng xao xuyến, mến yêu.
Thúy Vân sở hữu vẻ đẹp ưa nhìn, đôi mắt đen tuyền ngây thơ, càng nhìn kỹ càng mê đắm. Khi phân tích nét đẹp của Thúy Vân chúng ta thấy nàng không hề vướng bẩn của xã hội phong kiến xưa. Cái đẹp của Thúy Vân là cái đẹp tuyệt sắc giai nhân. Quả thực, cuộc đời về sau của Vân êm ả, không sóng gió, gian truân như Thúy Kiều.
Vẻ đẹp của Thúy Vân cho chúng ta thấy rõ được cô là một người con gái xinh đẹp, trong sáng. Đoạn trích “chị em Thúy Kiều” khắc họa rõ hình ảnh đẹp mỹ miều của Vân và Kiều. Bằng sự sáng tạo, bút pháp điêu luyện, tác giả đã miêu tả thành công hình ảnh Thúy Vân. Qua đó, Nguyễn Du muốn đề cao giá trị con người, ca ngợi vẻ đẹp tự nhiên, tài năng thiên bẩm.
Cre: minhhang
FQA
Tham khảo:
Trong đoạn trích "Chị Em Thúy Kiều" của Nguyễn Du, Kiều hiện lên là một người con gái tài sắc vẹn toàn. Vẻ đẹp của Kiều được tác giả sử dụng những hình tượng nghệ thuật ước lệ "thu thủy", "xuân sơn", "hoa", "liễu" để miêu tả mộ tuyệt thế giai nhân. Vẻ đẹp ấy được đặc tả qua đôi mắt, bởi đôi mắt là sự thể hiện phần tinh anh của tâm hồn và trí tuệ. Đó là một đôi mắt biết nói và có sức rung cảm lòng người. Hình ảnh ước lệ "làn thu thủy" là làn nước mùa thu gợi lên thật sống động vẻ đẹp của đôi mắt trong sáng, long lanh và linh hoạt. Còn "nét xuân sơn" có nghĩa là nét núi mùa xuân, tôn lên đôi lông mày thanh tú trên khuôn mặt trẻ trung. Vẻ đẹp của Kiều không chỉ dừng lại ở đó, câu thơ "hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh" cũng là hình ảnh làm nổi bật vẻ đẹp mĩ lệ của Kiều, vẻ đẹp hoàn mĩ và sắc sảo ấy có sức quyến rũ lạ lùng, khiến cho thiên nhiên không thể dễ dàng chịu thua, chịu nhường mà phải nảy sinh lòng ghen ghét, đố kị. Đồng thời, qua chi tiết này, Nguyễn Du cũng ngầm báo hiệu số phận của Kiều sẽ gặp nhiều sóng gió, trắc trở. Không chỉ mang một vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, Kiều còn là một cô gái thông minh và rất mực tài hoa. Cái tài của Kiều đạt tới mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến, gồm đủ cả cầm, kì, thi họa. Đặc biệt nhất, tài đàn của nàng đã trở thành sở trường, năng khiếu vượt lên trên mọi người. Ở đây, tác giả đã đặc tả cái tài của Kiều để gợi ca cái tâm đặc biệt của nàng. Cung đàn "bạc mệnh" mà Kiều tự sáng tác nghe thật da diết, buồn thương, nói lên tiếng lòng của một trái tim đa sầu đa cảm. Như vậy, chỉ bằng mấy câu thơ trong đoạn trích, Nguyễn Du đã không chỉ miêu tả được vẻ đẹp hoàn mĩ và cái tài của Kiều mà còn dự báo trước được tương lai của nhân vật.
Tham khảo:
I. Mở bài
– Giới thiệu tác giả: Nguyễn Du nhà thơ thiên tài của dân tộc, ông đã có nhiều đóng góp cho kho tàng văn học dân tộc.
– Giới thiệu tác phẩm: Truyện Kiều là kiệt tác bất hủ viết về cuộc đời của Thúy Kiều – người con gái tài hoa bạc mệnh.
II. Thân bài
– Thúy Kiều người con gái có vẻ đẹp tuyệt sắc giai nhân khiến “mây thua nước tóc”, “liễu hờn kém xanh”
=> Vẻ đẹp khiến nhiên nhiên cũng phải ganh tị
– Thúy Kiều vừa có sắc vừa có tài năng cầm, kì, thi, họa
– Số phận chung của người phụ nữ xưa phải chịu những tủi cực, khó khăn, sự bất công của xã hội. Cuộc đời của họ như tấm lụa đào phất phơ giữa chợ, như thân bèo trôi nổi vô định không biết trôi dạt về đâu
– Những đức tính cao đẹp của Thúy Kiều đại diện cho người phụ nữ xưa dưới chế độ phong kiến
+ Chữ hiếu: Thúy Kiều thật đáng thương khi rơi vào hoàn cảnh gia đình tan tác, nàng đã phải hy sinh chính hạnh phúc của mình để cứu lấy gia đình, cứu lấy cha -> Đặt chữ hiếu lên hàng đầu, gạt bỏ tình yêu với Kim Trọng -> Nàng bán thân mình để chuộc cha
=> Hành động chứng minh được lòng hiếu thảo, đức hy sinh – đức tính cao đẹp của người phụ nữ trong xã hội khi bị đẩy đến bước đường cùng.
+ Chữ nghĩa: Đối với tình yêu thì Thúy Kiều là một người chung thủy, son sắc. Nàng luôn khao khát một tình yêu đẹp, một tình yêu đúng nghĩa. Nhưng trải qua những mối tình khác nhau càng khiến Kiều thêm thấm thía:
Mối tình với Kim Trọng: vì chữ hiếu mà không được trọn vẹn
Mối tình với Thúc Sinh: Kiều nếm trải thân phận “kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng” => tình cảnh điển hình của phụ nữ xã hội phong kiến.
Mối tình với Từ Hải: một mối tình trọn vẹn nhưng ngắn ngủi, người đã giúp Kiều giải oan
III. Kết luận
– Nhân vật Kiều là nhân vật điển hình cho hình tượng người phụ nữ xưa -> Ca ngợi phẩm giá của người phụ nữ
– Tố cáo, lên án xã hội phong kiến thối nát.
Tham khảo:
Trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều của Nguyễn Du, ta không chỉ thấy một nàng Kiều có nhan sắc nghiêng nước nghiêng thành, mang vẻ đẹp tuyệt mĩ. Mà qua những câu thơ tài tình của tác giả ta còn thấy nàng là con người tài hoa, vẻ đẹp nội tâm phong phú, sâu sắc. Nguyễn Du đã dùng những câu thơ tuyệt bút nói về vẻ đẹp của Thúy Kiều:
"Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh."
Dung mạo của nàng không được phác họa chi tiết, đầy đủ như Thúy Vân, nhưng chỉ qua đôi mắt tuyệt đẹp người đọc cũng đã có thể cảm nhận được hết vẻ đẹp tuyệt thế giai nhân của nàng. Ấy cũng chính là cái tài của Nguyễn Du. Tác giả tiếp tục sử dụng bút pháp ước lệ để miêu tả về vẻ đẹp của Thúy Kiều: “Làn thu thủy, nét xuân sơn”, đôi mắt nàng mới đẹp làm sao, đó là một đôi mắt sáng, trong trẻo như làn nước mùa thu. Đôi lông mày mảnh, dài như dáng núi mùa xuân. Đôi mắt ấy còn gợi nên một thế giới nội tâm vô cùng đa dạng, phong phú, đó là tâm hồn nhạy cảm, tinh tế.
Nàng đẹp hơn cả thiên nhiên, hơn cả tạo hóa, vẻ sắc sảo mặn mà ấy là “hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”. Những từ ghen, hờn cho thấy thái độ tức tối, nổi giận của thiên nhiên. Từ đó cũng ngầm báo hiệu cuộc đời đầy sóng gió, truân chuyên của nàng sau này. Kiều không chỉ có nhan sắc tuyệt mĩ mà tài năng của nàng của vào bậc hiếm có xưa nay:
"Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm"
Tài năng của nàng đã đạt đến độ lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến “cầm, kì, thi, họa” đều đạt ở mức đỉnh cao. Trong những tài năng đó, xuất sắc nhất là tài đàn, nó đã trở thành sở trường đặc biệt của nàng, không ai có thể sánh kịp “nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”. Tài năng của nàng này không được thể hiện ngay trong đoạn trích, nhưng ở phần khác đã được Nguyễn Du khẳng định: “Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa”. Những khúc nhạc mà nàng sáng tác luôn mang một nỗi buồn khắc khoải, thê lương, gây nỗi thương cảm và xúc động lòng người.
Dường như ngay từ những khúc nhạc của một cô gái chưa vướng bụi trần, luôn được bao bọc, che chở nhưng lại gợi về nỗi sầu thê lương của những người phụ nữ bạc mệnh. Những khúc nhạc ấy cũng như là dự báo về chính cuộc đời của nàng. Ngẫm lại đời mình, trải qua nhiều chông gai, Kiều cũng tự nhận:
"Thưa rằng bạc mệnh khúc này
Phổ vào đàn ấy những ngày con thơ
Cung cầm lựa những ngày xưa
Và gương bạc mệnh bây giờ là đây"
Nguyễn Du đã thật ưu ái khi miêu tả chân dung Thúy Kiều. Nàng hiện lên qua những câu thơ của ông không chỉ đẹp đẽ ở nhan sắc mà còn toàn diện ở trí tuệ, tinh thần. Nàng là tiêu biểu cho số phận người phụ nữ trong xã hội xưa, có nhan sắc, có trí tuệ nhưng lại chịu cảnh vùi dập của cuộc đời, của xã hội phong kiến. Thật cảm thương cho số phận của nàng, bởi vậy trong suốt cả bài thơ, hơn một lần Nguyễn Du đã phải thốt lên: “Hồng nhan quen thói má hồng đánh ghen”. Tố Hữu cũng xót thương cho đời nàng mà viết:
"Chạnh lòng thương cô Kiều như đời dân tộc
Sắc tài sao mà lắm truân chuyên."
Bức tranh chân dung Thúy Kiều được dựng lên chủ yếu thông qua bút pháp ước lệ tượng trưng, lấy thiên nhiên để miêu tả vẻ đẹp con người. Nhưng vẻ đẹp của nàng còn vượt xa cả những chuẩn mực đó. Cho thấy vẻ đẹp tuyệt mĩ của tạo hóa. Sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, giàu giá trị biểu cảm: ghen, hờn, sắc sảo, mặn mà,… góp phần làm nổi bật vẻ đẹp “nghiêng nước nghiêng thành” của Thúy Kiều.
Đoạn trích đã thể hiện ngòi bút tinh tế, tài hoa của Nguyễn Du, khẳng định tài năng nghệ thuật tả người số một của ông quả là “kì tài diệu bút”. Tả Kiều không cốt tả hình dáng mà cốt để làm nổi bật vẻ đẹp và trí tuệ của nàng. Những câu thơ về Kiều còn mang tính chất dự báo về số phận éo le, một cuộc đời đầy trắc trở. Qua đó cũng thể hiện sự nâng niu trân trọng của Nguyễn Du trước vẻ đẹp của người phụ nữ.
Tham khảo:
Mở bài phân tích nhân vật Thúy KiềuTrước khi đi vào phân tích nhân vật Thúy Kiều, chúng ta cần khái quát về tác giả Nguyễn Du. Nhà thơ Nguyễn Du tên tự là Tố Như, hiêụ Thanh Hiên. Ông sinh ra và được nuôi dưỡng trong một gia đình quan lại, có truyền thống khoa bảng ở Tiên Điền, Hà Tĩnh. Đây là mảnh đất địa linh nhân kiệt, trong khi quê ngoại ông ở Bắc Ninh, cái nôi của văn hóa quan họ, nên ông sớm được tiếp xúc với nhiều vùng văn hóa, vốn sống và hiểu biết phong phú.
Tuy nhiên, ông lại lớn lên trong thời đạo loạn lạc, xã hội khủng hoảng, đất nước bị chia cắt hai miền Đàng Trong và Đàng Ngoài. Cùng với nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra tiêu biểu như khởi nghĩa Tây sơn, lập nên triều đình nhà Nguyễn. Cuộc đời trải qua nhiều phong ba bão táp, giú ông trau dồi được vốn sống và các nền văn hóa. Nhờ đó thơ ca ông cũng chịu nhiều ảnh hưởng từ cuộc sống của chính ông.
Ông để lại cho đời nhiều kho tàng tác phẩm chữ Hán và chữ Nôm. Trong đó, tác phẩm Đoạn trường tân thanh viết về câu chuyện cuộc đời nàng Kiều là nổi tiếng hơn cả. Tác phẩm này không chỉ có sức ảnh hưởng lớn trong nước mà còn được dịch ra nhiều thứ tiếng và được biến tấu thành nhiều thể loại khác nhau như bói Kiều, lẩy Kiều…
Nhân vật Thúy Kiều là nhân vật trung tâm của tác phẩm. Với 3254 câu thơ theo thể song thất lục bát, Nguyễn Du đã khắc họa rõ nét vẻ đẹp, cuộc đời hồng nhan bạc mệnh của Thúy Kiều cũng như phản ánh bức tranh xã hội phong kiến đầy rầy bất công và thối nát.
Thân bài phân tích nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”.Luận điểm 1: khái quát đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”Mỗi đoạn trích trong tác phẩm Truyện Kiều đều mang một giá trị nội dung độc đáo riêng. Ví dụ như đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”. Đây là đoạn trích giới thiệu về vẻ đẹp và nhân phẩm của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân.
“Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.
………………………….
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Trong đoạn trích này, đại thi hào Nguyễn Du đã miêu tả Thúy Kiều với vẻ đẹp nghiêm nước nghiên thành. Nàng không chỉ đẹp về vẻ ngoài mà còn đẹp bởi phậm hạnh, đạo đức. Một con người tài, hoa xinh đẹp như thế nhưng tiếc thương thay lại mang số phận bi đát.
Với tấm lòng yêu người sâu sắc, tác giả Nguyễn Du đã dành tặng Thúy Kiều những ca từ đẹp đẽ nhất. Đồng thời lên an sâu sắc xã hội phong kiến tàn bạo, bất công, chà đạp lên người phụ nữ, dồn họ vào con đường cùng không lối thoát.
Nhân vật Thúy Kiều lúc này còn là hiện thân vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam. Thúy Kiều mang vẻ đẹp toàn vẹn từ dung nhan đến đức hạnh cao quý.
Luận điểm 2: vẻ đẹp hoàn hảo xưa nay hiếm của Thúy KiềuPhân tích nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích này, chúng ta nổi bật vẻ đẹp hình thể của nàng Kiều. Nguyễn Du miêu tả:
“Mai cốt cách, tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
……………….
“Kiều càng sắc sảo, mặn mà,
So bề tài, sắc, lại là phần hơn.
Làn thu thủy, nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”.
Trước khi đi vào khắc họa riêng vẻ đẹp của “hai ả tố nga”, thi hào Nguyễn Du đã gợi mở bằng hai câu thơ ước lệ thật tài tình. Ông ví cốt cách của hai chị em Thúy Kiều dịu dàng và căng tràn sức sống như những cây mai mùa xuân. Trong khi đó tinh thần yêu đời, tuổi trẻ của hai chị em tinh khiết, trong trắng như màu tuyết trắng. Thật là một vẻ đẹp khiến người nghe cũng phải hồn xiêu phách lạc. Đã thế, tác giả còn nói thêm, “mười phân vẹn mười”. Có nghĩa là không có gì để chê trách, vẻ đẹp ấy không thể bới lông tìm ra một dấu vết nào đen tối cả. Tất cả đẹp đến hoàn mỹ.
Nếu như bên trên, độc giả mường tượng ra một vẻ đẹp đoan trang tròn trịa của Thúy Vân, đến nỗi “Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da” thì đến Thúy Kiều, lại là một vẻ đẹp “sắc sảo, mặn mà”. Một vẻ đẹp mà chứa đựng ở trong đó sự thông minh, lẫn tai năng ứng biến. Kiểu như chỉ cần Thúy Kiều nhìn thôi, ánh mắt cũng đủ hút hồn bao quan khách. Không dừng lại đó, nhà thơ Nguyễn Du tiếp tục phóng bút, nâng cấp vẻ đẹp của Thúy Kiều lên một tầm phi thường, có 1 – 0 – 2. Cả gương mặt của Thúy Kiều là kết tinh của vẻ đẹp của mùa thu lẫn mùa xuân. Đến nỗi “Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”. Nếu như các hình ảnh thiên nhiên, như mây và tuyết chịu nhường và chịu thua trước vẻ đẹp của Thúy Vân thì đến Thúy Kiều, thiên nhiên không chỉ chịu thua mà còn phải cảm thấy ghen tị. Toàn con người Thúy Kiều toát lên sức sống tươi mới, căng tràn niềm hạnh phúc của thiếu nữ đến nỗi hoa và liễu, những thứ là đẹp nhất của đất trời cũng thấy thật hờn tủi vì thua kém.
Ngoài ra, thi hào Nguyễn Du còn sử dụng thành ngữ “Một hai nghiêng nước nghiêng thành” càng tôn thêm vẻ đẹp lồng lộn, đến mức quá hoàn hảo của Thúy Kiều và Thúy vân.
Có thể nói, qua với tài năng của mình, nhà thơ Nguyễn Du đã tạo nên một bức chân dung Thúy Kiều đẹp đến hoàn mỹ về vẽ bề ngoài. Mà có lẽ trên thế giới này, không còn ai có thể đẹp như Kiều.
Luận điểm 3: vẻ đẹp phẩm giá và tài năngPhân tích nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều, độc giả không chỉ được ngắm nhìn một mỹ nhân có vẻ đẹp chim sa cá lặn mà còn là một người con gái tài đức vẹn toàn.
“Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”.
Nàng Thúy Kiều có tài năng không chỉ giỏi đơn thuần, mà giỏi đạt đến mức hiếm có “Thông minh vốn sẵn tính trời”. Có nghĩa là Kiều có trí thông minh bẩm sinh. Từ khi trong bụng mẹ đã có được trời cho khả năng thiên bẩm. Không những thế, sau khi sinh ra, nàng cũng tự trau dồi thêm để cái vốn thông minh ấy ngày càng thăng hoa đạt đến đỉnh cao nhất. Theo quan niệm xưa, người phụ nữ phải “công, dung, ngôn, hạnh”. “Công” là tiêu chuẩn đầu tiên đánh giá một người phụ nữ giỏi giang gồm đủ các món nghề như “cầm, kỳ, thi, họa”. Và ở đây, thi hào Nguyễn Du đã phác họa chân dung nàng Kiều với đầy đủ các món ấy “Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm”.
Đặc biệt, nàng Thúy Kiều còn có tài đàn hát rất giỏi, đến nỗi, Nguyễn Du phải thốt lên: “Cung thương làu bậc ngũ âm/Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”
Thúy Kiều không chỉ có tài năng bẩm sinh mà nàng còn là một người con gái chăm chỉ, có khát vọng sống và luôn muốn hoàn thiện mình. Nàng không tự biết bản thân đẹp nên thường xuyên trau đồi đức độ, tài năng để xứng đáng với vẻ đẹp trời phú cho đó. Bởi vậy, nàng không chỉ chăm chỉ học vẽ, chơi cờ, làm thơ, hát, đánh đàn, thêu thùa… mà còn chinh phục chúng để trở thành một người tải giỏi nhất, không có thể sánh bằng.
Có thể nói, ở Thúy Kiều, tác giả Nguyễn Du đã vẽ lên một bức tranh về người con gái thời phong kiến tuyệt sắc gia nhân và tài đức vẹn toàn. Thế nhưng, chính điều đó lại là điều chẳng lành cho một kiếp hồng nhan.
Luận điểm 4: bút pháp nghệ thuật đặc sắcPhân tích nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” không thể không nói tới bút pháp nghệ thuật đặc sắc của tác giả Nguyễn Du.
Trong đoạn này, ông sử dụng bút pháp ước lệ, tượng trưng rất giàu hình ảnh. Đây cũng là kiểu cách sử dụng nghệ thuật phổ biến trong thơ xưa, khi lấy hình ảnh vẻ đẹp của thiên nhiên làm chuẩn mực cho vẻ đẹp con người. Nếu chú ý, chúng ta cũng sẽ bắt gặp những kiểu ước lệ này trong thơ Hồ Chí Minh, thờ bà Hồ Xuân Hương, hay bà Huyện Thanh Quan.
Bên cạnh đó, đại thi hào Nguyễn Du còn sử dụng các thành ngữ, tục ngữ, giàu sức gợi để khắc họa đậm nét nhân vật Thúy Kiều. Chính nhờ những câu ca đó càng khiến cho vẻ đẹp hình thể và nhân phẩm của Kiều càng trở nên phi thường và mang màu sắc chân lý hơn.
Qua đây, ông muốn khẳng định lại vẻ đẹp vẹn toàn của người phụ nữ thời xưa. Họ có đầy đủ những gì mà xã hội cần có rồi thế nhưng họ lại phải chịu một cuộc sống bi thương, một số phận bất hạnh. Với việc ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ, tác giả cũng góp phần lên án xã hội phong kiến bất công, thối nát, chà đạp lên cuộc sống hạnh phúc con người nói chung và người phụ nữ nói riêng.
Kết bài phân tích nhân vật Thúy KiềuQua đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, độc giả lần đầu tiên được chiêm ngưỡng một vẻ đẹp hoàn mỹ của người phụ nữ trong thời đại phong kiến. Mà có lẽ là trong thực tế cuộc sống hiện đại. Có lẽ, nếu có phẫu thuật thẫm mỹ, chắc cũng chẳng ai có thể có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành như Thúy Kiều. Nét đẹp ấy không chỉ toát ra từ vẻ bề ngoài mà còn từ phẩm hạnh và tài năng. Để rồi sau này, khi đi sâu vào những phần sau của tác phẩm, độc giả sẽ thấy một Thúy Kiều hiếu thảo, trọng tình trọng nghĩa đến nỗi phải bán thân chuộc cha, cứu em, hy sinh tình riêng để dành trọn chữ hiếu. Để rồi qua nhiều phong ba bão tố cuộc đời, nàng trở thành một Thúy Kiều từng trải và những chiêm nghiệm cuộc đời thấu tình đạt lý.
Phân tích nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích, càng thấy rõ tài năng ngôn ngữ của thi hào Nguyễn Du. Qua hơn 3 nghìn câu thơ, độc giả có thể thấy vốn từ, vốn hiểu biết chữ Nôm của ông vô cùng phong phú và giàu có. Không những thế, ông còn có một trái tim nhân hậu, yêu thương con người tha thiết và biết nhìn nhận cái đẹp đúng cách. Chỉ có một tâm hồn tha thiết với cuộc sống, với lẽ phải của đời người mới có thể viết nên những áng thơ hay để lại cho muôn đời như thi hào Nguyễn Du.
“Phong lưu rất mực hồng quần
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che
Tường đông ong bướm đi về mặc ai
Ở bốn câu thơ cuối của đoạn trích, tác giả sử dụng từ ngữ rất độc đáo, đầy tính gợi tả, đặc biệt trong câu “Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê”. Nguyễn Du sử dụng bốn phụ âm “x” đi liền nhau “xuân xanh xấp xỉ”, sau đó là hai phụ âm “t”, cuối câu là phụ âm “c – k” để nói hai chị em Kiều và Vân đã đến tuổi “búi tóc cài trâm” nhưng họ vẫn sống một cuộc sống nề nếp, gia giáo, mẫu mực, đức hạnh của các tiểu thư chốn phòng khuê. Họ sống cuộc sống “êm đềm”, vô lo vô nghĩ sau “trướng rủ màn che”, cách biệt với những cuộc vui chơi trác táng, những xô bồ, cạm bẫy ngoài kia. Việc sử dụng từ láy gợi hình “êm đềm” và cụm từ “mặc ai” khiến người đọc cảm nhận được sự bình yên, an toàn, được bao bọc, chở che của hai chị em, đặc biệt là Thúy Kiều bao nhiêu, thì sau này, những khổ cực mà nàng phải gánh chịu càng ê chề, đau đớn, xót xa bấy nhiêu.
Ở bốn câu thơ cuối của đoạn trích, tác giả sử dụng từ ngữ rất độc đáo, đầy tính gợi tả, đặc biệt trong câu “Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê”. Nguyễn Du sử dụng bốn phụ âm “x” đi liền nhau “xuân xanh xấp xỉ”, sau đó là hai phụ âm “t”, cuối câu là phụ âm “c – k” để nói hai chị em Kiều và Vân đã đến tuổi “búi tóc cài trâm” nhưng họ vẫn sống một cuộc sống nề nếp, gia giáo, mẫu mực, đức hạnh của các tiểu thư chốn phòng khuê. Họ sống cuộc sống “êm đềm”, vô lo vô nghĩ sau “trướng rủ màn che”, cách biệt với những cuộc vui chơi trác táng, những xô bồ, cạm bẫy ngoài kia. Việc sử dụng từ láy gợi hình “êm đềm” và cụm từ “mặc ai” khiến người đọc cảm nhận được sự bình yên, an toàn, được bao bọc, chở che của hai chị em, đặc biệt là Thúy Kiều bao nhiêu, thì sau này, những khổ cực mà nàng phải gánh chịu càng ê chề, đau đớn, xót xa bấy nhiêu.
Em tham khảo nhé:
- Tác giả rất tinh tế khi miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều: tác giả miêu tả chân dung Thúy Vân trước để làm nổi bật vẻ đẹp của Thúy Kiều.
- Với thủ pháp đòn bẩy, tác giả làm nổi bật vẻ của Kiều cả về nhan sắc lẫn tài năng.
Ngay trong câu thơ: “Kiều càng sắc sảo mặn mà” tác giả gợi lên sự sắc sảo về trí tuệ và mặn mà về tâm hồn.
Với bút pháp ước lệ tượng trưng, bức họa về nàng Kiều với đôi mắt trong sáng, long lanh thể hiện tâm hồn trong trắng, trí tuệ sắc sảo của nàng.
Vẻ đẹp của Kiều khiến hoa ghen, liễu hờn dự báo trước cuộc đời đầy sóng gió của Kiều.
Thúy Vân tác giả tập trung tả về nhan sắc, với Thúy Kiều, tác giả một phần tả sắc và hai phần để tả về cái tài của nàng.
Tham khảo: