Lý thuyết Bài 4. Khái niệm văn minh. Một số nền văn minh phương Đông thời cổ - trung đại (P2) SVIP

II. MỘT SỐ NỀN VĂN MINH PHƯƠNG ĐÔNG THỜI CỔ - TRUNG ĐẠI

2. Thành tựu tiêu biểu của văn minh Ấn Độ thời cổ - trung đại

a. Khái quát:

- Văn minh Ấn Độ thời kì cổ - trung đại là một trong những nền văn minh lâu đời, đạt nhiều thành tựu rực rỡ ở phương Đông.

- Sông Ấn và sông Hằng mang lại điều kiện tự nhiên thuận lợi, tạo cơ sở cho sự phát triển kinh tế, chính trị, xã hội và dân cư, góp phần hình thành và hưng thịnh văn minh Ấn Độ.

b. Thành tựu:

✽ Chữ viết:

- Người Ấn Độ sớm sáng tạo ra nhiều loại chữ viết, tiêu biểu là chữ Bra-mi và San-krit (Phạn).

Hình 1. Chữ Bra-mi trên cột trụ của vua A-dục

- Chữ viết phản ánh tư duy cao của cư dân và ảnh hưởng mạnh mẽ đến chữ viết của nhiều quốc gia Đông Nam Á (Thái Lan, Lào, Cam-pu-chia,...).

✽ Văn học:

- Văn học phát triển phong phú, với nhiều thể loại lớn:

+ Kinh Vê-đa (sách tôn giáo cổ).

+ Sử thi: Ma-ha-bha-ra-ta, Ra-ma-y-a-na.

+ Kịch: Sơ-cun-to-la.

Hình 2. Một trang diễn tả trận chiến Câu Lư trong Sử thi Ma-ha-bha-ra-ta

✽ Tôn giáo:

- Là cái nôi của nhiều tôn giáo lớn:

+ Hin-đu giáo: Bắt nguồn từ tín ngưỡng cổ xưa.

+ Phật giáo: Do Thái tử Xít-đác-ta Gô-ta-ma (Thích Ca Mâu Ni) sáng lập vào thế kỉ VI TCN, được truyền bá mạnh dưới thời vua A-sô-ca (thế kỉ III TCN).

Hình 3. Tượng Phật Thích Ca Mâu Ni tại Bô-cha-na-kon-đa gần A-na-ka-pa-lê thuộc tỉnh Vi-sa-kha-pat-nam (ẤN Độ).

- Ngoài ra, Ấn Độ cũng là nơi tiếp nhận và phát triển Hồi giáo.

=> Các tôn giáo này ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống nhân dân và lan tỏa mạnh mẽ ra Trung Hoa và Đông Nam Á.

✽ Kiến trúc và điêu khắc:

- Nghệ thuật gắn liền với tôn giáo, nổi bật là các công trình đền, chùa, tháp và tượng Phật bằng đá tinh xảo.

- Công trình tiêu biểu: Lăng Ta-giơ Ma-han, Pháo đài Đỏ, đền Kha-giu-ra-hô,...

=> Các công trình phản ánh trình độ phát triển cao của văn minh Ấn Độ, sự ảnh hưởng của tôn giáo đối với nghệ thuật.

- Kiến trúc, điêu khắc Ấn Độ ảnh hưởng lớn đến khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.

Hình 4. Lăng Ta-giơ Ma-han

✽ Toán học:

- Người Ấn Độ sáng tạo hệ thống chữ số tự nhiên, đặc biệt là phát minh ra số 0. → Giúp tính toán đơn giản, thuận tiện.

- Biết tính căn bậc hai, căn bậc ba và nắm được quan hệ giữa ba cạnh trong tam giác.

✽ Lĩnh vực khác:

- Ngoài ra, văn minh Ấn Độ thời cổ - trung đại còn đạt nhiều thành tựu trong Y học, Thiên văn học, Triết học.

=> Những thành tựu về chữ viết, văn học, tôn giáo, kiến trúc, toán học,... của văn minh Ấn Độ thời cổ - trung đại đã trở thành di sản văn hóa quý giá, có ảnh hưởng sâu rộng đến văn minh nhân loại, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á.