Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
CON CHIM QUÊN TIẾNG HÓT
Bà nội tôi là kho chuyện đời xưa, mỗi đêm một chuyện cho đàn cháu nội, cháu ngoại, lũ nhỏ vây quanh bà trên bộ ván ngựa gỗ giữa nhà trong ánh sáng tù mù của ngọn đèn dầu.
Chuyện này không phải là chuyện đời xưa. Chuyện của nhà mình nhưng lúc đó bà còn trẻ, tụi con chưa có, vậy cũng là chuyện đời xưa phải không? Đêm ấy, bà kể:
– Ông tôi có nuôi một con nhồng. Con nhồng đẹp lạ lắm. Nó như một cô công chúa khoác chiếc áo choàng đen, ấy là bộ lông mượt mà của nó, từ mí mắt kéo đến cổ nó là một đường vàng hình lưỡi câu. Viền quanh cổ là một đường mầu trắng, như công chúa quấn qua cổ chiếc khăn bằng lông cừu, mỏ vàng và đôi chân cũng vàng. Ông tôi vốn là một thợ mộc, cho nên cái lồng của nó như một cái lâu đài. Con nhồng lúc nào cũng vui tươi, nhảy nhót trong chiếc lồng lộng lẫy treo trước hiên nhà. Vừa đẹp, lại vừa biết nói, nó là niềm vui của cả xóm, không chỉ cho trẻ con mà cho cả người lớn. Thấy có người thoáng qua, nó cất tiếng: "Chào khách.". Khi người dừng lại trước mặt nó, nó hỏi: "Khỏe không?". Ai hỏi gì thì nó dạ. Nó bắt chước giọng ông, nó gọi bà: "Em ơi, em!". Nó bắt chước giọng bà, nó gọi ông: "Anh ơi, anh!". Trong nhà đang nói chuyện, bỗng chợt nghe tiếng cười, nó cười: "Khậc khậc." y như giọng cười của ông. Thỉnh thoảng nó lại cất tiếng: "Thôi, thôi thôi!" nghe như lời can gián thiết tha của một cô gái.
– Khách ! – Ngồi trong nhà nghe nó nói, biết là có khách sắp vào nhà.
Người lớn hay trẻ nhỏ hàng xóm, mỗi lần đến chơi với nó cũng cho nó một trái ớt. Thò mỏ gắp trái ớt, nó mừng nó nhảy.
Trong nhà ai cũng dạy nó tiếng nói lịch sự, lễ phép. Nhưng hình như bấy nhiêu tiếng đó, nghe hoài cũng nhàm, bớt vui. Chẳng biết đứa nhỏ nào cắc cớ dạy thêm cho nó vài tiếng chửi cục cằn: "Đồ đểu, cút, cút đi!".
Ngày đầu, nghe những tiếng lạ lùng đó, bọn nhỏ vỗ tay và nó được nhiều ớt hơn mọi ngày.
Nhỏ vui đã đành, người lớn cũng vui... Nghe nó chưởi: "Đồ đểu!" người nghe không nghĩ là mình đểu nên chẳng ai giận, nghe nó bảo: "Cút, cút!" người ta không cút mà cười và lại thưởng cho nó ớt ngon hơn, nhiều hơn. Nó nói riết thành quen không ai để ý nó quên tiếng hót từ lúc nào.
Bỗng một hôm có một chiếc xe hơi đậu lại trước nhà. Quan huyện từ trong xe bước ra. Một người to lớn bệ vệ trong bộ đồ tây trắng, cà vạt đỏ, giày đen. Quan huyện đến để đặt ông đóng nhái bộ salon thời Louis. Đã là quan thì phải oai quyền, trước mặt ai, không chào không hỏi.
Quan huyện vào tới cửa thì con nhồng cất tiếng:
– Đồ đểu!
Quan huyện giật mình:
– Đồ đểu! Đồ đểu!
Thấy quan huyện không thưởng cho nó trái ớt, nó lại cất tiếng:
– Đồ đểu! Đồ đểu!
Quan huyện trợn tròn hai con mắt. Ông tôi thấy vậy sợ điếng, vội cúi rạp mình rước quan vào. Ông liếc nhìn bà. Hiểu ý ông, bà rối rít mời quan ngồi, rót nước mời quan uống.
Đang chào đang hỏi khách, bà bỗng nghe bên ngoài có tiếng đánh "bốp" một cái. Bà bước ra, bà thấy con chim bị ông đập vào cây cột, nát đầu. Trên thân cột còn một đốm máu bê bết, còn con nhồng thì nằm dưới đất như một miếng giẻ rách đen. Chẳng biết ông sợ hay ông giận, bà chỉ nghe ông lẩm bẩm:
– Không! Nó bảo "Cút đi!" thì nhà này chỉ có chết.
Thương con nhồng, bà tôi quỳ xuống trước cái xác của nó. Chẳng biết lúc ấy bà tôi đau đớn thế nào, bây giờ trong ánh đèn dầu, tôi thấy hai giọt nước mắt của bà.
Con chim chết, hết chuyện, bọn tôi có đứa thò chân xuống đất, bà đưa tay kéo lại. Và sau câu chuyện bao giờ bà cũng rút lời răn dạy:
– Cho nên, biết thì nói, không biết thì đừng nói theo lời người khác, chết oan đó, các con!
(Nguyễn Quang Sáng, NXB Văn học)
Câu 1 (0,5 điểm). Văn bản được kể theo ngôi kể nào? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của văn bản?
Câu 2 (0,5 điểm). Hãy tìm một chi tiết trong truyện thể hiện sự yêu quý của mọi người dành cho con nhồng.
Câu 3 (1,0 điểm). Câu văn sau sử dụng cách dẫn trực tiếp hay gián tiếp? Dấu hiệu nào giúp em nhận ra điều đó?
Thỉnh thoảng nó lại cất tiếng: "Thôi, thôi thôi!" nghe như lời can gián thiết tha của một cô gái.
Câu 4 (1,0 điểm). Theo em qua câu chuyện về con nhồng, tác giả muốn gửi đến người đọc bài học gì?
Câu 5 (1,0 điểm). Em có đồng ý với lời dặn của người bà ở cuối truyện không? Vì sao?
Cho nên, biết thì nói, không biết thì đừng nói theo lời người khác, chết oan đó, các con!
Dưới đây là gợi ý bài làm cho hai câu hỏi của bạn:
Câu 1 (2,0 điểm): Đoạn văn phân tích đoạn (3) của văn bản Ý nghĩ về thành phố lúc vào xuân
Đoạn (3) trong văn bản Ý nghĩ về thành phố lúc vào xuân khắc họa hình ảnh thành phố vào mùa xuân với sự hòa quyện tinh tế giữa thiên nhiên và cuộc sống đô thị. Tác giả sử dụng những hình ảnh sinh động như “cây cối đâm chồi nảy lộc”, “ánh sáng ấm áp” để thể hiện sức sống mới, sự tươi trẻ của thành phố sau mùa đông lạnh giá. Qua đó, đoạn văn truyền tải thông điệp về sự đổi mới, sự phát triển không ngừng của thành phố cũng như niềm hy vọng, khát vọng của con người trong cuộc sống hiện đại. Tác giả còn thể hiện sự trân trọng vẻ đẹp giản dị, gần gũi của thiên nhiên ngay giữa lòng đô thị, tạo nên sự cân bằng giữa nhịp sống hối hả và sự yên bình, thư thái. Đoạn văn không chỉ giúp người đọc cảm nhận được nét đẹp của mùa xuân mà còn gợi mở suy ngẫm về mối quan hệ hài hòa giữa con người với thiên nhiên trong bối cảnh đô thị hóa.
Câu 2 (4,0 điểm): Bài văn nghị luận về việc sống chậm lại hay tập trung cao độ trong xã hội hiện đại (khoảng 500 chữ)
Trong xã hội hiện đại với tốc độ phát triển nhanh chóng, nhiều người trẻ cảm thấy áp lực phải chạy đua để bắt kịp xu thế, công nghệ và kiến thức mới. Tuy nhiên, bên cạnh việc tập trung cao độ và tận dụng thời gian, mỗi người trẻ cũng cần biết sống chậm lại để cảm nhận và trân trọng những vẻ đẹp giản dị của thiên nhiên và cuộc sống quanh mình.
Việc sống chậm lại giúp con người có thời gian nghỉ ngơi, suy ngẫm, cân bằng tâm hồn và sức khỏe. Khi biết dừng lại, ta có thể nhìn thấy những điều tưởng chừng nhỏ bé nhưng lại rất quý giá như ánh nắng ban mai, tiếng chim hót, hay những khoảnh khắc thân thương bên gia đình, bạn bè. Đây là nguồn năng lượng tinh thần giúp con người thêm yêu đời, sáng tạo và làm việc hiệu quả hơn. Nếu chỉ chạy theo guồng quay hối hả, con người dễ bị stress, mất cân bằng và đánh mất những giá trị sống quan trọng.
Tuy nhiên, trong thời đại công nghệ và cạnh tranh khốc liệt, việc tập trung cao độ, tận dụng thời gian cũng rất cần thiết để không bị tụt hậu, bỏ lỡ cơ hội phát triển bản thân và đóng góp cho xã hội. Người trẻ cần có kế hoạch học tập, làm việc khoa học, biết ưu tiên và quản lý thời gian hiệu quả để đạt được mục tiêu.
Do đó, câu trả lời không phải là chọn một trong hai mà là sự cân bằng hài hòa giữa sống chậm và tập trung cao độ. Người trẻ nên biết dành thời gian để thư giãn, tận hưởng cuộc sống, đồng thời cũng cần nỗ lực, tập trung khi làm việc và học tập. Sự cân bằng này giúp cuộc sống vừa năng động, hiệu quả vừa tràn đầy ý nghĩa và hạnh phúc.
Tóm lại, sống chậm lại và tập trung cao độ không mâu thuẫn mà bổ trợ cho nhau. Biết sống chậm để cảm nhận và biết tập trung để phát triển là cách sống thông minh trong xã hội hiện đại.
Nếu bạn cần bài viết chi tiết hơn hoặc có thêm ví dụ minh họa, mình rất sẵn lòng hỗ trợ!