Nam châm SVIP

1. NAM CHÂM

Từ xa xưa, con người đã phát hiện ra một số loại đá có tính chất hút được các vật bằng sắt. Chúng gọi là đá nam châm hay đá dẫn đường vì có thể được dùng để chỉ phương hướng.

Nam châm là những vật có từ tính.

Nam châm vĩnh cửu là những nam châm có từ tính tồn tại trong thời gian dài.

Ngày nay, nam châm được dùng phổ biến, chúng có hình dạng và kích thước khác nhau, tuỳ thuộc vào công dụng của chúng: nam châm thẳng, nam châm chữ U, nam châm viên,...

2. TÁC DỤNG CỦA NAM CHÂM LÊN CÁC VẬT LIỆU KHÁC NHAU

➤ Thí nghiệm khảo sát tác dụng của nam châm lên các vật liệu khác nhau

Chuẩn bị: Một thanh nam châm, các vật như: sắt, thép, đồng, nhôm, gỗ và vàng.

Tiến hành: Đưa thanh nam châm thẳng và nam châm chữ U lại gần từng vật để quan sát khả năng bị hút của từng vật.

Nhận xét:

• Nam châm hút sắt và thép, không hút đồng, nhôm, gỗ, vàng.
• Các vật liệu đặt ở hai đầu thì bị hút mạnh nhất.

Nam châm có tương tác với các vật liệu từ (sắt, thép, cobalt, nickel,...).

3. SỰ ĐỊNH HƯỚNG CỦA THANH NAM CHÂM

➤ Thí nghiệm khảo sát sự định hướng của thanh nam châm

Chuẩn bị: Thanh nam châm, dây treo, giá đỡ.

Tiến hành:

• Treo thanh nam châm vào giá đỡ.
• Chờ đến khi nam châm đứng yên, quan sát phương của thanh nam châm.

Nhận xét: Thanh nam châm nằm yên theo một phương xác định.

Khi để nam châm tự do, đầu luôn chỉ hướng bắc gọi là cực Bắc (kí hiệu N - North), đầu luôn chỉ hướng nam gọi là cực Nam (kí hiệu S - South).

➤ Thí nghiệm khảo sát sự tương tác giữa các cực của nam châm

Chuẩn bị: Hai thanh nam châm đã biết các cực. Một thanh nam châm được treo tự do trên giá đỡ.

Tiến hành:

• Treo thanh nam châm A vào giá đỡ bằng một sợi dây mảnh.
• Khi thanh nam châm A nằm yên, đưa cực Bắc của thanh nam châm B khác lại gần cực Bắc của thanh nam châm A. Quan sát xem hai cực này đẩy hay hút nhau.
• Làm tương tự nhưng đưa cực Nam của thanh nam châm B lại gần cực Bắc của thanh nam châm A.

Nhận xét: 

• Khi đưa cực Bắc của thanh nam châm B lại gần cực Bắc của thanh nam châm A thì hai cực đẩy nhau.
• Khi đưa cực Nam của thanh nam châm B lại gần cực Bắc của thanh nam châm A thì hai cực hút nhau.

Khi đặt hai nam châm lại gần nhau, hai từ cực khác tên hút nhau, hai từ cực cùng tên đẩy nhau.