Lý thuyết Bài 4. Nông nghiệp (phần 1) SVIP

I. CÁC NHÂN TỐ CHÍNH ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP

1. Nhân tố tự nhiên

a. Thuận lợi:

* Địa hình và đất:

- 75% diện tích là đồi núi thấp (Trung du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên).

→ Thuận lợi cho cây công nghiệp, cây ăn quả, chăn nuôi gia súc lớn.

Cây công nghiệp trồng trên đất feralit

- 25% diện tích là đồng bằng phù sa (sông Hồng, sông Cửu Long).

→ Thuận lợi cho cây lương thực, thực phẩm.

Trồng lúa trên đất phù sa

* Khí hậu:

- Nhiệt đới ẩm gió mùa, nhiệt – ẩm dồi dào.

→ Cây trồng phát triển nhanh, năng suất cao.

- Phân hóa theo Bắc – Nam, độ cao, mùa vụ.

→ Tạo sự đa dạng cơ cấu mùa vụ, thuận lợi cho chuyên môn hóa và quy hoạch sản xuất.

* Nguồn nước:

- Sông ngòi dày đặc, nhiều hồ đầm tự nhiên và nhân tạo.

→ Đảm bảo tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.

* Sinh vật: 

- Động – thực vật phong phú.

→ Là cơ sở thuần dưỡng, lai tạo giống mới có chất lượng cao, thích nghi tốt.

b. Hạn chế:

- Đất thoái hóa, khí hậu nóng ẩm.

→ Xuất hiện nhiều loại sâu bệnh.

- Thiên tai, biến đổi khí hậu gia tăng.

→ Giảm năng suất, ảnh hưởng chất lượng nông sản.

2. Nhân tố kinh tế - xã hội

a. Thuận lợi:

* Dân cư và lao động:

- Dân số đông → Thị trường tiêu thụ nông sản lớn.

- Lao động dồi dào, giàu kinh nghiệm.

- Trình độ lao động ngày càng cao

→ Thuận lợi ứng dụng kỹ thuật, công nghệ hiện đại.

* Chính sách phát triển nông nghiệp:

- Gắn với phát triển nông thôn bền vững, nông nghiệp hữu cơ.

- Hỗ trợ sản xuất, thu hút đầu tư qua: chính sách tín dụng, vay vốn ưu đãi, bảo hiểm nông nghiệp.

- Thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp, chuyển từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp.

→ Tạo sản phẩm giá trị cao, đa dạng theo chuỗi giá trị.

* Khoa học công nghệ và cơ sở vật chất kỹ thuật:

- Khoa học công nghệ tạo giống cây trồng, vật nuôi mới.

→ Phù hợp điều kiện sinh thái, nâng cao năng suất – chất lượng nông sản.
- Cơ sở hạ tầng thủy lợi – chế biến được hoàn thiện:
Ví dụ:

+ Hồ Dầu Tiếng (Đông Nam Bộ).

+ Hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải (Đồng bằng sông Hồng).

+ Hệ thống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé (Đồng bằng sông Cửu Long).

- Gắn sản xuất với công nghiệp chế biến.

→ Thúc đẩy nông nghiệp quy mô lớn.

Cơ sở chế biến nông sản

* Thị trường tiêu thụ:

- Mở rộng thị trường trong và ngoài nước.

→ Thúc đẩy sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm.

b. Hạn chế:

- Cơ sở vật chất chưa đồng đều, còn yếu ở một số nơi.

- Thị trường biến động, cạnh tranh cao.

→ Tạo thách thức trong tiêu thụ nông sản.