Lý thuyết Bài 14. Bắc Trung Bộ (phần 2) SVIP

IV. PHÂN BỐ DÂN CƯ

* Quy mô và mật độ dân số:

- Quy mô dân số: Khoảng 11,2 triệu người, chiếm 11,3% dân số cả nước.

- Mật độ dân số trung bình: Khoảng 218 người/km².

* Phân bố dân cư:

- Phân bố dân cư phân hóa rõ rệt:

+ Đồng bằng ven biển phía đông: Dân cư tập trung đông đúc.

+ Đồi núi phía tây: Dân cư thưa thớt.

- Dân cư phân bố chênh lệch giữa nông thôn – thành thị:

+ Dân cư chủ yếu sống ở nông thôn.

+ Tỉ lệ dân nông thôn > 74% tổng dân số (năm 2021).

* Thành phần dân tộc:

- Có nhiều dân tộc sinh sống: Kinh, Thái, Mường, Tày, Bru – Vân Kiều,...

Dân tộc Bru - Vân Kiều trong trang phục truyền thống

- Phân hóa tây – đông:

+ Người Kinh: Phân bố rộng, tập trung nhiều ở đồng bằng ven biển.

+ Các dân tộc thiểu số: Tập trung chủ yếu ở đồi núi phía tây.

* Xu hướng chuyển dịch phân bố dân cư:

- Trước đây dân cư sống ổn định theo vùng truyền thống.

- Hiện nay có sự thay đổi do:

+ Chuyển cư, đô thị hóa, công nghiệp hóa.

+ Dân cư ngày càng tập trung về thành thị, khu công nghiệp, trung tâm dịch vụ.

+ Mật độ dân cư ở đô thị tăng lên nhanh chóng.

Thành phố Vinh (Nghệ An) thu hút lượng lớn dân cư tập trung đông đúc

* Chất lượng dân cư:

- Dân số có xu hướng tăng.

- Trình độ văn hóa, chất lượng nguồn nhân lực ngày càng nâng cao.

→ Thuận lợi cho phát triển kinh tế – xã hội của vùng.

V. SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ KINH TẾ

1. Khái quát chung

- Tổng sản phẩm (GRDP) của Bắc Trung Bộ tăng trưởng khá nhanh trong những năm gần đây.

- Năm 2021, chiếm khoảng 7,1% GDP cả nước.

- Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng:

+ Tăng tỉ trọng công nghiệp – xây dựng.

+ Dịch vụ chiếm tỉ trọng cao.

Cơ cấu GRDP của Bắc Trung Bộ năm 2015 và 2021

- Ưu tiên phát triển các ngành có giá trị gia tăng cao, đặc biệt là kinh tế biển.

2. Nông nghiệp và lâm nghiệp

a. Nông nghiệp

* Xu hướng chung:

- Chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hoá tập trung, ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ.

- Áp dụng công nghệ gen, lai tạo giống → tạo ra giống cây – con có giá trị kinh tế cao, chống chịu bệnh dịch, hạn hán.

- Cơ cấu cây trồng – vật nuôi đa dạng.

* Trồng trọt:

- Cây lương thực:

+ Lúa là cây trồng chính.

+ Trồng nhiều ở Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh.

+ Nhờ kỹ thuật tiên tiến → năng suất và sản lượng cao, đáp ứng nhu cầu lương thực địa phương.

- Cây công nghiệp hàng năm:

+ Lạc, vừng: Trồng trên đất cát duyên hải (phổ biến ở nhiều tỉnh).

+ Mía: Tập trung ở vùng gò đồi phía tây Thanh Hoá, Nghệ An.

Cánh đồng mía ở Tân Kỳ (Nghệ An)

- Cây công nghiệp lâu năm:

+ Cà phê (Nghệ An, Quảng Trị).

+ Hồ tiêu (Quảng Trị, Quảng Bình).

+ Chè (Nghệ An, Thanh Hoá).

+ Cây ăn quả (cam, bưởi,...) trồng nhiều ở vùng gò đồi Thanh Hoá – Hà Tĩnh.

* Chăn nuôi:

- Đàn trâu: Chiếm 25% tổng đàn trâu cả nước.

- Đàn bò: Chiếm hơn 16% (năm 2021).

- Phát triển mạnh ở Nghệ An, Thanh Hoá, Hà Tĩnh.

- Lợn, gia cầm: Nuôi phổ biến ở hầu hết các tỉnh.

b. Lâm nghiệp

* Tài nguyên rừng:

- Diện tích rừng lớn: Khoảng 3,1 triệu ha (năm 2021).

- Rừng tự nhiên chiếm 70% tổng diện tích.

- Chính sách giao đất – giao rừng giúp nghề rừng phát triển.

* Hoạt động khai thác lâm sản:

- Phát triển mô hình nông – lâm kết hợp, canh tác đất dốc.

⇒ Góp phần phòng chống thiên tai, nâng cao hiệu quả kinh tế.

- Sản lượng gỗ đạt 4,7 triệu m³ (2021).

- Tập trung tại vùng đồi núi phía tây.

- Nghệ An là tỉnh có sản lượng lớn nhất, chiếm 31,4% toàn vùng.

- Lâm sản khác: Luồng, tre, mây, măng, dược liệu,...

Cây luồng được trồng và khai thác phục vụ nhiều mục đích khác nhau

* Hoạt động trồng rừng và bảo vệ rừng:

- Chú trọng trồng, khoanh nuôi, bảo vệ rừng.

- Nhiều vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên được bảo vệ nghiêm ngặt (Bến En, Pù Mát, Vũ Quang, Phong Nha – Kẻ Bàng).