HƯỚNG DẪN VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN VĂN HỌC
(Phần 2)
V. Các dạng đề viết đoạn văn nghị luận về truyện
– Phân tích tình huống truyện.
– Cảm nhận về một nhân vật trong truyện.
– Phân tích ngắn gọn chủ đề của tác phẩm truyện.
– Phân tích chi tiết tiêu biểu của truyện.
@204335168198@
VI. Dàn ý của một số dạng đề cơ bản (đoạn văn nghị luận về truyện)
1. Dàn ý viết đoạn văn phân tích tình huống truyện.
* Mở đoạn:
– Dẫn dắt, giới thiệu tác giả, tác phẩm.
– Nêu vấn đề nghị luận – tình huống truyện.
* Thân đoạn:
– Phân tích các phương diện cụ thể của tình huống:
+ Bối cảnh xuất hiện.
+ Tóm tắt nội dung tình huống.
+ Các chi tiết độc đáo của tình huống.
– Ý nghĩa của tình huống:
@204335169489@
– Đánh giá:
+ Nghệ thuật xây dựng tình huống.
+ Khẳng định giá trị của tình huống.
+ Khẳng định tài năng và tấm lòng của nhà văn.
– Nâng cao, mở rộng: So sánh với các tình huống truyện khác (nếu có).
* Kết đoạn:
– Đánh giá ý nghĩa tình huống đối với sự thành công của tác phẩm.
– Cảm nhận của bản thân.
2. Dàn ý viết đoạn văn cảm nhận về một nhân vật trong truyện.
* Mở đoạn:
– Dẫn dắt, giới thiệu tác giả, tác phẩm.
– Nêu nhân vật cần nghị luận, khái quát đặc điểm nhân vật.
* Thân đoạn:
– Phân tích nhân vật:
+ Giới thiệu nhân vật (nhân vật chính/phụ; kiểu nhân vật: tư tưởng/ hành động; lai lịch; sự xuất hiện; cuộc đời).
+ Phân tích vẻ đẹp ngoại hình (nếu có).
+ Phân tích các biểu hiện tính cách, phẩm chất nhân vật trên các phương diện (chú ý các sự kiện chính, các biến cố,…).
- Ngôn ngữ nhân vật: độc thoại, đối thoại, độc thoại nội tâm,…
- Suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật.
- Hành động của nhân vật.
+ Mối quan hệ với các nhân vật khác, từ đó cho thấy nổi bật phẩm chất nhân vật.
+ Góc nhìn của tác giả (nếu truyện được kể theo ngôi thứ 3).
– Tổng kết về nghệ thuật:
+ Nghệ thuật xây dựng nhân vật.
+ Đặc điểm phong cách, bút pháp của tác giả.
+ Tính điển hình của nhân vật, mức độ thành công của tác phẩm.
– Liên hệ, mở rộng (nếu có).
* Kết đoạn:
– Đánh giá chung vẻ đẹp, sức sống của nhân vật.
– Cảm nhận, suy nghĩ riêng về nhân vật đó.
3. Dàn ý viết đoạn văn phân tích ngắn gọn chủ đề của tác phẩm truyện.
* Mở đoạn:
– Dẫn dắt, giới thiệu tác giả, tác phẩm.
– Giới thiệu chủ đề của tác phẩm/ đoạn trích.
* Thân đoạn:
– Phân tích chủ đề qua:
+ Nhan đề, sự kiện.
+ Nhân vật, mối quan hệ giữa nhân vật với hoàn cảnh và với các nhân vật khác.
+ Chi tiết và mối quan hệ giữa các chi tiết.
+ Điểm nhìn, ngôi kể, cách kể chuyện,…
+ Giá trị của chủ đề và sự thể hiện chủ đề trong tác phẩm.
– Tổng kết về nghệ thuật.
– Liên hệ, mở rộng (nếu có).
* Kết đoạn:
– Khẳng định ý nghĩa chủ đề đối với sự thành công của tác phẩm.
– Thông điệp của tác giả, cảm nhận của bản thân.
@204335172542@
4. Dàn ý viết đoạn văn phân tích chi tiết tiêu biểu của truyện.
* Mở đoạn:
– Dẫn dắt, giới thiệu tác giả, tác phẩm.
– Giới thiệu chi tiết tiêu biểu của tác phẩm/đoạn trích.
* Thân đoạn:
– Hoàn cảnh xuất hiện chi tiết, vị trí của chi tiết.
– Phân tích chi tiết:
+ Chi tiết diễn tả sự việc, hành động, lời nói nào?
+ Khám phá chi tiết qua tình huống cụ thể, bối cảnh xã hội, tâm lý nhân vật,…
+ Chi tiết được xây dựng bằng từ ngữ, hình ảnh, nghệ thuật gì?
+ Vai trò của chi tiết (trong việc khắc họa chân dung nhân vật, làm nổi bật tư tưởng chủ đề tác phẩm,...).
+ Ý nghĩa gợi ra từ chi tiết.
– Tổng kết về nghệ thuật.
* Kết đoạn:
– Khẳng định ý nghĩa chi tiết đối với sự thành công của tác phẩm.
– Cảm nhận riêng về chi tiết.
