Phân biệt tiến hóa nhỏ và tiến hóa lớn:

  • Tiến hóa nhỏ: Biến đổi tần số alen trong quần thể, tạo loài mới dưới loài.

  • Tiến hóa lớn: Hình thành các đơn vị phân loại trên loài (chi, họ...).

Cơ chế hình thành đặc điểm thích nghi (thuyết tiến hóa tổng hợp):

1. Đột biến & Biến dị tổ hợp: Tạo nguồn biến dị di truyền.

2. Chọn lọc tự nhiên: Chọn kiểu hình thích nghi.

3. Di truyền: Truyền lại đặc điểm thích nghi cho thế hệ sau.

4. Các yếu tố khác: Giao phối không ngẫu nhiên, di nhập gen, biến động di truyền.

a) Liệt kê một số nhân tố sinh thái vô sinh và hữu sinh có thể tác động đến đời sống của loài cá trên.

*Nhân tố vô sinh:*

  • *Ánh sáng*: Loài cá này hoạt động vào ban ngày, ánh sáng ảnh hưởng đến hoạt động kiếm ăn và sinh hoạt của chúng.

  • *Nhiệt độ*: Cá chịu lạnh kém, nhiệt độ quá thấp có thể gây bệnh hoặc chết.

  • *Oxy*: Cá thích sống ở vùng nước giàu oxy, nồng độ oxy thấp sẽ gây ngạt thở.

  • *Độ pH*: Độ pH ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và sinh sản của cá.

  • *Dòng chảy*: Cá thích sống ở vùng nước động, dòng chảy quá mạnh có thể gây mệt mỏi.

  • *Chất lượng nước*: Nước bẩn, ô nhiễm có thể gây bệnh cho cá.

 *Nhân tố hữu sinh:*

  • *Thức ăn*: Cá ăn ở tầng nổi, nguồn thức ăn dồi dào giúp cá phát triển tốt.

  • *Cây thủy sinh*: Cá thường ngủ trong các khóm cây thủy sinh, cây cung cấp nơi trú ẩn và oxy.

  • *Các loài cá khác*: Các loài cá cạnh tranh thức ăn hoặc ăn thịt loài cá này.

  • *Vi sinh vật*: Vi sinh vật có thể gây bệnh cho cá.

  • *Con người*: Con người có thể cung cấp thức ăn, chăm sóc hoặc gây ô nhiễm môi trường sống của cá.

b) Dựa vào các đặc điểm sống của loài cá trên, em hãy đưa ra một số lời khuyên về cách thiết kế một bể cá cảnh trong nhà và cách chăm sóc cá sao cho phù hợp với loài và giải thích.

 *Thiết kế bể cá:*

  • *Kích thước bể*: Chọn bể có kích thước phù hợp với số lượng cá, đảm bảo không gian bơi lội thoải mái.

  • *Vị trí đặt bể*: Đặt bể ở nơi có ánh sáng tự nhiên vừa phải, tránh ánh nắng trực tiếp và nơi có nhiệt độ quá thấp.

  • *Trang trí bể*: Trang trí bể với đá, sỏi, cây thủy sinh để tạo môi trường sống tự nhiên cho cá. Nên có các hốc đá để cá trú ẩn.

  • *Hệ thống lọc nước*: Lắp đặt hệ thống lọc nước để đảm bảo nước trong bể luôn sạch sẽ.

  • *Hệ thống sục khí*: Lắp đặt hệ thống sục khí để cung cấp oxy cho cá.

 *Chăm sóc cá:*

  • *Cho ăn*: Cho cá ăn thức ăn phù hợp với loài, số lượng vừa đủ, tránh cho ăn quá nhiều gây ô nhiễm nước. Nên cho ăn vào ban ngày.

  • *Thay nước*: Thay nước định kỳ (khoảng 20-30% lượng nước) để loại bỏ chất thải và duy trì chất lượng nước.

  • *Kiểm tra nhiệt độ*: Duy trì nhiệt độ nước ổn định, phù hợp với loài cá. Có thể sử dụng máy sưởi để giữ ấm vào mùa đông.

  • *Kiểm tra sức khỏe*: Quan sát cá thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh tật và có biện pháp điều trị kịp thời.

  • *Vệ sinh bể*: Vệ sinh bể định kỳ để loại bỏ rêu tảo và các chất bẩn.

Bài giải này 

a) Các kỉ được nhắc đến trong sơ đồ trên diễn ra ở đại nào? Sự kiện nổi bật nào đã diễn ra trong kỉ Cambrian và kỉ Cretaceous?

  • Các kỉ và đại:

  • Kỉ Cambrian và kỉ Ordovician thuộc *Đại Cổ sinh • (Paleozoic).

  • Kỉ Cretaceous thuộc *Đại Trung sinh • (Mesozoic).

  • Sự kiện nổi bật:

  • Kỉ Cambrian: Sự kiện nổi bật nhất là sự "bùng nổ Cambrian" (Cambrian explosion), khi hầu hết các ngành động vật chính xuất hiện rất nhanh chóng trong lịch sử Trái Đất.

  • Kỉ Cretaceous: Sự kiện nổi bật là sự tuyệt chủng hàng loạt Cretaceous–Paleogene (K–Pg), còn gọi là sự tuyệt chủng của khủng long và nhiều loài sinh vật khác do tác động của thiên thạch hoặc hoạt động núi lửa lớn.

b) Loài người đã xuất hiện ở kỉ nào, thuộc đại nào?

  • Loài người xuất hiện vào *kỉ Đệ Tứ • (hay kỉ Neogene, hoặc Kainozoi), thuộc *Đại Tân sinh • (Cenozoic).