Câu 1 :Trong đoạn trích từ tác phẩm "Sống mòn" của Nam Cao, nhân vật Thứ hiện lên như một hình mẫu điển hình của những con người tài năng nhưng lại phải sống trong cảnh bần cùng, nghèo khổ hay gọi là có tài nhưng không gặp thời. Thứ là một người thất nghiệp tuy vậy ẩn sâu trong con người anh là một người trí thức đầy khát vọng,luôn hoài niệm về những ước mơ cao đẹp từng nung nấu trong lòng. Thế nhưng nỗi chua xót trước thực tại tăm tối của cuộc sống khiến Thứ không thể không cảm nhận được sự tù túng ; gian khổ mà mình đang phải trải qua.Qua những dòng suy tư của Thứ , em thấy rõ sự trái ngược của hai khái niệm: khát vọng mong muốn và thực tại phũ phàng. Anh khao khát được sống một cuộc đời đáng giá, không bị bó hẹp bởi những lo toan nhàm chán nhưng thực tế lại buộc anh phải chăm chăm vào việc kiếm ăn, thiếu thốn . Tâm trạng bi thương của anh thể hiện tư tưởng triết lý sâu sắc của Nam Cao cái đói khổ, cái nghèo nàn, bi kịch trong đời sống con người, khi mà phải lo Cơm áo gạo tiền để rồi quên bẵng mất đi khát vọng muốn đạt được. Và đặc biệt câu hỏi của nhân vật Thứ "Sống làm gì cho cực?"đã nói lên nỗi hoài nghi về giá trị cuộc sống, nói lên tiếng lòng của bao phận người khác trong xã hội , nơi đất khách quê người.Nghệ thuật khắc họa tinh thần khi bị trói buộc bởi thực tại phũ phàng, Thứ đại diện cho nhiều con người khao khát vượt lên hoàn cảnh nhưng đã vô tình bị trói buộc bởi những xiềng xích của nghèo đói , cuộc sống.Từ đó khắc sâu trong lòng người đọc những suy ngẫm , suy tư về giá trị sống , khát vọng tự do trong cuộc đời.                                             Câu 2 : 

Lời phát biểu của Gabriel Garcia Marquez: “Không phải người ta ngừng theo đuổi ước mơ vì họ già đi mà họ già đi vì ngừng theo đuổi ước mơ” là một chân lý sâu sắc về cuộc đời con người. Câu nói này không chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo đuổi ước mơ mà còn chỉ ra mối liên hệ mật thiết giữa tuổi trẻ, đam mê và sự trường tồn của sức sống. Việc ngừng theo đuổi ước mơ không chỉ đánh mất cơ hội thực hiện hoài bão mà còn dẫn đến sự già nua cả về thể xác lẫn tinh thần

Ước mơ là động lực thúc đẩy con người vươn lên, chinh phục thử thách và tạo nên những giá trị đích thực trong cuộc sống. Một người có ước mơ sẽ luôn tìm thấy mục đích sống, có động lực để nỗ lực, học hỏi và phát triển bản thân. Họ sẽ không bị cuốn vào vòng xoáy của sự nhàm chán, buông xuôi mà luôn giữ được ngọn lửa nhiệt huyết, sự lạc quan và niềm tin vào tương lai. Ngược lại, khi con người từ bỏ ước mơ, họ sẽ đánh mất đi nguồn năng lượng sống mãnh liệt ấy, dẫn đến sự trì trệ, thụ động và dần già đi cả về thể chất lẫn tinh thần

Tuổi trẻ là giai đoạn sung mãn nhất về sức lực, trí tuệ và lòng nhiệt huyết. Đây là thời điểm lý tưởng để con người theo đuổi ước mơ của mình với tất cả đam mê và sự dũng cảm. Sự năng động, sáng tạo và khả năng thích ứng cao của tuổi trẻ sẽ giúp họ vượt qua khó khăn, thử thách và biến ước mơ thành hiện thực. Tuy nhiên, tuổi trẻ cũng là lúc dễ bị phân tâm, dễ sa vào những cám dỗ và mất phương hướng. Vì vậy, việc xác định rõ ước mơ và có kế hoạch cụ thể để thực hiện là vô cùng quan trọng

Để không bị già đi vì ngừng theo đuổi ước mơ, con người cần phải luôn giữ gìn ngọn lửa đam mê, sự kiên trì và lòng tin vào bản thân. Họ cần phải không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức và kỹ năng để hoàn thiện bản thân, sẵn sàng đối mặt với khó khăn và thất bại. Quan trọng hơn cả, họ cần phải biết cách cân bằng giữa công việc, cuộc sống và các mối quan hệ xã hội để có một cuộc sống lành mạnh và hạnh phúc. Việc theo đuổi ước mơ không chỉ mang lại thành công về vật chất mà còn giúp con người sống trọn vẹn, ý nghĩa và để lại dấu ấn tốt đẹp cho đời. Vì vậy, hãy luôn giữ cho mình một trái tim trẻ trung, một ngọn lửa hăm hở và đừng bao giờ ngừng theo đuổi ước mơ của mình. Đó chính là bí quyết để giữ mãi tuổi thanh xuân và sống một cuộc đời tươi đẹp, ý nghĩa.

Câu 1 : Điểm nhìn hạ chi.                                  Câu 3: 

 “Nhưng nay mai, mới thật buồn. Y sẽ chẳng có việc gì làm, y sẽ ăn bám vợ! Đời y sẽ mốc lên, sẽ gỉ đi, sẽ mòn, sẽ mục ra ở một xó nhà quê. Người ta sẽ khinh y, vợ y sẽ khinh y, chính y sẽ khinh y. Rồi y sẽ chết mà chưa làm gì cả, chết mà chưa sống!”.

Học sinh có thể chọn và phân tích tác dụng của một trong các biện pháp như sau: (1) Biện pháp điệp cấu trúc (Y sẽ.../ Đời y sẽ.../ ... sẽ khinh y/ ... chết mà chưa...): có tác dụng nhấn mạnh những nhận thức, hình dung về cuộc sống mòn mỏi, vô nghĩa của nhân vật Thứ về tương lai phía trước của mình; đồng thời tạo nên nhịp điệu gợi cảm cho câu văn; giúp người đọc có thể tưởng tượng được cuộc sống “mòn” đầy bi kịch của người trí thức trong xã hội Việt Nam trước cách mạng tháng Tám, đồng thời hiểu, đồng cảm sâu sắc với tâm trạng đau khổ của nhân vật. (2) Biện pháp ẩn dụ: “đời” – “mốc lên”, “gỉ đi”, “mòn”, “mục” ra: có tác dụng gợi lên một cách sinh động về cuộc sống vô nghĩa, lụi tàn từng ngày mà nhân vật sẽ phải nếm trải trong hình dung của mình; thể hiện giá trị hiện thực của tác phẩm. (3) Biện pháp liệt kê tăng cấp: liệt kê một chuỗi những điều Thứ hình dung về cuộc sống tương lai của mình (chẳng có việc gì làm, ăn bám vợ/ mốc lên, gỉ đi, mòn, mục ra ở một xó nhà quê); trong đó nhân vật cảm nhận được sự khinh thường của mọi người và chính bản thân mình (Người ta sẽ khinh y, vợ y sẽ khinh y, chính y sẽ khinh y); có tác dụng gợi lên một cách sinh động và nhấn mạnh về cuộc sống vô nghĩa, lụi tàn cứ rõ nét từng ngày cũng như cảm xúc tổn thương, mặc cảm mà nhân vật sẽ phải nếm trải trong hình dung của mình; từ đó góp phần thể hiện giá trị hiện thực của tác phẩm. (4) Biện pháp nghịch ngữ: “chết mà chưa sống”, có tác dụng khắc hoạ và nhấn mạnh bi kịch mà nhân vật phải nếm trải: “chết” ở đây là “chết” về mặt tinh thần; “sống” ở đây là “sống” thực sự, sống có ý nghĩa. Từ đó, góp phần thể hiện giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm...                                                 Câu 2  : Ước mơ của Thứ khi ngồi trên ghế nhà trường là “đỗ thành chung”, “đỗ tủ tài”, “vào đại học đường”, “sang Tây”, rồi sẽ “thành một vĩ nhân đem những sự thay đổi lớn lao đến cho xứ sở mình” (Học sinh có thể dẫn trực tiếp thông tin trong văn bản hoặc cũng có thể tóm tắt thông tin và trả lời, đảm bảo ý. Ước mơ của Thứ khi ngồi trên ghế nhà trường là đỗ đạt, thành tài và trở thành người có đóng góp lớn cho xã hội).                           Câu 4 : Nhận xét về cuộc sống và con người của nhân vật Thứ được thể hiện trong đoạn trích: (1) Cuộc sống của nhân vật Thứ: Cuộc sống đầy bi kịch, ngày càng khó khăn, mòn mỏi trong việc kiếm kế sinh nhai để lo cho bản thân và gia đình, không thực hiện được những ước mơ của đời mình. (2) Con người nhân vật Thứ: là con người đầy hoài bão, khát vọng; con người có đời sống nội tâm phong phú, có khả năng nhận thức sâu sắc về cuộc sống và bản thân mình.              Câu 5 : 

Khi đọc từng trang nhật kí đầy cảm xúc, người đọc không khỏi xúc động trước hình ảnh người con gái đã không ngần ngại bỏ lại sau lưng mình tuổi trẻ, tình yêu, gia đình... để lên đường chiến đấu vì sự độc lập toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. 

Qua đoạn Sông mon mỗi người chúng ta có thể rút ra được những bài học triết lí nhân sinh về lẽ sống đẹp: Hãy sống cống hiến, sống hết mình mà không sợ gian nan, phải có nghị lực vươn lên trước những thử thách chông gai.