Câu 1. Văn bản thuộc thể loại truyện ngắn.

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của văn bản là tự sự, kết hợp với miêu tả và biểu cảm.

Câu 3.

Câu văn sử dụng biện pháp tu từ so sánh: “cảnh xế muộn chợ chiều” để ví hoàn cảnh của vợ chồng Duyện với hình ảnh chợ chiều vắng vẻ, tàn lụi. Tác dụng của biện pháp này là:

Gợi tả hoàn cảnh éo le của đôi vợ chồng nghèo: đến với nhau khi tuổi đã lớn, cuộc sống không còn nhiều hy vọng tươi sáng.

Tăng sức gợi hình, gợi cảm: gợi lên sự cô quạnh, lụi tàn, không khí ảm đạm của cuộc hôn nhân này.

Thể hiện sự chua xót của tác giả đối với số phận nghèo khổ, bất hạnh của nhân vật.

Câu 4.

Nội dung chính của văn bản là cuộc sống nghèo khó, cùng cực của gia đình Duyện, nơi mà vợ chồng luôn cãi vã, con cái sống thiếu thốn. Cao trào của câu chuyện là bi kịch khi cái Gái – đứa con gái lớn – bị rắn cắn chết trong lúc đi bắt nhái. Tác phẩm phản ánh hiện thực xã hội nghèo đói, sự khắc nghiệt của số phận và nỗi đau thương của những con người thấp kém trong xã hội.

Câu 5.

Chi tiết gây ấn tượng nhất là hình ảnh anh Duyện cõng xác con về nhà. Hình ảnh này vừa thương tâm, vừa đau đớn:

Thể hiện sự bất lực của người cha trước số phận nghiệt ngã.

Là đỉnh điểm của bi kịch gia đình: từ cảnh cãi vã, mâu thuẫn đến mất đi một đứa con.

Lột tả sự khốn cùng của người lao động nghèo, khi cái chết cũng đến một cách quá dễ dàng.

Chi tiết này làm người đọc xúc động, đồng cảm và xót xa cho số phận nhữ

ng con người nghèo khổ.

 Câu 1

                         Bài làm 

     Nhân vật bé Gái trong truyện ngắn Nhà nghèo của Tô Hoài là hình ảnh tiêu biểu cho những đứa trẻ sinh ra trong nghèo khó, phải chịu nhiều thiệt thòi, bất hạnh. Ngay từ nhỏ, Gái đã sống trong cảnh thiếu thốn cả về vật chất lẫn tình cảm. Là chị cả trong một gia đình đông con, em sớm phải gánh vác trách nhiệm giúp đỡ cha mẹ, trông em và lo chuyện cơm nước. Cuộc sống của Gái không có tuổi thơ đúng nghĩa, bởi em phải lớn lên trong những tiếng cãi vã, xung đột triền miên giữa cha mẹ. Dù vậy, Gái vẫn giữ được sự hồn nhiên, đáng yêu của một đứa trẻ. Em vui vẻ khoe với mẹ giỏ nhái bắt được, cười toe toét với hàm răng sún đen xỉn. Điều đó cho thấy, dù cuộc sống có khắc nghiệt đến đâu, tâm hồn trẻ thơ vẫn luôn khát khao niềm vui nhỏ bé và bình dị.Thế nhưng, bi kịch đã ập đến với em một cách đầy đau đớn. Trong khi đi bắt nhái để kiếm thêm thức ăn cho gia đình, bé Gái bị rắn độc cắn và chết tức tưởi, lặng lẽ nơi bờ ao hoang vắng. Hình ảnh em chết trong tư thế co quắp, hai tay vẫn ôm khư khư cái giỏ nhái khiến người đọc không khỏi xót xa. Cái chết của em là biểu tượng cho sự cùng quẫn của cái nghèo, khi ngay cả một đứa trẻ cũng phải lao động vất vả, đối mặt với hiểm nguy chỉ để có miếng ăn. Không chỉ là một tai nạn thương tâm, cái chết của bé Gái còn là một lời tố cáo hiện thực xã hội tàn nhẫn, nơi những đứa trẻ nghèo bị đẩy vào cảnh khốn cùng, không được bảo vệ hay chăm sóc đầy đủ.Qua nhân vật bé Gái, Tô Hoài đã khắc họa chân thực số phận đáng thương của trẻ em trong xã hội phong kiến nghèo nàn, lạc hậu. Tác giả không chỉ bày tỏ sự xót xa, thương cảm với những kiếp người nhỏ bé, yếu ớt, mà còn gửi gắm nỗi trăn trở về cuộc sống cơ cực, bấp bênh của những người lao động nghèo. Bé Gái là một nhân vật để lại nhiều ám ảnh và dư âm sâu sắc trong lòng người đọc, nhắc nhở chúng ta về giá trị của tình thương và sự sẻ chia trong cuộc sống.

Câu 2

                       Bài làm 

       Bạo lực gia đình là một vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện đại, để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng không chỉ đối với người trực tiếp chịu đựng mà còn đối với trẻ em - những mầm non tương lai của đất nước. Trẻ em lớn lên trong môi trường bạo lực không chỉ bị tổn thương về thể chất mà còn chịu ảnh hưởng sâu sắc về tinh thần, tâm lý, và nhân cách. Những tác động tiêu cực này có thể kéo dài suốt cuộc đời, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ em.

         Bạo lực gia đình là hành vi cố ý gây tổn hại về thể chất, tinh thần, tình cảm hoặc kinh tế đối với các thành viên trong gia đình. Nó có nhiều hình thức khác nhau, trong đó phổ biến nhất là bạo lực thể chất, bao gồm các hành vi đánh đập, hành hạ, gây thương tích hoặc đe dọa sử dụng vũ lực. Bên cạnh đó, bạo lực tinh thần cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng khi một người bị lăng mạ, sỉ nhục, cô lập hoặc kiểm soát, khiến họ sống trong lo âu, căng thẳng kéo dài. Ngoài ra, bạo lực kinh tế cũng là một hình thức đáng lo ngại, khi một người bị kiểm soát tài chính, không được sử dụng tiền bạc hoặc bị tước đoạt quyền làm việc. Đặc biệt, bạo lực tình dục trong gia đình, như cưỡng ép quan hệ hoặc xâm hại, gây ra những tổn thương nặng nề cả về thể chất lẫn tâm lý. Bạo lực gia đình không chỉ làm tổn hại đến nạn nhân mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến con cái, khiến trẻ em dễ bị sang chấn tâm lý và phát triển lệch lạc. Đây là một vấn đề nghiêm trọng cần được lên án và loại bỏ để xây dựng một xã hội văn minh, hạnh phúc.

      Bạo lực gia đình đang là một vấn đề nhức nhối, xảy ra ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Mặc dù xã hội ngày càng phát triển, nhưng tình trạng bạo lực trong gia đình vẫn diễn ra phổ biến, với nhiều hình thức khác nhau như bạo lực thể chất, tinh thần, kinh tế và tình dục. Theo thống kê, phần lớn nạn nhân là phụ nữ và trẻ em, những người dễ bị tổn thương và ít có khả năng tự vệ. Không ít vụ việc bạo lực nghiêm trọng dẫn đến thương tích nặng nề, sang chấn tâm lý, thậm chí là tử vong. Nhiều trẻ em lớn lên trong môi trường bạo lực gia đình có nguy cơ bị ảnh hưởng tiêu cực về tâm lý, hình thành tính cách bất ổn hoặc tiếp tục hành vi bạo lực khi trưởng thành.

Mặc dù pháp luật đã có nhiều quy định nhằm ngăn chặn và xử lý các hành vi bạo lực gia đình, nhưng tình trạng này vẫn chưa được giải quyết triệt để. Nguyên nhân có thể đến từ tư tưởng gia trưởng, quan niệm cổ hủ cho rằng bạo lực là chuyện riêng của gia đình, hoặc nạn nhân vì sợ hãi mà không dám lên tiếng. Nhiều người chứng kiến bạo lực nhưng thờ ơ, không can thiệp, khiến vấn đề ngày càng nghiêm trọng. Điều này cho thấy bạo lực gia đình không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là trách nhiệm của cả xã hội trong việc ngăn chặn, bảo vệ và giúp đỡ nạn nhân.

         Bạo lực gia đình có nhiều biểu hiện khác nhau, nhưng nhìn chung đều gây tổn thương nghiêm trọng đến thể chất, tinh thần và cuộc sống của nạn nhân. Trước hết, bạo lực thể chất là biểu hiện dễ nhận thấy nhất, bao gồm hành vi đánh đập, đấm đá, tát, dùng hung khí gây thương tích cho vợ, chồng, con cái hoặc người thân trong gia đình. Những nạn nhân của bạo lực thể chất thường bị thương tích, bầm tím hoặc thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.Bên cạnh đó, bạo lực tinh thần cũng phổ biến nhưng khó nhận biết hơn, thể hiện qua việc chửi bới, xúc phạm, đe dọa, cô lập hoặc kiểm soát quá mức, khiến nạn nhân luôn sống trong sợ hãi, lo âu và mất tự tin. Hình thức này có thể gây tổn thương tâm lý nặng nề, khiến người bị bạo hành rơi vào trầm cảm, lo âu kéo dài.Ngoài ra, bạo lực kinh tế xảy ra khi một thành viên trong gia đình bị kiểm soát hoàn toàn về tài chính, bị tước đoạt quyền lao động hoặc bị ép buộc lệ thuộc vào người khác về tiền bạc. Điều này khiến nạn nhân không có khả năng tự chủ cuộc sống, dễ bị phụ thuộc và khó thoát khỏi bạo lực.Đặc biệt, bạo lực tình dục trong gia đình cũng là vấn đề nghiêm trọng, bao gồm cưỡng ép quan hệ, lạm dụng tình dục hoặc các hành vi xâm hại khác. Điều này không chỉ gây tổn thương thể chất mà còn làm nạn nhân chịu tổn thương tâm lý suốt đời.Dù bạo lực gia đình có biểu hiện dưới bất kỳ hình thức nào, nó đều để lại hậu quả nghiêm trọng đối với nạn nhân và cả gia đình, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của trẻ em cũng như sự ổn định của xã hội.

            Bạo lực gia đình không chỉ tồn tại trong xã hội mà còn được phản ánh qua nhiều vụ việc thực tế, câu chuyện đời sống và cả trong văn học, phim ảnh. Những dẫn chứng cụ thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mức độ nghiêm trọng cũng như hậu quả nặng nề mà nó gây ra.

Một trong những vụ việc bạo lực gia đình gây chấn động dư luận tại Việt Nam là trường hợp một người chồng ở Hà Nội đánh đập vợ dã man ngay trước mặt con nhỏ, khiến người vợ nhập viện trong tình trạng đa chấn thương. Đoạn clip ghi lại sự việc đã lan truyền trên mạng xã hội, làm dấy lên làn sóng phẫn nộ về nạn bạo hành trong gia đình. Hành vi này không chỉ gây tổn thương thể xác cho người vợ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý đứa trẻ, khiến em ám ảnh, sợ hãi và có thể bị sang chấn tâm lý kéo dài.

Không chỉ ngoài đời thực, bạo lực gia đình còn được phản ánh trong văn học. Tác phẩm “Nhà nghèo” của Tô Hoài là một ví dụ điển hình. Trong truyện, nhân vật anh Duyện là một người đàn ông nghèo khổ, vì cuộc sống bế tắc mà thường xuyên chửi mắng, đe dọa vợ con. Có lúc, anh còn cầm dao đòi giết cả nhà vì áp lực cuộc sống. Chính trong môi trường bạo lực đó, bé Gái – con gái đầu của vợ chồng anh – đã phải sống trong cảnh sợ hãi, chứng kiến những trận cãi vã và bạo hành. Đỉnh điểm là khi em bị rắn cắn chết mà không ai hay biết, một phần cũng vì sự thờ ơ, vô tâm của cha mẹ. Cái chết của bé Gái là lời tố cáo mạnh mẽ về hậu quả của bạo lực gia đình đối với trẻ nhỏ, khi những đứa trẻ vô tội phải chịu đựng tổn thương cả về thể xác lẫn tinh thần.

Ngoài ra, trong bộ phim nổi tiếng “Gạo nếp gạo tẻ”, nhân vật Hương là một phụ nữ cam chịu trong cuộc hôn nhân đầy bạo lực với người chồng vũ phu. Cô không chỉ bị chồng coi thường, xúc phạm mà còn bị lạm dụng tài chính, ép buộc phải chu cấp tiền bạc dù anh ta ngoại tình. Hình ảnh này phản ánh một thực tế rằng nhiều phụ nữ trong xã hội hiện đại vẫn phải chịu đựng bạo lực kinh tế và tinh thần, không dám lên tiếng vì sợ hãi hoặc vì con cái.

Những dẫn chứng trên cho thấy bạo lực gia đình không chỉ gây ra nỗi đau thể xác mà còn để lại hậu quả nghiêm trọng về tâm lý, tinh thần cho nạn nhân, đặc biệt là trẻ em. Để ngăn chặn tình trạng này, cần có sự chung tay của gia đình, cộng đồng và xã hội trong việc lên án, giáo dục và bảo vệ những người yếu thế khỏi bạo lực.

            Một số người cho rằng bạo lực gia đình chỉ là vấn đề cá nhân, thuộc phạm vi riêng tư của mỗi gia đình và người ngoài không nên can thiệp. Họ cho rằng trong một số trường hợp, việc người chồng hoặc cha mẹ sử dụng vũ lực là cách để dạy dỗ, răn đe vợ con, giúp họ “biết điều” và sống kỷ luật hơn. Tuy nhiên, quan điểm này hoàn toàn sai lầm và phản khoa học. Bạo lực không bao giờ là phương pháp giáo dục đúng đắn, mà ngược lại, nó chỉ gây ra tổn thương cả về thể chất lẫn tinh thần cho nạn nhân. Trẻ em lớn lên trong môi trường bạo lực có nguy cơ trở nên tự ti, sợ hãi hoặc phát triển tâm lý lệch lạc, thậm chí có xu hướng bạo lực khi trưởng thành.

Ngoài ra, một số người cho rằng việc can thiệp quá sâu vào bạo lực gia đình có thể làm gia đình rạn nứt, gây ảnh hưởng đến sự hòa hợp của các thành viên. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc im lặng hoặc bỏ qua chỉ khiến tình trạng này tiếp diễn và trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu không có sự lên án mạnh mẽ và biện pháp xử lý thích hợp, người gây bạo lực sẽ ngày càng lấn tới, còn nạn nhân thì tiếp tục chịu đựng trong đau khổ, thậm chí có thể dẫn đến những bi kịch như ly hôn, trầm cảm, hoặc mất mạng.

Một số ý kiến khác cho rằng bạo lực gia đình chỉ xuất hiện ở những gia đình nghèo khó, trình độ thấp. Nhưng trên thực tế, bạo lực gia đình có thể xảy ra ở bất kỳ tầng lớp nào trong xã hội, từ nông thôn đến thành thị, từ người lao động bình dân đến những gia đình có học thức, địa vị cao. Điều này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, như áp lực công việc, tư tưởng gia trưởng, sự thiếu kiểm soát cảm xúc hoặc lối sống lệch lạc.

Như vậy, không có lý do nào có thể biện minh cho bạo lực gia đình. Đây không chỉ là vấn đề của một cá nhân hay một gia đình, mà là một vấn nạn xã hội cần được lên án và loại bỏ. Mỗi người cần nhận thức đúng đắn, có trách nhiệm bảo vệ những nạn nhân bị bạo hành và chung tay xây dựng một môi trường gia đình an toàn, lành mạnh.

              Bạo lực gia đình là một hành vi đáng lên án vì nó không chỉ gây tổn thương nghiêm trọng đến thể chất và tinh thần của nạn nhân mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của xã hội. Đây là hành vi phản đạo đức, vi phạm quyền con người và đi ngược lại với những giá trị tốt đẹp của gia đình – nơi lẽ ra phải là tổ ấm của yêu thương và sự che chở.Trước hết, những kẻ có hành vi bạo hành trong gia đình là những người độc đoán, ích kỷ, thiếu kiểm soát cảm xúc, luôn muốn áp đặt quyền lực của mình lên người khác. Họ xem vợ con, cha mẹ hoặc những người thân yếu thế hơn như một đối tượng để trút giận, thỏa mãn cảm giác thống trị. Điều này không chỉ gây đau khổ cho người bị bạo hành mà còn phá vỡ hạnh phúc gia đình, làm xói mòn tình cảm giữa các thành viên.Bên cạnh đó, những người thờ ơ, im lặng trước bạo lực gia đình cũng đáng bị phê phán. Nhiều người hàng xóm, thậm chí người thân trong gia đình, dù biết có bạo hành nhưng lại giữ thái độ "chuyện nhà ai nấy lo". Chính sự im lặng này đã gián tiếp tiếp tay cho những kẻ bạo hành, khiến tình trạng bạo lực tiếp diễn và trở nên trầm trọng hơn.Ngoài ra, việc xử lý chưa nghiêm minh từ phía cơ quan chức năng cũng là một vấn đề đáng phê phán. Mặc dù luật pháp có quy định về bảo vệ nạn nhân bạo lực gia đình, nhưng thực tế vẫn còn nhiều trường hợp bị bỏ qua hoặc chỉ xử lý theo kiểu "hòa giải", dẫn đến việc nhiều nạn nhân không dám tố cáo vì sợ bị trả thù. Chính sự lỏng lẻo trong thực thi pháp luật đã khiến bạo lực gia đình trở thành một vấn nạn kéo dài.

                Tóm lại bạo lực gia đình không chỉ gây tổn thương nghiêm trọng cho nạn nhân mà còn làm suy yếu nền tảng của một xã hội văn minh. Qua thực trạng này, chúng ta rút ra những thông điệp sâu sắc.Dù trong hoàn cảnh nào, việc dùng vũ lực để áp đặt hay trút giận lên người khác chỉ dẫn đến đau khổ và rạn nứt. Học cách kiềm chế, thấu hiểu và đối thoại là chìa khóa để duy trì hạnh phúc gia đình.Sự thờ ơ, cam chịu của nạn nhân và những người xung quanh chính là nguyên nhân khiến bạo lực gia đình kéo dài. Mỗi cá nhân cần mạnh dạn lên tiếng, bảo vệ người bị bạo hành và đòi hỏi sự can thiệp của pháp luật.Bạo lực gia đình không chỉ là một vấn đề cần giải quyết mà còn là bài học để chúng ta nhìn nhận lại các giá trị về quyền con người, trách nhiệm xã hội và tầm quan trọng của một gia đình hạnh phúc. Một xã hội phát triển bền vững phải là xã hội không có chỗ cho bạo lực, mà tràn đầy yêu thương và sự tôn trọng lẫn nhau.