Phân tử phosphine (PH₃) có công thức phân tử là PH₃, trong đó nguyên tử phosphor (P) liên kết với ba nguyên tử hydro (H). Để giải thích sự tạo thành liên kết hóa học trong phân tử này bằng quy tắc octet, ta cần xem xét số electron của các nguyên tử tham gia liên kết và cách chúng chia sẻ electron.

1. Nguyên tử phosphor (P):

Phosphor có cấu hình electron là [Ne] 3s² 3p³, tức là có tổng cộng 5 electron ở lớp ngoài cùng (lớp thứ 3).

Trong phân tử PH₃, phosphor sẽ chia sẻ 3 electron của mình với 3 nguyên tử hydro, từ đó tạo thành 3 liên kết đơn với 3 nguyên tử hydro.

Dù có 5 electron ở lớp ngoài cùng, phosphor trong trường hợp này không tuân theo quy tắc octet (có 8 electron ở lớp ngoài cùng), vì phosphor có thể ổn định hơn khi có 8 hoặc 10 electron xung quanh mình. Trong phân tử PH₃, phosphor sẽ có 8 electron (3 electron từ các nguyên tử hydro và 2 electron của chính nó từ cặp electron không tham gia liên kết).

2. Nguyên tử hydro (H):

Hydro chỉ có 1 electron ở lớp ngoài cùng, và để ổn định, nó cần có 2 electron (theo nguyên tắc "lớp vỏ ngoài cùng của hydro đầy là 2 electron").

Mỗi nguyên tử hydro sẽ chia sẻ 1 electron với nguyên tử phosphor, tạo thành liên kết đơn (cộng thêm 1 electron từ phosphor), giúp hydro có đủ 2 electron để đạt cấu hình bền vững.

Kết luận:

Nguyên tử phosphor (P) trong PH₃ không tuân theo quy tắc octet hoàn toàn (vì nó có 8 electron trong lớp ngoài cùng thay vì 2, và có thể đạt 10 electron khi tham gia các liên kết với các nguyên tử khác trong các hợp chất khác). Tuy nhiên, trong PH₃, nó có 8 electron ổn định sau khi tạo liên kết với ba nguyên tử hydro.

Các nguyên tử hydro đều tuân thủ quy tắc octet, mỗi nguyên tử hydro có 2 electron sau khi chia sẻ

electron với phosphor.