Trong hành trình trưởng thành, ai trong số chúng ta đều sẽ phải đưa ra những quyết định, nó có thể nhỏ hoặc lớn nhưng không bao giờ là không ảnh hưởng đến chúng ta và chính cuộc sống của ta. Khi lựa chọn, cần có chính kiến, lập trường vững vàng và suy nghĩ kỹ càng, điều này càng được khẳng định qua nhân vật người thợ mộc trong câu chuyện ngụ ngôn 'Đẽo cày giữa đường'.

Người thợ mộc trong câu chuyện này cũng có những tính chất tốt đẹp, trước khi chọn theo nghề đẽo cày, anh ta cũng đã có một gia sản riêng cho mình và quyết định đầu tư vào nghề này bằng cách mua gỗ về để đẽo. Chẳng rõ anh thợ mộc lấy số tiền từ đâu, nhưng anh ấy chắc chắn là có chí tiến thủ, sẵn sàng bỏ cả gia sản để chọn một cái nghề và hy vọng vào sự thành đạt trong tương lai. Ta có thể thấy, anh thợ mộc là một người có tay nghề đồng thời biết chọn công việc phù hợp.

Tuy đã có quyết định đúng đắn ban đầu, nhưng năm lần bảy lượt sau này anh đều nghe theo ý kiến của những người qua đường, từ một ông cụ đến bác nông dân hay chỉ đơn giản là một người qua đường. Cuối cùng, toàn bộ gỗ bị anh đẽo hỏng hết, cả gia sản của anh theo đó đi đời nhà ma. Ta có thể thấy, anh thợ mộc là người mong muốn làm giàu nhưng lại thiếu kiến thức, hiểu biết dẫn đến không có lập trường, chính kiến rõ ràng, rồi nhận phải kết quả thảm bại.

Truyện đẽo cày giữa đường đã khái quát được đặc điểm của một thể loại người trong xã hội, thiếu chính kiến, dễ lay động rồi phải chịu kết thất bại. Từ đó nhắc nhở ta phải biết sống có lập trường của bản thân, phải biết cân nhắc, chọn lọc những góp ý và lời khuyên của người khác, phải biết suy nghĩ chín chắn, rõ ràng trong mọi việc.

Truyện ngắn Cô bé bán diêm của nhà văn An-đéc-xen đã để lại những dư âm sâu đậm trong lòng độc giả, họ ấn tượng không chỉ bởi nghệ thuật và cảm xúc trong từng con chữ mà còn là số phận bất hạnh, bi thương của nhân vật chính, cô bé bán diêm. 

Hoàn cảnh của em từ đầu khi mới được giới thiệu đã người đọc xót xa: Bà và mẹ, những người yêu thương em nhất đều đã từ giã cõi trần, chỉ còn lại em và người cha sống nương tựa vào nhau trong một căn gác tối tăm, chật chội chẳng thể ngăn lại những cơn gió lạnh mùa đông. Bố em có lẽ vì cuộc sống nghèo túng, khó khăn, lại chẳng còn vợ bên cạnh, đâm ra trở nên khó tính, đối xử tệ bạc với con gái mình, dẫu tiết trời mùa đông giá rét vẫn bắt em phải đi bán diêm.

Càng xót thương biết bao khi cuối năm, thời điểm khi mà mọi người đang quây quần bên gia đình, tận hưởng không khí giáng sinh ấm cúng, cô bé thì lại đầu trần, chân đất lang thang ngoài trời lạnh, tuyết phủ trắng xóa, cố bán từng bao diêm. Vì em biết, nếu trở về mà không có được chút tiền nào, cha em chắc chắn sẽ mắng nhiếc em, hơn nữa, căn gác của hai cha con cũng chẳng khác gì không khí lạnh lẽo bên ngoài là mấy.

Mỗi lần quẹt diêm, cô bé tội nghiệp lại được sống trong giây phút hạnh phúc, chìm đắm trong thế giới cổ tích của riêng em, thoát khỏi thực tại tăm tối. Lần quẹt diêm thứ nhất, cô bé ấy thấy lò sưởi, vì trong đêm đông giá rét, em thực sự khao khát được tận hưởng sự ấm áp mà nó mang lại. Khi que diêm vụt tắt và lò sưởi biến mất, bên trong em lại le lói một nỗi sợ hãi mơ hồ, "đêm nay về nhà thế nào cũng bị cha mắng". Cô bé lấy lại can đảm, quẹt diêm lần thứ hai, lần này thứ hiện ra trước mắt em là một bàn ăn thịnh soạn, cho thấy ước mơ lớn nhất lúc này của em là được ăn no. Trong đêm giao thừa, gia đình nào cũng quây quần bên bàn ăn thịnh soạn, còn em lại đói lả đi trong làn tuyết trắng xóa cô đơn. Lần thứ ba, giữa không khí đêm giáng sinh, em thấy hình ảnh của cây thông, đó chính là biểu tượng của mái ấm gia đình, là những ước mơ trong sáng của trẻ thơ. Lần cuối cùng, giữa cái đói rét và cô độc, em khao khát tình thương và chỉ có bà là thương em nhất. Giây phút ấy, người bà hiện lên thật ấm áp và đẹp đẽ, cô bé đã khẩn thiết cầu xin bà cho mình đi cùng, bởi cô hiểu chuyện gì sẽ xảy ra nếu que diêm tắt. Em đã quẹt hết toàn bộ số que diêm còn lại của mình để nhìn thấy bà và ước nguyện của em đã thành hiện thực. Em cuối cùng sẽ chẳng cần phải chịu những đòn roi vô lý từ người cha, sự giá rét của tiết trời đông, nỗi buồn và sự cô đơn nữa, em đã được đến một thế giới khác, nơi có người bà yêu thương em.

Qua những lần một tưởng của cô bé bán diêm, ta có thể thấy cô bé là một người có tâm hồn trong sáng, ngây thơ. Trong đói rét em không hề oán trách bất kỳ ai vì cảnh ngộ của mình. Ngọn lửa diêm đã thắp sáng ước mơ đẹp đẽ, những khao khát mãnh liệt, đó còn là ánh sáng của những tưởng tượng về một cuộc sống hạnh phúc. Hình ảnh ngọn lửa diêm như con thuyền đầy tinh thần nhân văn của tác giả, thể hiện sự cảm thông, trân trọng những ước mơ giản dị, diệu kì của trẻ nhỏ.