Đáp án bài 1

Câu 1 (0.5 điểm)

Văn bản trên được viết theo thể lục bát.

Câu 2 (0.5 điểm)

Hai nhân vật Từ Hải và Thúy Kiều gặp nhau tại lầu xanh.

Câu 3 (1.0 điểm)

Những câu thơ trên cho thấy Thúy Kiều là người khiêm nhường, biết giữ lễ nghĩa. Cô hiểu rõ thân phận “hoa hèn”, “bèo bọt” của mình và không dám vọng tưởng đến bậc anh hùng. Đồng thời, nàng cũng thể hiện sự trân trọng và biết ơn đối với tấm lòng rộng rãi, bao dung của Từ Hải. Điều này cho thấy Kiều là một người tinh tế, giàu lòng tự trọng và thấu hiểu đạo lý.

Câu 4 (1.0 điểm)

Từ Hải hiện lên trong đoạn trích là một người anh hùng hào hiệp, mạnh mẽ và quyết đoán. Chàng có khí phách lớn, không chịu bó buộc trong khuôn khổ chật hẹp (“cá chậu chim lồng”), mà khao khát tự do và sự nghiệp lớn lao. Đối với Thúy Kiều, Từ Hải không coi nàng chỉ là một người đẹp bình thường mà trân trọng nàng như một tri kỷ. Điều đó thể hiện tầm vóc và bản lĩnh của một bậc anh hùng thực thụ.

Câu 5 (1.0 điểm)

Văn bản gợi lên trong tôi cảm xúc ngưỡng mộ trước hình tượng người anh hùng Từ Hải và sự đồng cảm với số phận Thúy Kiều. Cuộc gặp gỡ giữa hai người không chỉ là chuyện tình cảm mà còn thể hiện sự đồng điệu về tâm hồn giữa một người anh hùng dám nghĩ, dám làm và một người phụ nữ tài sắc nhưng chịu nhiều bất hạnh. Từ đó, tôi càng thấm thía tài năng của Nguyễn Du trong việc khắc họa nhân vật và thể hiện khát vọng về tự do, công bằng trong xã hội phong kiến xưa.

Câu 1: Phân tích đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích (khoảng 200 chữ)

Đoạn trích trong Truyện Kiều của Nguyễn Du thể hiện những đặc sắc nghệ thuật tiêu biểu của tác phẩm. Trước hết, đoạn thơ được viết theo thể lục bát, một thể thơ truyền thống của dân tộc, với nhịp điệu nhẹ nhàng, uyển chuyển nhưng vẫn đầy sức gợi. Nghệ thuật miêu tả nhân vật rất tinh tế, đặc biệt qua hệ thống ngôn ngữ đối thoại. Lời thoại của Từ Hải thể hiện phong thái hào sảng, dứt khoát của bậc anh hùng, còn lời của Thúy Kiều lại khiêm nhường, e ấp nhưng sâu sắc, thể hiện rõ tâm thế của một người phụ nữ từng trải. Nghệ thuật ẩn dụ, so sánh được sử dụng linh hoạt, điển hình như hình ảnh “cá chậu chim lồng” để nói về sự tù túng hay “cỏ nội hoa hèn” để chỉ thân phận thấp kém. Bên cạnh đó, đoạn thơ cũng có những điển cố, điển tích như “Bình Nguyên Quân”, “mây rồng” nhằm tăng thêm chiều sâu ý nghĩa. Tất cả những yếu tố đó đã góp phần khắc họa sinh động mối tình giữa Từ Hải và Thúy Kiều, đồng thời làm nổi bật lý tưởng anh hùng và khát vọng tự do trong Truyện Kiều.

Câu 2: Bàn về ý kiến “Lòng tốt của con người có thể chữa lành các vết thương nhưng lòng tốt cũng cần đôi phần sắc sảo, nếu không chẳng khác nào con số không tròn trĩnh” (khoảng 600 chữ)

Mở bài

Lòng tốt luôn được xem là một trong những phẩm chất đáng quý nhất của con người, giúp gắn kết xã hội và xoa dịu những tổn thương. Tuy nhiên, lòng tốt không chỉ đơn thuần là sự giúp đỡ vô điều kiện mà còn cần đến sự tỉnh táo, khôn ngoan để thực sự mang lại giá trị. Ý kiến “Lòng tốt của con người có thể chữa lành các vết thương nhưng lòng tốt cũng cần đôi phần sắc sảo, nếu không chẳng khác nào con số không tròn trĩnh” đặt ra một vấn đề sâu sắc: lòng tốt cần đi cùng trí tuệ thì mới thực sự có ý nghĩa.

Thân bài

1. Giải thích ý kiến

Câu nói trên đề cập đến hai khía cạnh của lòng tốt. Một mặt, lòng tốt có khả năng chữa lành, đem lại sự an ủi, động viên cho những người đang gặp khó khăn. Nó là biểu hiện của sự yêu thương, sẻ chia giữa con người với nhau. Mặt khác, lòng tốt không nên chỉ là sự cảm tính, dễ dãi, mà cần có sự “sắc sảo” – tức là sự sáng suốt, tỉnh táo để tránh bị lợi dụng hoặc vô tình gây hại. Nếu lòng tốt chỉ dừng lại ở sự ngây thơ, mù quáng, nó có thể trở thành vô nghĩa, thậm chí phản tác dụng.

2. Vì sao lòng tốt cần có sự sắc sảo?

    •    Tránh bị lợi dụng: Trong cuộc sống, không thiếu những kẻ xấu sẵn sàng lợi dụng lòng tốt của người khác cho mục đích cá nhân. Ví dụ, có những kẻ giả dạng ăn xin để trục lợi, hoặc lợi dụng lòng thương hại để lừa đảo. Một người có lòng tốt nhưng thiếu sự tỉnh táo rất dễ trở thành nạn nhân của sự gian dối.

    •    Giúp đỡ đúng cách, đúng người: Lòng tốt mù quáng đôi khi có thể làm hại chính người được giúp đỡ. Ví dụ, nếu một người nghiện ma túy xin tiền và ta ngay lập tức cho mà không suy nghĩ, điều đó có thể khiến họ tiếp tục con đường sai trái. Một người mẹ quá nuông chiều con cái mà không dạy dỗ nghiêm khắc có thể khiến đứa trẻ hư hỏng. Như vậy, lòng tốt chỉ có giá trị khi nó được thực hiện một cách đúng đắn.

    •    Đối diện với thực tế phức tạp của cuộc sống: Cuộc sống không chỉ có trắng và đen, mà còn có rất nhiều vùng xám. Nếu ta chỉ có lòng tốt mà thiếu sự hiểu biết, ta có thể bị tổn thương hoặc gây ra những hậu quả ngoài mong muốn. Vì vậy, lòng tốt cần phải đi kèm với sự sắc sảo, tức là khả năng phân tích, đánh giá để hành động một cách hợp lý.

3. Làm thế nào để lòng tốt trở nên sắc sảo?

    •    Học cách quan sát và suy xét: Trước khi giúp đỡ ai đó, ta cần xem xét liệu sự giúp đỡ đó có thực sự cần thiết và có mang lại hiệu quả hay không.

    •    Giúp đỡ bằng nhiều cách khác nhau: Không phải lúc nào sự giúp đỡ cũng là vật chất. Đôi khi, một lời khuyên, một sự hướng dẫn đúng đắn có giá trị hơn rất nhiều so với việc giúp đỡ một cách cảm tính.

    •    Dám nói “không” khi cần thiết: Lòng tốt không có nghĩa là phải giúp đỡ tất cả mọi người, mọi lúc, mọi nơi. Biết từ chối khi cần cũng là một cách thể hiện lòng tốt một cách khôn ngoan.

Kết bài

Lòng tốt là một giá trị cao đẹp, nhưng nó chỉ thực sự có ý nghĩa khi đi kèm với sự sắc sảo. Một người có lòng tốt mà không có sự tỉnh táo có thể vô tình trở thành nạn nhân hoặc tạo ra những hậu quả không mong muốn. Vì vậy, hãy làm người tốt một cách thông minh, để sự giúp đỡ của ta thực sự có giá trị và không trở thành một “con số không tròn trĩnh”.