Khai thác:

- Nông nghiệp:
+ Trồng cây lương thực: lúa mì, lúa gạo, ngô,...
+ Trồng cây công nghiệp: cà phê, ca cao, bông,...
+ Chăn nuôi gia súc: bò, dê, cừu,...
- Lâm nghiệp:
+ Khai thác gỗ: gỗ lim, gỗ sồi, gỗ thông,...
+ Trồng rừng: trồng cây lấy gỗ, cây ăn quả,...
- Khoáng sản:
+ Khai thác kim loại: vàng, kim cương, đồng,...
+ Khai thác nhiên liệu: dầu mỏ, khí đốt tự nhiên,...
Bảo vệ:

- Trồng rừng:
+ Trồng rừng phòng hộ: bảo vệ bờ biển, chống xói mòn đất,...
+ Trồng rừng sản xuất: cung cấp gỗ, lâm sản,...
- Bảo tồn đa dạng sinh học:
+ Thành lập khu bảo tồn thiên nhiên: bảo vệ các loài động thực vật quý hiếm.
+ Hạn chế khai thác các loài động thực vật hoang dã.
- Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường:
+ Tuyên truyền, giáo dục về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.
+ Phát triển du lịch sinh thái: bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.

Ở châu Phi, do có nhiều kiểu khí hậu khác nhau nên với từng kiểu khí hậu sẽ có cách khai thác khác nhau, em tìm hiểu cách khai thác thiên nhiên ở môi trường hoang mạc ở châu Phi qua link này nhé

 https://olm.vn/chu-de/bai-11-phuong-thuc-con-nguoi-khai-thac-su-dung-va-bao-ve-thien-nhien-o-chau-phi-2163426109

 Khai thác chế biến dầu mỏ, khí tự nhiên. Dùng công nghệ tưới và công nghệ nhà kính để thành lập các trang trại ở ốc đảo, xây dựng nhà máy điện mặt trời, tổ chức các hoạt động du lịch khám phá. + Cận nhiệt: Trồng các cây cận nhiệt như lúa mì, nho, ô liu…

Thực trạng:

- Châu Phi là khu vực có tốc độ tăng dân số cao nhất thế giới, với tỷ lệ tăng dân số tự nhiên trung bình 2,5%/năm.
- Dự báo đến năm 2050, dân số Châu Phi sẽ tăng gấp đôi, đạt 2,5 tỷ người.
Hậu quả:

- Kinh tế:
+ Gánh nặng tài chính lớn cho chính phủ: chi cho giáo dục, y tế, an sinh xã hội.
+ Tỷ lệ thất nghiệp cao, thiếu việc làm.
+ Tăng bất bình đẳng thu nhập.
- Xã hội:
+ Thiếu hụt các dịch vụ công cộng như giáo dục, y tế, nhà ở.
+ Tăng tỷ lệ tội phạm, bất ổn xã hội.
+ Suy thoái môi trường, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên.
Giải pháp:

- Giảm tỷ lệ sinh:
+ Nâng cao nhận thức về tác hại của bùng nổ dân số.
+ Kế hoạch hóa gia đình.
+ Trao quyền cho phụ nữ, giáo dục giới tính.
+ Cải thiện dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản.
- Phát triển kinh tế:
+ Tạo việc làm, thu hút đầu tư.
+ Phát triển nông nghiệp, công nghiệp.
+ Nâng cao năng lực quản lý nhà nước.
- Hợp tác quốc tế:
+ Hỗ trợ tài chính, kỹ thuật cho các nước Châu Phi.
+ Chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp phát triển.

Quá trình thành lập:

- Lịch sử ban đầu: Nam Phi có lịch sử lâu đời với sự cư trú của người Bantu, Khoisan và các nhóm dân tộc khác.
- Thực dân châu Âu: Bắt đầu từ thế kỷ 17, các cường quốc châu Âu như Hà Lan, Anh,... bắt đầu xâm chiếm Nam Phi.
- Liên bang Nam Phi: Năm 1910, các thuộc địa Anh ở Nam Phi hợp nhất thành Liên bang Nam Phi.
- Chế độ Apartheid: Năm 1948, Đảng Quốc gia lên nắm quyền và áp dụng chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid.
- Chuyển đổi dân chủ: Sau nhiều thập kỷ đấu tranh, chế độ Apartheid bị xóa bỏ năm 1994 và Nam Phi tổ chức bầu cử dân chủ.
- Cộng hòa Nam Phi: Nước Cộng hòa Nam Phi ra đời năm 1994.
Nạn phân biệt chủng tộc:

- Chế độ Apartheid: Chế độ Apartheid phân biệt đối xử với người da đen, tước đi quyền lợi và tự do của họ.
- Hậu quả: Apartheid gây ra nhiều hậu quả nặng nề như: bất bình đẳng, bạo lực, nghèo đói,...
- Chống Apartheid: Phong trào chống Apartheid diễn ra mạnh mẽ với sự tham gia của Nelson Mandela và nhiều nhà hoạt động khác.
- Xóa bỏ Apartheid: Năm 1994, chế độ Apartheid bị xóa bỏ và Nelson Mandela trở thành tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi.
Các vấn đề xã hội hiện nay:

- Bất bình đẳng: Nam Phi vẫn còn tồn tại bất bình đẳng về thu nhập, giáo dục, y tế,... giữa người da trắng và da đen.
- Tội phạm: Tỷ lệ tội phạm ở Nam Phi khá cao, đặc biệt là ở các khu vực nghèo.
- Thất nghiệp: Tỷ lệ thất nghiệp ở Nam Phi cao, ảnh hưởng đến đời sống của người dân.
- HIV/AIDS: Nam Phi có tỷ lệ người nhiễm HIV/AIDS cao nhất thế giới.
- Di cư: Di cư từ các nước láng giềng sang Nam Phi gây áp lực lên hệ thống y tế, giáo dục và xã hội.

Chủ nghĩa A-pác-thai là một hệ thống phân biệt chủng tộc áp dụng tại Nam Phi từ năm 1948 đến năm 1994. Hệ thống này trao cho người da trắng quyền lực chính trị và kinh tế, đồng thời phân biệt đối xử với người da đen và các nhóm thiểu số khác.
Sự chấm dứt của chủ nghĩa A-pác-thai là kết quả của nhiều yếu tố:

- Phong trào chống A-pác-thai, được lãnh đạo bởi các tổ chức như Đại hội Dân tộc Phi (ANC), đã sử dụng các biện pháp như tẩy chay, biểu tình và bạo lực để chống lại chính phủ.
- Cộng đồng quốc tế đã áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế và ngoại giao đối với Nam Phi để buộc chính phủ từ bỏ chủ nghĩa A-pác-thai.
- Năm 1990, F.W. de Klerk trở thành tổng thống Nam Phi. De Klerk đã thực hiện một số cải cách, bao gồm hợp pháp hóa ANC và trả tự do cho Nelson Mandela, lãnh đạo ANC.
- Năm 1994, Nam Phi tổ chức cuộc bầu cử dân chủ đa sắc tộc đầu tiên. ANC đã chiến thắng trong cuộc bầu cử và Nelson Mandela trở thành tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi.
-> Sự chấm dứt của chủ nghĩa A-pác-thai là một sự kiện lịch sử quan trọng. Nó đã mang lại bình đẳng và tự do cho người da đen và các nhóm thiểu số ở Nam Phi.
Một số sự kiện quan trọng trong quá trình chấm dứt chủ nghĩa A-pác-thai:

- 1948: Chính phủ Nam Phi áp dụng chủ nghĩa A-pác-thai.
- 1959: Sharpeville Massacre: cảnh sát Nam Phi bắn chết 69 người da đen đang biểu tình chống lại A-pác-thai.
- 1961: Nam Phi trở thành nước cộng hòa và rời khỏi Khối thịnh vượng chung Anh.
- 1964: Nelson Mandela bị bắt và bị kết án tù chung thân vì tội chống lại chính phủ.
- 1976: Soweto Uprising: học sinh da đen ở Soweto biểu tình chống lại việc sử dụng tiếng Afrikaans trong trường học, cảnh sát bắn chết hàng trăm người.
- 1980: Phong trào tẩy chay Nam Phi ngày càng lan rộng.
- 1990: F.W. de Klerk trở thành tổng thống Nam Phi, hợp pháp hóa ANC và trả tự do cho Nelson Mandela.
- 1991: Các đạo luật A-pác-thai cuối cùng bị bãi bỏ.
- 1994: Nam Phi tổ chức cuộc bầu cử dân chủ đa sắc tộc đầu tiên, Nelson Mandela trở thành tổng thống.

Cuộc bầu cử lịch sử năm 1994, với việc lần đầu tiên người da đen ở Nam Phi được đi bỏ phiếu, lãnh tụ Nelson Mandela trở thành tổng thống da màu đầu tiên được bầu chọn một cách dân chủ, đã chính thức chấm dứt hoàn toàn chế độ Apartheid, mở ra thời đại “đất nước Cầu Vồng” tại quốc gia cực Nam châu Phi này.

B.Châu Mĩ

B

Đô thị hóa là một quá trình tất yếu của xã hội, thể hiện qua sự gia tăng tỷ lệ dân số sống ở khu vực thành thị. Ở Việt Nam, quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ trong những năm gần đây, mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết.
Lợi ích:
- Kinh tế:
+ Đô thị hóa thúc đẩy phát triển kinh tế, dịch vụ, công nghiệp, tạo ra nhiều việc làm.
+ Tăng thu nhập cho người dân, nâng cao mức sống.
- Xã hội:
+ Cải thiện chất lượng giáo dục, y tế, văn hóa, giải trí.
+ Nâng cao trình độ dân trí, tạo điều kiện cho phát triển khoa học kỹ thuật.
Vấn đề:
- Hạ tầng:
+ Hệ thống giao thông, nhà ở, trường học, bệnh viện chưa đáp ứng kịp tốc độ gia tăng dân số.
+ Tình trạng tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm môi trường, thiếu nhà ở giá rẻ.
- Kinh tế:
+ Chênh lệch giàu nghèo gia tăng, thất nghiệp, tệ nạn xã hội.
+ Nạn di dân tự do từ nông thôn ra thành thị gây áp lực cho hệ thống hạ tầng và an ninh xã hội.
- Môi trường:
+ Ô nhiễm môi trường do rác thải, khí thải, tiếng ồn.
+ Biến đổi khí hậu, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và chất lượng cuộc sống.
Giải pháp:

- Quy hoạch đô thị:
+ Phát triển đô thị theo hướng bền vững, đồng bộ, kết hợp hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường.
+ Tăng cường đầu tư vào hệ thống hạ tầng, giao thông, nhà ở, trường học, bệnh viện.
- Phát triển kinh tế:
+ Tạo việc làm, thu hút đầu tư, phát triển các ngành công nghiệp và dịch vụ phù hợp.
+ Giảm thiểu chênh lệch giàu nghèo, hỗ trợ người nghèo, giải quyết vấn đề thất nghiệp.
- Bảo vệ môi trường:
+ Xử lý rác thải, khí thải, tiếng ồn.
+ Trồng cây xanh, bảo vệ môi trường sống.
=> Đô thị hóa là một quá trình quan trọng, mang lại nhiều lợi ích cho đất nước. Tuy nhiên, cần có giải pháp đồng bộ để giải quyết các vấn đề phát sinh, hướng đến phát triển đô thị bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

*Rừng nhiệt đới:
- Độ cao: 0 - 1000 m
- Đặc điểm:
+ Khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều
+ Cây cối rậm rạp, đa dạng sinh học
+ Loại cây: Cây gỗ quý, cây dây leo, phong lan,...
*Rừng lá rộng:
- Độ cao: 1000 - 1300 m
- Đặc điểm:
+ Khí hậu ôn hòa, mưa vừa phải
+ Cây cối có tán lá rộng, rụng lá theo mùa
+ Loại cây: Sồi, dẻ, thông,...
*Rừng lá kim:
- Độ cao: 1300 - 3000 m
- Đặc điểm:
+ Khí hậu mát mẻ, mưa ít
+ Cây cối có lá kim, chịu được hạn hán
+ Loại cây: Thông, linh sam, tuyết tùng,...
*Đồng cỏ:

- Độ cao: 3000 - 4000 m
- Đặc điểm:
+ Khí hậu lạnh, khô
+ Cỏ mọc cao, xanh tốt
+ Loại cây: Cỏ tranh, cỏ lúa,...
*Đồng cỏ núi cao:

- Độ cao: 4000 - 5000 m
- Đặc điểm:
+ Khí hậu rất lạnh, tuyết phủ quanh năm
+ Cây cối thấp bé, chịu được lạnh
+ Loại cây: Cây bụi, địa y,...
Lí do có sự thay đổi:
- Độ cao: Càng lên cao, khí hậu càng thay đổi, từ nóng ẩm đến lạnh giá.
- Lượng mưa: Lượng mưa giảm dần theo độ cao.
- Loại đất: Loại đất thay đổi theo độ cao, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của cây cối.
- Vĩ độ: Vùng vĩ độ cao có khí hậu lạnh hơn, dẫn đến sự thay đổi trong các đai thực vật.
- Hướng gió: Hướng gió ảnh hưởng đến lượng mưa và độ ẩm của khu vực, dẫn đến sự thay đổi trong các đai thực vật.
- Dòng biển: Dòng biển ảnh hưởng đến khí hậu của khu vực, dẫn đến sự thay đổi trong các đai thực vật.

Vào cuối TK XIV, kinh tế nhà Trần suy giảm:

- Nhà nước không quan tâm sản xuất nông nghiệp, không chăm lo tu sửa, bảo vệ đê điều, các công trình thuỷ lợi... nên nhiều năm bị mất mùa, đói kém.

- Ruộng đất của nông dân bị thu hẹp, thuế má nặng nề (mỗi năm dân nghèo vẫn phải nộp ba quan tiền thuế đinh).

=> Đời sống nhân dân cực khổ.

Cuối TK XIV, kinh tế nhà Trần suy giảm:

- Nhà nước không quan tâm sản xuất nông nghiệp, không chăm lo tu sửa, bảo vệ đê điều, các công trình thuỷ lợi... nên nhiều năm bị mất mùa, đói kém.

- Ruộng đất của nông dân bị thu hẹp, thuế má nặng nề (mỗi năm dân nghèo vẫn phải nộp ba quan tiền thuế đinh).

=> Đời sống nhân dân cực khổ.
* văn hóa 

- Tín ngưỡng cổ truyền: thờ cúng tổ tiên, anh hùng dân tộc, người có công với làng, nước,...

- Tư tưởng: Nho, Phật, Đạo

- Sinh hoạt văn hóa: ca hát, nhảy múa, chèo tuồng, múa rối, đấu vật, cướp cầu, đua thuyền,..
 

1. hàng dệt may 

2.Giày dép các loại

3.linh kiện điện thoại 

4. sphẩm điện tử

5.hạt điều 

6. thủy sản