Câu 1. (2.0 điểm) Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về việc giữ gìn sự trong sáng của ngôn ngữ dân tộc.
Câu 2. (4.0 điểm) Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) phân tích nội dung và nghệ thuật của văn bản sau đây.
TIẾNG VIỆT CỦA CHÚNG MÌNH TRẺ LẠI TRƯỚC MÙA XUÂN
Phạm Văn Tình
Tiếng Việt chúng mình có từ thời xa lắm
Thuở mang gươm mở cõi dựng kinh thành
Vó ngựa hãm Cổ Loa, mũi tên thần bắn trả
Vẽ nên hồn Lạc Việt giữa trời xanh.
Bao thế hệ đam mê sống lại thời chiến trận
Bài Hịch năm nào hơn mười vạn tinh binh
Cả dân tộc thương nàng Kiều rơi lệ
Lời Bác truyền gọi ta biết sống vượt lên mình.
Tiếng Việt ngàn năm trong ta là tiếng mẹ
Là tiếng em thơ bập bẹ hát theo bà
Xốn xang lời ru tình cờ qua xóm nhỏ
Ơi tiếng Việt mãi nồng nàn trong câu hát dân ca!
Anh lại cùng em bước vào thiên niên kỷ
Bỗng gặp lại quê hương qua lời chúc mặn mà
Lời chúc sớm mai, ngày mồng một Tết
Qua tấm thiếp gửi thăm thầy, thăm mẹ, thăm cha.
Tiếng Việt ngàn đời hôm nay như trẻ lại
Bánh chưng xanh, xanh đến tận bây giờ
Bóng chim Lạc bay ngang trời, thả hạt vào lịch sử
Nảy lộc đâm chồi, thức dậy những vần thơ.
* Chú thích: Nhân dịp tham dự tọa đàm "Tiếng Việt ân tình" chào mừng ngày Tôn vinh tiếng Việt 08/09/2024, PGS. TS. Phạm Văn Tình bày tỏ niềm vui khi được chia sẻ về nét đẹp của tiếng Việt. Thầy Tình đã gửi đến các bạn khán giả bài thơ "Tiếng Việt của chúng mình trẻ lại trước mùa xuân" do chính mình sáng tác.
Dưới đây là gợi ý làm bài cho cả hai câu bạn yêu cầu. Bạn có thể tham khảo, chỉnh sửa cho phù hợp với cách diễn đạt của mình nhé!
Câu 1: Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về việc giữ gìn sự trong sáng của ngôn ngữ dân tộc
Ngôn ngữ là linh hồn của một dân tộc, là phương tiện truyền tải văn hóa, lịch sử và truyền thống từ thế hệ này sang thế hệ khác. Việc giữ gìn sự trong sáng của ngôn ngữ dân tộc không chỉ giúp bảo tồn giá trị văn hóa mà còn góp phần xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ. Trong thời đại toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, tiếng Việt ngày càng bị ảnh hưởng bởi các từ ngữ nước ngoài, các cách nói không chuẩn mực. Nếu không có ý thức bảo vệ và giữ gìn, ngôn ngữ của chúng ta sẽ dần mất đi sự tinh khiết, làm suy giảm bản sắc văn hóa dân tộc. Mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần nâng cao ý thức sử dụng tiếng Việt đúng chuẩn, tránh dùng từ ngữ thô tục, vay mượn một cách vô tội vạ. Ngoài ra, việc học tập, nghiên cứu và phát huy vẻ đẹp của tiếng Việt cũng là cách để giữ gìn sự trong sáng của ngôn ngữ. Khi ngôn ngữ được bảo vệ và phát triển, đó cũng là lúc văn hóa dân tộc được giữ gìn và phát huy mạnh mẽ, góp phần xây dựng đất nước giàu đẹp và văn minh.
Câu 2: Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ "Tiếng Việt của chúng mình trẻ lại trước mùa xuân" – Phạm Văn Tình
Bài thơ "Tiếng Việt của chúng mình trẻ lại trước mùa xuân" của PGS. TS. Phạm Văn Tình là một tác phẩm giàu cảm xúc, thể hiện niềm tự hào và tình yêu sâu sắc với tiếng Việt – ngôn ngữ thiêng liêng của dân tộc. Nội dung bài thơ là sự khắc họa sinh động hành trình lịch sử và giá trị văn hóa của tiếng Việt qua các thời kỳ, từ thuở dựng nước, chiến đấu bảo vệ tổ quốc đến ngày nay, khi tiếng Việt vẫn mãi tươi trẻ, sống động trong từng câu hát dân ca, lời chúc Tết, và những vần thơ.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh hào hùng của lịch sử dân tộc với "gươm mở cõi", "mũi tên thần", "bài Hịch năm nào", gợi lên truyền thống kiên cường, bất khuất của ông cha. Tiếp đó, tác giả chuyển sang những hình ảnh gần gũi, thân thương như tiếng mẹ ru, lời bà hát, thể hiện sự gắn bó mật thiết của tiếng Việt với cuộc sống hàng ngày và tâm hồn con người Việt. Hình ảnh "bánh chưng xanh", "bóng chim Lạc" không chỉ là biểu tượng văn hóa mà còn là sự khẳng định tiếng Việt luôn được trẻ hóa, phát triển, hòa nhập với thời đại mới.
Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng ngôn từ giàu hình ảnh, giàu âm điệu, tạo nên sự mềm mại, uyển chuyển và sức sống mãnh liệt cho tiếng Việt. Các biện pháp tu từ như điệp ngữ ("Tiếng Việt"), ẩn dụ ("bóng chim Lạc bay ngang trời"), và sự kết hợp giữa các hình ảnh lịch sử và đời sống hiện đại tạo nên sự liên kết chặt chẽ, làm nổi bật chủ đề. Nhịp thơ nhẹ nhàng, linh hoạt như lời ru, lời hát, khiến người đọc cảm nhận được sự ấm áp, gần gũi và niềm tự hào về tiếng Việt.
Tóm lại, bài thơ không chỉ là lời ca ngợi tiếng Việt mà còn là lời nhắc nhở mỗi người hãy trân trọng, giữ gìn và phát huy giá trị của ngôn ngữ dân tộc. Tiếng Việt không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là linh hồn, là cội nguồn văn hóa của dân tộc Việt Nam.
Nếu bạn muốn, mình có thể giúp bạn mở rộng hoặc chỉnh sửa bài theo yêu cầu cụ thể!