Xói mòn thường xảy ra ở vùng đồi núi vì có độ dốc lớn.

Đất lâm nghiệp chịu tác động của quá trình xói mòn mạnh hơn vì đất lâm nghiệp đa số ở vùng có độ dốc lớn hơn đất đất nông nghiệp (thường ở vùng đồng bằng, nếu ở vùng đồi núi thì đa số thiết kế theo dạng bậc thang để giảm xói mòn).

Nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu:

- Hình thành do quá trình rửa trôi các hạt sét, keo và các chất dinh dưỡng ở những vùng có địa hình dốc.

- Do canh tác lạc hậu và trồng lúa lâu đời.

Biện pháp thủy lợi là biện pháp cải tạo đất mặn quan trọng nhất. Vì nó mang tính phòng tránh, có hiệu quả nhất, nếu không có biện pháp này các biện pháp sau xử lí sẽ mất công rất nhiều và không hiệu quả do nước biển liên tục xâm nhập.

* Các vùng đất bị nhiễm mặn ở nước ta:

Chủ yếu ở ven biển đồng bằng sông Cửu Long.

* Nguyên nhân đất bị nhiễm mặn:

+ Vùng ven biển có địa hình thấp do thủy triều, vỡ đê hoặc nước biển theo các cửa sông vào bên trong đất liền mang theo muối hòa tan

+ Nước ngầm chứa hàm lượng muối hòa tan thấm lên tầng đất mặt

* Tác hại của đất bị nhiễm mặn:

- Mất cân bằng môi trường sống tự nhiên

- Loài động vật nhỏ sẽ bị chết

- Thực vật bị chết khô do không thể hấp thụ nước.

- Làm giảm chất lượng nước ngầm và tài nguyên nước mặt

Ngoài các biện pháp bón phân, thủy lợi và canh tác, còn có thể cải tạo đất chua bằng cách:

- Trong đất chua còn có nhiều lưu huỳnh ở các dạng khác nhau, trong đó có những dạng gây độc cho cây trồng như sunfua, sunfit, sunfat, ... do đó không nên bón những loại phân có chứa lưu huỳnh như đạm sunfat hay phân 16 – 16 – 8 – 13S. 

- Bón phân lân: bón lân ngoài cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng còn có tác dụng hạ độc phèn rất hiệu quả. Có thể sử dụng super lân hoặc kết hợp phun phân bón lá có chứa lân.

- Bón phân hữu cơ đã hoai mục: bón phân hữu cơ hoai mục rất quan trọng do phân hữu cơ cũng có tác dụng cải tạo đất tơi xốp, … Ngoài ra, phân hữu cơ còn có tác dụng như lân là khi bón vào đất sẽ kết hợp với các độc chất làm hạ độc phèn giảm độc đối với cây trồng. 

* Cơ sở lí luận

- Trồng thuần một giống cây nhiều năm, nhất là trên đất dốc làm dinh dưỡng đất cạn kiệt, rửa trôi, xói mòn, sâu bệnh phát triển, giảm năng suất, chất lượng.

- Trồng xen canh, luân canh để tăng thu nhập, cải tạo đất, chống xói mòn, rửa trôi, giảm sâu bệnh hại.

- Để ổn định nâng cao năng suất, tăng thu nhập, là yêu cầu bắt buộc

* Cơ sở thực tiễn

Trên thế giới mô hình này đạt hiệu quả rất cao

- Một số loại cây phù hợp trồng trên đất cát là: cà rốt, củ cải, khoai tây, xà lách, rau cải xanh, cà chua, bí ngòi, ngô, măng tây, dưa hấu, dưa chuột, hành hoa, nho,...

- Một số loại cây phù hợp trồng trên đất thịt là: lúa mì, mía, bông, tía tô, cây rau thơm, húng quế, hồ tiêu, điều, cao su, cà phê, ...

- Một số loại cây phù hợp trồng trên đất sét là: lúa nước, lúa nếp, rau muống dây, chuối tây, xà lách...

* Khái niệm đất chua, đất mặn, đất bạc màu là:

- Đất chua: là đất trong dung dịch có nồng độ H+ > nồng độ OH-, nhiều Al3+, Fe3+ tự do.

- Đất mặn: là đất có nồng độ muối hòa tan trên 2,56%.

- Đất bạc màu: là đất trồng có tầng canh tác mỏng, thành phần cơ giới nhẹ, nghèo chất dinh dưỡng, đất chua, vi sinh vật có ích hoạt động kém

* Nguyên nhân làm cho đất bị chua, bị mặn, bị bạc màu là:

- Nguyên nhân đất bị chua:

+ Nước mưa làm rửa trôi các cation kiềm trong đất

+ Cây trồng lấy đi một lượng cation kiếm trong đất mà không hoàn trả.

+ Bón phân hóa học chua sinh lí vào đất

+ Phân giải chất hữu cơ trong điều kiện kị khí.

- Nguyên nhân đất bị mặn:

+ Vùng ven biển có địa hình thấp do thủy triều, vỡ đê hoặc nước biển theo các cửa sông vào bên trong đất liền mang theo muối hòa tan

+ Nước ngầm chứa hàm lượng muối hòa tan thấm lên tầng đất mặt

- Nguyên nhân đất bị bạc màu:

+ Quá trình rửa trôi diễn ra mạnh mẽ

+ Tập quán canh tác lạc hậu khiến đất mất cân đối và nghèo chất dinh dưỡng, bị chua.

* Biện pháp cải tạo đất chua, đất mặn, đất bạc màu:

+ Biện pháp cải tạo đất chua

- Biện pháp vôi

- Biện pháp thủy lợi

- Biện pháp canh tác

+ Biện pháp cải tạo đất mặn

- Biện pháp bón phân

- Biện pháp thủy lợi

- Biện pháp canh tác

- Chế độ làm đất thích hợp

+ Biện pháp cải tạo đất bạc màu

- Biện pháp bón phân

- Biện pháp thủy lợi

- Biện pháp canh tác

Địa phương em có đất thuộc loại đất trung tính:

- Nồng độ H+ và OH-  trong dung dịch đất cân bằng nhau.

- Độ PH từ 6,6 đến 7,5

Một số tính chất của đất trồng:

*Thành phần cơ giới của đất

- Tỉ lệ các hạt cát, limon và sét trong đất tạo nên thành phần cơ giới của đất.

- Đất có nhiều hạt kích thước nhỏ

- Có 3 loại đất chính:

+ Đất cát: tỉ lệ cát lớn

+ Đất thịt: tỉ lệ hạt cân đối

+ Đất  sét: tỉ lệ sét lớn

* Phản ứng của dung dịch đất

+ Phản ứng chua

- Là do nồng độ H+ lớn hơn nồng độ OH-

- Độ PH dưới 6,6.

+ Phản ứng kiềm

- Là do nồng độ H+ nhỏ hơn nồng độ OH-

- Độ PH trên 7,5

+ Phản ứng trung tính:

- Là do nồng độ H+ và OH-  trong dung dịch đất cân bằng nhau.

- Độ PH từ 6,6 đến 7,5

Phần lỏng: có thành phần chủ yếu là nước. Nước trong đất cung cấp nước cho cây, duy trì độ ẩm đất, là môi trường hòa tan các chất dinh dưỡng để cung cấp cho cây trồng.

- Phần rắn: cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng và giúp cây trồng đứng vững, bao gồm chất vô cơ và hữu cơ. 

- Chất vô cơ do đá mẹ bị phá hủy tạo thành, chiếm khoảng 95%, trong đó chứa các chất dinh dưỡng như đạn, lân, kali...

- Chất hữu cơ do sự phân hủy của xác sinh vật chuyển hóa tạo thành.

- Phần khí: chủ yếu gồm khí oxygen, nitrogen, carbon dioxide, hơi nước và một số khí khác. Khí trong đất có vai trò quan trọng trong quá trình hô hấp của hệ rễ cây và hoạt động của sinh vật đất.

- Sinh vật đất: có vai trò cải tạo đất, phân giải tàn dư thực vật, động vật; phân giải chất dinh dưỡng khó tiêu thành dễ tiêu cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng.