Tham khảo: Đoạn trích trên khẳng định quyền tự do của con người.

- Người dân Mỹ đã phải đấu tranh, hi sinh xương máu để giành quyền bình đẳng, tự do,...

- Người dân ở bất cứ quốc gia nào, trong đó có Việt Nam, cũng có Quyền của con người là bất khả xâm phạm quyền bình đẳng như nhau.

- Bản Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ có giá trị với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Câu nói của Giờ óc-gia Ô-oen đưa ra một quan điểm đáng suy ngẫm về cách hủy diệt một dân tộc. Tuy nhiên, có thể có những phản biện về câu nói này. 1. Quan điểm chung: Một quan điểm phổ biến là việc phủ nhận và xóa bỏ sự hiểu biết về lịch sử của một dân tộc có thể gây hủy diệt văn hóa và danh tính của họ. Bằng cách này, người ta có thể kiểm soát và thay đổi quan điểm, giá trị và niềm tin của dân tộc đó. 2. Sự phụ thuộc vào lịch sử: Lịch sử của một dân tộc có vai trò quan trọng trong việc xác định danh tính và tư tưởng của họ. Tuy nhiên, không chỉ có lịch sử mà còn có nhiều yếu tố khác như ngôn ngữ, văn hóa, truyền thống và giáo dục cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự tồn tại và phát triển của một dân tộc. 3. Sự đa dạng và sự sống còn: Một dân tộc có thể tồn tại và phát triển dựa trên sự đa dạng và sự sống còn của các yếu tố văn hóa và lịch sử của họ. Ngay cả khi sự hiểu biết về lịch sử bị phủ nhận, dân tộc vẫn có thể duy trì và phát triển thông qua việc truyền đạt kiến thức và giữ gìn các yếu tố văn hóa quan trọng. 4. Khả năng phục hồi: Một dân tộc có thể phục hồi và tái tạo sự hiểu biết về lịch sử của mình. Dựa trên nỗ lực của các nhà nghiên cứu, nhà sử học và cộng đồng, sự hiểu biết về lịch sử có thể được khôi phục và truyền đạt lại cho thế hệ tương lai. Vì vậy, mặc dù câu nói của Giờ óc-gia Ô-oen đưa ra một quan điểm đáng suy ngẫm, nhưng cần xem xét các phản biện và nhận thức rằng sự hiểu biết về lịch sử không phải là yếu tố duy nhất quyết định sự tồn tại và phát triển của một dân tộc.

______________________HT__________________________-

Câu nói của Ô-oen là một lời phê phán sắc bén về cách thức mà các chế độ độc tài và xâm lược có thể áp dụng để kiểm soát và hủy diệt một dân tộc. Bằng cách phủ nhận và xóa bỏ sự hiểu biết về lịch sử của một dân tộc, người ta có thể làm mất đi nhận thức về nguồn gốc, văn hóa và giá trị của dân tộc đó. Điều này có thể dẫn đến việc mất đi lòng tự trọng và nhận thức về quyền tự do của dân tộc, từ đó dễ dàng kiểm soát và áp bức họ. Câu nói này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì và bảo vệ sự hiểu biết lịch sử của một dân tộc để bảo vệ quyền tự do và sự tồn tại của họ.

Nguồn gốc loài người đã được nghiên cứu và đưa ra các bằng chứng khoa học từ nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm khảo cổ học, di truyền học, địa chất học và địa lý học. Các bằng chứng này bao gồm: 1. Bằng chứng di truyền: Nghiên cứu di truyền đã chỉ ra rằng con người chia sẻ một số lượng lớn đột biến di truyền chung với các loài khác, đặc biệt là với loài linh trưởng (chimpanzee) và linh trưởng đen (bonobo). Điều này cho thấy chúng ta có một tổ tiên chung gần đây với các loài này. 2. Bằng chứng khảo cổ học: Khám phá các hóa thạch và công cụ đá cổ đại đã cho thấy sự tiến hóa của loài người từ các tổ tiên chung với linh trưởng. Các hóa thạch như Lucy (Australopithecus afarensis) và Homo habilis đã được tìm thấy và cho thấy sự phát triển và tiến hóa của loài người. 3. Bằng chứng địa lý học: Sự phân bố địa lý của các nhóm người khác nhau trên toàn cầu cũng cung cấp thông tin về nguồn gốc và di cư của loài người. Nghiên cứu về ngôn ngữ, di truyền và địa lý đã giúp xác định các nhóm người có quan hệ gần gũi và các tuyến đường di cư của họ. Tuy nhiên, việc nghiên cứu nguồn gốc loài người vẫn còn đang tiếp tục và có thể có sự thay đổi và bổ sung thông tin trong tương lai.

______________________HT____________________

Nguồn gốc loài người được xác định dựa trên nhiều phương pháp và bằng chứng khoa học, bao gồm:

Đối chiếu di truyền: Nghiên cứu di truyền đã cho thấy rằng con người chia sẻ một phần lớn gen với các loài khác như khỉ đột và khỉ tamarin. Sự giống nhau trong cấu trúc gen và chuỗi DNA của chúng cho thấy mối quan hệ chung và nguồn gốc chung.

Paleontologia: Các bằng chứng hóa thạch của các loài tiền sử đã được tìm thấy trên khắp thế giới, như Lucy (Australopithecus afarensis) và Homo habilis. Những phát hiện này cung cấp thông tin về các giai đoạn phát triển và tiến hóa của loài người.

Nghiên cứu địa lý: Nghiên cứu về phân bố địa lý của các nhóm dân tộc và nhóm ngôn ngữ đã giúp xác định các quá trình di cư và phát triển của loài người trên toàn cầu.

Nghiên cứu văn hóa: Nghiên cứu về văn hóa, ngôn ngữ và hệ thống xã hội của các nhóm dân tộc khác nhau cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguồn gốc và phát triển của loài người.

Tuy nhiên, việc xác định chính xác nguồn gốc loài người vẫn là một lĩnh vực nghiên cứu đang tiếp tục phát triển và có thể chưa đạt được sự đồng thuận tuyệt đối.

- Chúa Nguyễn ở Đàng Trong là chính quyền đầu tiên đã xác định được chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa. Việc thực thi chủ quyền được thực hiện một cách chặt chẽ thông qua hoạt động thường xuyên của hải đội Hoàng Sa.

- Quá trình thực thi chủ quyền được chính quyền chúa Nguyễn thực hiện một cách liên tục suốt từ thế kỉ XVII và được tiếp nối với nhà Tây Sơn và nhà Nguyễn.

- Nhờ những hoạt động kiểm soát và khai thác, chiếm giữ của hai đội Hoàng Sa, quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa không chỉ được ghi nhận trong bản đồ mà trên thực tế đã là một vùng biển đảo không thể tách rời với đời sống của cư dân ven biển miền Trung Việt Nam từ thế kỉ XVII.

=> Các hoạt động thực thi chủ quyền trên 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của chính quyền chúa Nguyễn đã tạo cơ sở lịch sử vững chắc cho hoạt động đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam hiện nay.

- Đóng góp của Sử học: Việt Nam đã giành được chiến thắng trong cuộc bình chọn ba hạng mục và trở thành “Điểm đến hàng đầu châu Á về di sản, ẩm thực và văn hóa” là nhờ có hệ thống di tích lịch sử, di sản văn hóa, di sản thiên nhiên khắp cả nước; là nơi lưu giữ được những dấu ấn lịch sử, văn hóa truyền thống được bảo tồn và khai thác khoa học.

- Sử học có vai trò quan trọng trong công tác bảo tồn, phát huy những giá trị di sản văn hóa, di sản thiên nhiên:

+ Sử học nghiên cứu về lịch sử hình thành và phát triển của các di sản, ẩm thực và văn hóa của Việt Nam; xác định vị trí, vai trò, ý nghĩa của các di sản đối với cộng đồng.

+ Sử học cung cấp những thông tin có giá trị và tin cậy liên quan đến di sản văn hóa, di sản thiên nhiên, làm cơ sở cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị của di sản.

+ Qua các phương pháp nghiên cứu, Sử học xác định giá trị của di sản cần bảo tồn; đưa ra những đề xuất về hình thức, phương pháp bảo tồn hiệu quả, bền vững.

- Sử học có mối quan hệ gắn bó, chặt chẽ đối với một số ngành, nghề trong lĩnh vực Công nghiệp văn hóa.

* Vai trò của tri thức lịch sử đối với mỗi cá nhân và xã hội (kèm ví dụ:

- Vai trò:

+ Tri thức lịch sử giúp con người nhận thức về cội nguồn, bản sắc của bản thân, gia đình, cộng đồng, dân tộc. 

+ Hiểu biến về tri thức lịch sử là điều kiện cơ bản để giữ gìn và phát triển bản sắc văn hoá trong thời đại toàn cầu hóa.

- Ví dụ: Lễ hội Đền Hùng hay còn gọi là Giỗ tổ Hùng Vương được tổ chức vào mồng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm nhằm tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn công lao dựng nước của các vua Hùng.

* Ý nghĩa của tri thức lịch sử đối với mỗi cá nhân và xã hội (kèm ví dụ)

- Ý nghĩa:

 + Để lại cho đời sau những bài học kinh nghiệm quý giá.

+ Là nền tảng vững chắc của truyền thống yêu nước, là niềm tự hào và là điểm tựa cho lòng tin vào sức mạnh của dân tộc. 

+ Tri thức lịch sử giúp con người khám phá và tiếp cận với nhiều nền văn hoá, văn minh của nhân loại. Những bài học rút ra từ lịch sử còn giúp mỗi quốc gia dân tộc tự nhận thức chính mình.

+ Giúp học sinh hiểu rõ quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước, hình thành tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Đồng thời, có hiểu biết về lịch sử thế giới, văn hoá nhân loại, là cơ sở để học hỏi, giao lưu, hội nhập quốc tế.

- Ví dụ: Lễ hội Đền Hùng hay còn gọi là Giỗ tổ Hùng Vương thể hiện lòng tôn kính đối với tổ tiên, giáo dục cho thế hệ trẻ truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”. Từ đó giúp thế hệ con cháu tự hào về truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc, bồi dưỡng lòng yêu nước và có ý thức bảo vệ Tổ quốc để xứng đáng với công lao của các thế hệ cha ông đi trước.

- Khái niệm lịch sử có thể hiểu theo ba nghĩa chính:

+ Thứ nhất, lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ của xã hội loài người.

+ Thứ hai, lịch sử là những câu chuyện về quá khứ hoặc tác phẩm ghi chép về quá khứ.

+ Thứ ba, lịch sử là một khoa học (còn gọi là Sử học) nghiên cứu về quá khứ của con người. Khoa học lịch sử nghiên cứu các sự kiện, hiện tượng đã diễn ra trong xã hội loài người và phát hiện ra quy luật phát sinh, phát triển của nó.

Như vậy, khái niệm lịch sử gắn liền với hai yếu tố cơ bản: hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử.

- Hiện thực lịch sử: 

+ Là toàn bộ những gì đã diễn ra trong quá khứ, tồn tại một cách khách quan, không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người (người nhận thức).

VD: Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), trước hàng vạn quần chúng nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đánh dấu thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Đó là một hiện thực lịch sử (sự thật, khách quan).

- Nhận thức lịch sử:

+ Là toàn bộ tri thức lịch sử, hiểu biết, những ý niệm và hình dung của con người về quá khứ (nhận thức về sự việc đã xảy ra.

VD: Về Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam, đa số quan điểm cho rằng đây là kết quả của sự chuẩn bị lâu dài và lãnh đạo sáng suốt của Đảng. Bên cạnh đó, cũng có thể có những quan điểm, nhận thức cho rằng đó chỉ là sự "ăn may".

- Khái niệm Sử học:

Sử học là một khoa học nghiên cứu về quá khứ của con người. Khoa học lịch sử nghiên cứu về các sự kiện, hiện tượng đã diễn ra trong xã hội loài người và phát hiện ra quy luật phát sinh, phát triển của nó.

Lễ hội rước chó độc đáo do người Mèo ở làng Jiaobang, tỉnh Quý Châu, Trung Quốc tổ chức. Trong lễ hội, những chú chó được mặc quần áo, ngồi kiệu và tôn vinh như một vị thần.

Các giai đoạn thể hiện quá trình độc lập của các nước Á, Phi, Mĩ và Latinh được mô tả như sau:

1. Giai đoạn đầu: Thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX

- Á: Giai đoạn này chứng kiến sự khởi đầu của phong trào độc lập ở các nước châu Á như Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam. Các phong trào này thường xoay quanh việc chống lại thực dân châu Âu và đòi hỏi quyền tự chủ cho dân tộc.

- Phi: Cùng với châu Á, châu Phi cũng trải qua quá trình đấu tranh giành độc lập chống lại thực dân châu Âu. Nhiều quốc gia như Ghana, Kenya và Nam Phi đã đạt được độc lập trong giai đoạn này.

- Mỹ: Mỹ đã giành được độc lập từ Anh vào năm 1776 sau cuộc Chiến tranh Cách mạng Mỹ. Qua đó, Mỹ trở thành một quốc gia độc lập mới và nhanh chóng xây dựng hệ thống chính trị và kinh tế riêng biệt.

- Latinh: Trong giai đoạn này, nhiều quốc gia Latinh Mỹ đạt được độc lập từ các nước châu Âu. Các ví dụ bao gồm Argentina, Chile và Mexico.

2. Giai đoạn trung gian: Đầu thế kỷ XX đến sau Thế chiến thứ hai

- Á: Trong giai đoạn này, các phong trào đấu tranh độc lập ở châu Á đã tiếp tục tăng cường, đặc biệt là sau Thế chiến II. Ví dụ điển hình là Ấn Độ dưới sự lãnh đạo của Mahatma Gandhi, đạt được độc lập vào năm 1947.

- Phi: Tại châu Phi, các cuộc đấu tranh giành độc lập tiếp tục diễn ra, dẫn đến việc thành lập nhiều quốc gia mới như Nigeria, Ghana và Kenya.

- Mỹ: Mỹ đã không còn trong quá trình đấu tranh giành độc lập trong giai đoạn này, nhưng vẫn tiếp tục mở rộng sự ảnh hưởng và quyền lực của mình trên toàn cầu.
- Latinh: Nhiều quốc gia Latinh Mỹ đã đạt được độc lập trong giai đoạn này, bao gồm Cuba, Brazil và Venezuela.

3. Giai đoạn hiện đại: Sau Thế chiến II đến nay

- Á: Giai đoạn này chứng kiến sự phát triển và tăng cường quyền lực của nhiều quốc gia châu Á, như Trung Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản. Các quốc gia này đã trở thành các nền kinh tế và chính trị độc lập mạnh mẽ trong cộng đồng quốc tế.

- Phi: Trong giai đoạn này, châu Phi tiếp tục thúc đẩy sự phát triển và độc lập, nhưng vấn đề khủng hoảng và xung đột cũng tiếp tục tồn tại trong một số khu vực.

- Mỹ Mỹ đã trở thành một siêu cường quốc

Các tư liệu gốc :

+ Tư liệu hiện vật: trống đồng Đông Sơn; Thạp đồng Đào Thịnh…

+ Tư liệu chữ viết: Đại Việt sử kí Toàn thư (sách); các bài văn kí trên Bia Tiến sĩ ở Văn Miếu…

+ Tư liệu hình ảnh: Hồng Đức Bản đồ; An Nam Đại quốc họa đồ…

+ Tư liệu ghi âm, ghi hình: các thước phim tài liệu về chiến dịch Điện Biên Phủ; bản ghi âm Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp