* So sánh hai đoạn văn (Trang 131-132, sgk Tiếng việt 5, tập 1)

- Đoạn a: sử dụng quan hệ từ và, không sử dụng cặp quan hệ từ.

- Đoạn b: sử dụng quan hệ từ và cặp quan hệ từ.

+ Quan hệ từ: và, vì vậy, cũng (vì vậy)

+ Cặp quan hệ từ: Vì… nên…

→ Vì vậy, ta thấy đoạn a hay hơn. Bởi vì câu văn ngắn gọn, chính xác về ý nghĩa nội dung thông báo. Điều tác giả muốn nói là ca ngợi lòng yêu thương loài vật của cô bé Mai đã rất nổi bật qua đoạn văn a.

Các từ ngữ chỉ sự vật, hiện tượng trong thiên nhiên:

a. thác, ghềnh.

b. gió, bão.

c. nước, đá.

d. khoại, mạ.

- Hoa thảo quả nảy dưới gốc cây kín đáo và lặng lẽ.

- Khi thảo quả chín, dưới đấy rừng bỗng rực lên những chùm thảo quả đỏ chon chót, như chứa lửa, chứa nắng. Rừng sáng như có lửa hắt lên từ dưới đáy rừng. Thảo quả như những đốm lửa hồng, ngày qua ngày lại thắp thêm nhiều ngọn mới, nhấp nháy vui mắt.

Những cảnh vật ở đền Hùng gợi nhớ truyền thuyết về sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc ta là :

+ Đỉnh Ba Vì vòi vọi, nơi Mị Nương Ngọc Hoa – con gái Hùng Vương thứ 18 – theo Sơn Tinh về trấn giữ núi cao.

Cảnh vật nơi này gợi nhớ truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh.

+ Núi Sóc Sơn, nơi in dấu chân ngựa sắt Phù Đổng, đánh thắng giặc Ân xâm lược.

Cảnh vật này gợi nhớ truyền thuyết Thánh Gióng.

+ Cột đá cao năm gang, rộng khoảng ba tấc. Cột đá đó An Dương Vương dựng và thề với các Vua Hùng giữ vững giang sơn.

ĐÓ LÀ TRUYỀN THUYẾT 

THÁNH GIÓNG 

AN DƯƠNG VƯƠNG

SƠN TINH ,THỦY TINH

Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn làm vua, lấy hiệu là Hùng Vương, đóng đô ở đất Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang. Triều đình có tướng văn, tướng võ. Con trai của vua gọi là Lang, con gái của vua gọi là Mị Nương. Khi cha chết thì ngôi vua truyền cho con trai trưởng, mười mấy đời nối ngôi đều lấy hiệu là Hùng Vương.

Câu ca dao trên nói đến một tục truyền tốt đạp của dân tộc ta : Ngày 10 tháng 3 (âm lịch) hàng năm là ngày giôc Tổ Hùng Vương để tưởng nhớ các vua Hùng đã có công dựng nước. Và ngày trẩy hội đền Hùng cũng trở thành ngày hội chung đông vui của cả nước. Từ đó, câu ca dao còn nhắc mọi người hãy nhớ tổ tiên, nguồn cội của mình, biết ơn người dựng nước.

Cùng mang ý nghĩa đó, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm nhắn nhủ đồng bào nhớ :

   Dặn dò con cháu chuyện mai sau

   Hằng năm ăn đâu nằm đâu

   Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ.

- Nguyên nhân: "chiến tranh, các quá trình quai đê lấn biển, làm đầm nuôi tôm…"

- Hậu quả: "lá chắn bảo vệ đê biển không còn nữa, đê điều bị xói lở, bị vỡ khi có gió, bão, sóng lớn".

- Đi sớm về khuya

- Đất thấp trời cao

- Sáng nắng chiều mưa

- Chân cứng đá mềm

- Kẻ đứng người ngồi

- Nói trước quên sau

a. Trước lạ sau quen

b. Yêu nên tốt, ghét nên xấu

c. Của ít lòng nhiều

d. Vào sinh ra tử

- Bán anh em xa, mua láng giềng gần.

- Ra ngóng, vào trông

- Lên thác, xuống ghềnh

- Đi ngược, về xuôi