Tính chất hóa học của kim loại SVIP

Khi tham gia phản ứng, kim loại có xu hướng nhường electron để tạo thành cation (tính khử).

M → Mⁿ⁺ + ne

I. TÁC DỤNG VỚI PHI KIM

Trừ một số kim loại kém hoạt động như Ag, Au và Pt,... phần lớn các kim loại đều phản ứng với oxygen.

Kim loại phản ứng với các phi kim khác tạo thành muối.

⚡ THÍ NGHIỆM 1 (Kim loại tác dụng với oxygen)

Dùng kẹp sắt kẹp một đoạn dây magnesium và đốt trên ngọn lửa đèn cồn.

Ví dụ:

\(2Mg\left(s\right)+O_2\left(g\right)\overset{t^{o}}{\rarr}2MgO\left(s\right)\)

\(2Fe\left(s\right)+3Cl_2\left(g\right)\overset{t^{o}}{\rarr}2FeCl_3\left(s\right)\)

\(2Al\left(s\right)+3S\left(s\right)\overset{t^{o}}{\rarr}Al_2S_3\left(s\right)\)

II. TÁC DỤNG VỚI NƯỚC

Ở nhiệt độ thường, các kim loại có thế điện cực chuẩn nhỏ hơn -0,414 V có khả năng tác dụng với nước.

Ví dụ:

\(2Na\left(s\right)+2H_2O\left(l\right)\rarr2NaOH\left(aq\right)+H_2\left(g\right)\)

III. TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH MUỐI

Kim loại hoạt động mạnh hơn có thể đẩy kim loại hoạt động yếu hơn ra khỏi dung dịch muối của nó.

⚡ THÍ NGHIỆM 2 (Phản ứng của kim loại với dung dịch muối)

Ngâm đinh sắt vào dung dịch CuSO₄ 1 M trong 5 phút.

Ví dụ:

\(Fe\left(s\right)+CuSO_4\left(aq\right)\rarr FeSO_4\left(aq\right)_{}+Cu\left(s\right)\)

IV. TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH ACID

⚡ THÍ NGHIỆM 3 (Phản ứng của kim loại với dung dịch hydrochloric acid)

Chuẩn bị hai ống nghiệm, mỗi ống chứa khoảng 2 mL dung dịch HCl 1 M. Cho lá đồng vào ống nghiệm (1), mẩu magnesium vào ống nghiệm (2).

⚡ THÍ NGHIỆM 4 (Phản ứng của kim loại với dung dịch sulfuric acid loãng và dung dịch sulfuric acid đặc, nóng)

- Thêm lá đồng vào ống nghiệm 1 (chứa dung dịch sulfuric acid loãng) và ống nghiệm 2 (chứa dung dịch sulfuric acid đặc)

- Đậy hai ống nghiệm bằng bông tẩm nước và đun nóng trên ngọn lửa đèn cồn.

- Dùng giấy quỳ kiểm tra pH của bông tẩm nước đã dùng để nút hai ống nghiệm.

1. Tác dụng với dung dịch hydrochloric acid, sulfuric acid loãng

Ở điều kiện chuẩn, kim loại có thế điện cực chuẩn nhỏ hơn 0 có khả năng đẩy H⁺ khỏi acid loãng, tạo thành khí H₂.

Ví dụ:

\(Zn\left(s\right)+H_2SO_4\left(aq\right)\rarr ZnSO_4\left(aq\right)+H_2\left(g\right)\)

2. Tác dụng với dung dịch sulfuric acid đặc

Hầu hết kim loại (trừ Pt, Au) có thể khử lưu huỳnh trong H₂SO₄ đặc xuống số oxi hóa thấp hơn.

⚠ Chú ý: HNO₃ đặc, nguội và H₂SO₄ đặc, nguội làm thụ động hóa Al, Fe, Cr,...

Ví dụ:

\(2Fe+6H_2SO_4đặc\rarr Fe_2\left(SO_4\right)_3+3SO_2+6H_2O\)