Tinh bột và cellulose SVIP

1. Công thức phân tử, trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí của tinh bột và cellulose

Tinh bột có nhiều ở hạt, củ và quả của cây như gạo, ngô, khoai, sắn,...

Cellulose là thành phần chính tạo nên màng tế bài ở thực vật. Cellulose có nhiều trong thân gỗ, tre, nứa, vỏ các cây đay, gai,...

Tinh bột (C₆H₁₀O₅) là chất rắn, dạng bột, màu trắng, không tan trong nước lạnh, tan một phần trong nước nóng taọ hệ keo (hồ tinh bột). Cellulose (C₆H₁₀O₅)_m là chất rắn, dạng sợi, màu trắng, không tan trong nước và các dung môi hữu cơ thông thường.

2. Tính chất hóa học của tinh bột và cellulose

Đặc điểm cấu tạo của phân tử tinh bột và cellulose

Tinh bột và cellulose đều có công thức chung là (C₆H₁₀O₆)_n, trong đó n là số mắt xích (n có giá trị rất lớn, giá trị của n trong cellulose lớn hơn trong tinh bột). 

Thí nghiệm phản ứng của hồ tinh bột với iodine

Thí nghiệm 1: Tinh bột phản ứng với iodine

Thí nghiệm thủy phân hồ tinh bột

Thí nghiệm 2: Thủy phân tinh bột

Bước 1: Thêm 3 mL hồ tinh bột vào ống nghiệm (1), thêm 3 mL dung dịch hồ tinh bột và 1 mL dung dịch HCl 2M và ống nghiệm (2).

Bước 2: Đặt cả hai ống nghiệm vào cốc nước sôi và đun trong 10 phút.

Bước 3: Để nguội và nhỏ vài giọt dung dịch iodine vào cả 2 ống nghiệm.

Phương trình hóa học của phản ứng thủy phân tinh bột:

(C₆H₁₀O₅)_n + H₂O \(\underrightarrow{Enzyme}\) nC₆H₁₂O₆ (glucose)

3. Ứng dụng của tinh bột và cellulose - sự tạo thành tinh bột, cellulose và vai trò của chúng trong cây xanh

Ứng dụng của tinh bột và cellulose

Tinh bột là một trong những nguồn năng lượng chính của con người, có nhiều trong gạo, bột mì và bột ngô,... Trong công nghiệp tinh bột để sản xuất hồ dán, ethylic alcohol và một số hóa chất khác.

Cellulose được sử dụng để sản xuất giấy và tơ sợi. Cellulose dưới dạng gỗ tự nhiên hoặc gỗ công nghiệp là vật liệu thông dụng và là nguyên liệu tổng hợp nhiều hóa chất như ethylic alcohol,...

Sự tạo thành tinh bột, cellulose trong cây xanh và vai trò của chúng

Dưới tác động của ánh sáng, chất diệp lục, nước và khí CO₂ sẽ xảy ra quá trình quang hợp  tạo ra glucose. Sau đó các phân tử glucose kết hợp lại với nhau tạo thành tinh bột, cellulose.

Trong cây xanh, tinh bột có vai trò tích lũy và cung cấp năng lượng cho cây phát triển. Cellulose là thành phần chính của tế bào thực vật, tạo nên bộ khung của cây xanh.

1. Trong tự nhiên, tinh bột có nhiều trong các loại gạo, khoai, ngũ cốc và một số loại quả xanh,... cellulose có nhiều trong bông vải, gỗ, tre,...

2. Tinh bột là chất rắn, dạng bột vô định hình, màu trắng, không tan trong nước lạnh, tan một phần trong nước nóng tạo thành hồ tinh bột. Cellulose là chất rắn, màu trắng, dạng sợi, không tan trong nước.

3. Công thức phân tử chung của tinh bột và cellulose là (C₆H₁₀O₅)_n. Tinh bột và cellulose đều thủy phân tạo ra glucose, tinh bột tác dụng với iodine cho màu xanh tím đặc trưng.

4. Tinh bột và cellulose có vai trò qaun trọng trong đời sống và sản xuất:

- Tinh bột được tạo ra trong quá trình quang hợp của cây xanh. Quá trình quang hợp giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí.

- Cellulose tạo nên thành tế bào của thực vật, tạo nên bộ khung của thực vật.