Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học SVIP

I. NGUYÊN TẮC SẮP XẾP CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC TRONG BẢNG TUẦN HOÀN

- Năm 1869, D. I. Mendeleev đã sắp xếp các nguyên tố hóa học theo chiều tăng dần của khối lượng nguyên tử để tạo thành bảng tuần hoàn.

- Sau đó, các nhà khoa học hiện đại đã chứng minh rằng cơ sở để xây dựng bảng tuần hoàn là điện tích hạt nhân nguyên tử.

Nguyên tắc sắp xếp 118 nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn:

- Các nguyên tố hóa học được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.

- Các nguyên tố hóa học trong cùng một hàng có cùng số lớp electron trong nguyên tử.

- Các nguyên tố hóa học trong cùng một cột có tính chất hóa học tương tự nhau.

II. CẤU TẠO BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

 1. Ô nguyên tố

Mỗi nguyên tố hóa học được xếp vào một ô của bảng tuần hoàn, gọi là ô nguyên tố.

- Thông tin trong ô nguyên tố bao gồm:

+ Kí hiệu hóa học.

+ Tên nguyên tố.

+ Số hiệu nguyên tử (Z) = Số đơn vị điện tích hạt nhân = Số electron trong nguyên tử = Số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn.

+ Khối lượng nguyên tử.

Ô nguyên tố calcium

2. Chu kì

Chu kì (hàng ngang trong bảng tuần hoàn) bao gồm các nguyên tố có cùng số lớp electron và được sắp xếp theo chiều tăng dần (từ trái sang phải) của điện tích hạt nhân.

​Chu kì 2 trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

- Hiện nay, bảng tuần hoàn gồm 7 chu kì, được đánh số từ 1 đến 7. 

+ Chu kì 1, 2, 3: Chu kì nhỏ.

+ Chu kì 4, 5, 6, 7: Chu kì lớn.

3. Nhóm

Nhóm (cột dọc trong bảng tuần hoàn) bao gồm các nguyên tố có cấu hình electron lớp ngoài giống nhau và được sắp xếp theo chiều tăng dần (từ trên xuống dưới) của điện tích hạt nhân.

- Hiện nay, bảng tuần hoàn gồm 18 nhóm:

+ 8 nhóm A được đánh số từ IA đến VIIIA.

+ 8 nhóm B được đánh số từ IB đến VIIIB.

- Số thứ tự của nhóm A bằng số electron lớp ngoài cùng trong nguyên tử của nguyên tố thuộc nhóm đó (trừ He).

Nhóm IA trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

III. VỊ TRÍ NHÓM NGUYÊN TỐ KIM LOẠI, PHI KIM VÀ KHÍ HIẾM TRONG BẢNG TUẦN HOÀN

Vị trí nhóm nguyên tố kim loại, phi kim và khí hiếm trong bảng tuần hoàn

1. Các nguyên tố kim loại

Các nguyên tố kim loại tập trung ở nhóm IA (trừ H), IIA, IIIA (trừ B) và các nhóm B trong bảng tuần hoàn.

- Có hơn 90 nguyên tố là nguyên tố kim loại trên tổng số 118 nguyên tố hóa học đã biết.

- Vị trí của các nguyên tố kim loại trong bảng tuần hoàn:

+ Hầu hết các nguyên tố ở nhóm IA, IIA, IIIA.

+ Một số nguyên tố ở nhóm IVA, VA, VIA.

+ Các nguyên tố ở nhóm B.

- Ứng dụng của một số nguyên tố kim loại:

2. Các nguyên tố phi kim

Các nguyên tố phi kim tập trung ở nhóm VA, VIA và VIIA trong bảng tuần hoàn.

- Có gần 20 nguyên tố là nguyên tố phi kim trên tổng số 118 nguyên tố hóa học đã biết.

- Ở điều kiện thường, các nguyên tố phi kim có thể tồn tại ở thể rắn, lỏng và khí.

- Vị trí của các nguyên tố phi kim trong bảng tuần hoàn:

+ Hầu hết các nguyên tố ở nhóm VA, VIA, VIIA.

+ Một số nguyên tố ở nhóm IIIA, IVA.

+ Nguyên tố H ở nhóm IA.

- Ứng dụng của một số nguyên tố phi kim:

3. Các nguyên tố khí hiếm

Các nguyên tố khí hiếm tập trung ở nhóm VIIIA trong bảng tuần hoàn.

- Có 7 nguyên tố là nguyên tố khí hiếm trên tổng số 118 nguyên tố hóa học đã biết.

- Nguyên tử của các nguyên tố khí hiếm có lớp electron ngoài cùng bền vững → khó bị biến đổi hóa học.

- Ứng dụng của một số nguyên tố khí hiếm: