Polymer SVIP

1. Khái niệm polymer, cấu tạo hóa học, phân loại, tính chất vật lí và điều chế polymer

Khái niệm polymer, monomer, mắt xích, tính chất vật lí của polymer 

- Polymer là những hợp chất hữu cơ, có khối lượng phân tử rất lớn do nhiều đơn vị nhỏ (gọi là mắt xích) liên kết với nhau tạo nên.

- Các phân tử ban đầu tạo nên polymer được gọi là monomer.

Ví dụ: 

- Đa số các polymer ở thể rắn, không bay hơi và không tan trong nước. Một số polymer tan được trong xăng. 

Cấu tạo hóa học của polymer

- Các monomer có thể liên kết với nhau tạo thành mạch không nhánh (polyethylene, cellulose,...), mạch phân nhánh (amylopectin,...) hoặc mạng không gian (cao su lưu hóa,...).

Phân loại polymer theo nguồn gốc 

- Polymer được chia thành hai loại: 

• Polymer thiên nhiên: Có sẵn trong tự nhiên như tinh bột, cellulose, protein,...
• Polymer tổng hợp: Được tổng hợp bằng phương pháp hóa học như PE, PP,...

Điều chế polyethylene và polypropylene

- PE và PP được tạo thành từ ethylene và propylene theo các phương trình hóa học sau:

2. Chất dẻo, tơ, cao su, vật liệu composite

Khái niệm, cách sử dụng và bảo quản chất dẻo

- Chất dẻo là loại vật liệu được chế tạo từ các polymer có tính dẻo.

- Ưu điểm: bền, nhẹ, không dẫn điện, dẫn nhiệt kém, không thấm nước,...

- Thành phần: polymer, chất độn, chất hóa dẻo, chất phụ gia,...

Lưu ý:

- Tránh dùng dụng cụ làm từ loại chất dẻo không đảm bảo an toàn để đựng nước uống, thực phẩm,…

- Chất dẻo dễ bắt lửa, độ chịu lực có giới hạn,… nên khi dùng cần tránh để chất dẻo tiếp xúc trực tiếp với lửa, hạn chế va chạm mạnh gây biến dạng,…

Khái niệm, cách sử dụng và bảo quản cao su

- Cao su là vật liệu polymer có tính đàn hồi. Tính đàn hồi là tính biến dạng khi chịu lực tác động từ bên ngoài và trở lại ban đầu khi thôi tác động. 

- Cao su có đặc tính không thấm nước, không thấm khí, chịu mài mòn, cách điện,... nên được sử dụng rộng rãi trong sống và sản xuất.

- Lưu ý: Không để cao su ở nơi nhiệt độ quá cao (cao su bị nóng chảy) hoặc nơi có nhiệt độ quá thấp (cao su bị giòn, cứng). Cao su dễ bị một số hóa chất ăn mòn.

Khái niệm, cách sử dụng và bảo quản tơ

- Tơ là những polymer có cấu tạo mạch không phân nhánh và có thể kéo dài thành sợi.

- Tơ thường được chia thành:

• Tơ thiên nhiên (tơ tằm, bông vải, len lông cừu,...).
• Tơ tổng hợp (nylon, tơ polyester,...).

- Tơ được dùng để dệt vải may mặc, vải lót săm lốp xe, dệt bít tất, bện làm dây cáp, đan lưới,… Một số loại tơ (tơ tằm, tơ nylon) dùng để dệt vải may mặc.

- Mỗi loại tơ có tính chất khác nhau nên khi giặt, là (ủi) cần lưu ý hướng dẫn của nhà sản xuất để lựa chọn chế độ giặt, là và chất giặt rửa cho phù hợp.

Vật liệu composite 

- Vật liệu composite là vật liệu được tổ hợp từ hai hay nhiều vật liệu khác nhau, gồm vật liệu cốt và vật liệu nền.

• Vật liệu cốt có vai trò tăng cường tính cơ học của vật liệu, thường ở dạng sợi (sợi thủy tinh, sợi carbon,...) và dạng hạt.
• Vật liệu nền là vật liệu có độ dẻo lớn (như một số polymer) giúp liên kết các vật liệu cốt với nhau.

3. Ứng dụng của polyethylene, vấn đề ô nhiễm và các cách hạn chế gây ô nhiễm môi trường khi sử dụng polymer trong đời sống

Ứng dụng của polyethylene (PE)

- PE có nhiều tính năng như độ bền cao, không thấm khí, không thấm nước, cách điện tốt, dễ gia công, giá thành thấp,… nên được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống.

Vấn đề ô nhiễm môi trường khi sử dụng polymer không phân hủy sinh học (polyethylene) và các cách hạn chế gây ô nhiễm môi trường khi sử dụng vật liệu polymer trong đời sống

- Trong đời sống hiện nay, vật liệu polymer được sử dụng với lượng lớn nên gây ô nhiễm môi trường.

- Để giảm thiểu ô nhiễm môi trường do polymer, chúng ta nên hạn chế sử dụng polymer không phân hủy sinh học và có ý thức bảo vệ môi trường (không xả rác, tăng cường sử dụng bao bì tự phân hủy sinh học,…).

1. Polymer là những chất có khối lượng phân tử rất lớn do nhiều mắt xích liên kết với nhau.

2. Các phân tử nhỏ kết hợp với nhau tạo nên polymer được gọi là monomer.

3. Các polymer thường là chất rắn, không tan trong nước, không có nhiệt độ nóng chảy xác định.

4. Polyethylene được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên việc sử dụng và thải bỏ vật liệu làm từ polyethylene không đúng cách là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường, do đó cần áp dụng những nguyên tắc nhằm giảm thiểu việc sử dụng polyethylene và các vật liệu polymer không phân hủy sinh học.