Lý thuyết Bài 2. Tri thức lịch sử và cuộc sống SVIP

I. SỰ CẦN THIẾT PHẢI HỌC TẬP, KHÁM PHÁ LỊCH SỬ SUỐT ĐỜI

1. Khái niệm

- Tri thức lịch sử: Là hiểu biết của con người về những vấn đề liên quan đến lịch sử, được hình thành qua học tập, tìm hiểu, nghiên cứu và trải nghiệm.

2. Vai trò

- Giúp cá nhân và cộng đồng rút ra bài học kinh nghiệm, tránh lặp lại sai lầm trong quá khứ.

- Hỗ trợ việc giải quyết các vấn đề hiện tại dựa trên kinh nghiệm lịch sử.

=> Học tập, khám phá tri thức lịch sử suốt đời là vô cùng cần thiết.

3. Đặc điểm

- Phong phú, đa dạng: Kiến thức học ở trường chỉ là một phần nhỏ so với kho tàng tri thức chung.

- Luôn biến đổi và phát triển nhờ xuất hiện nguồn tư liệu mới, phương pháp và góc nhìn mới.

4. Ý nghĩa của việc học tập suốt đời

- Mở rộng hiểu biết, cập nhật thông tin, nâng cao nhận thức và tạo thêm cơ hội nghề nghiệp.

Hình 1. Sự cần thiết phải học tập, khám phá lịch sử suốt đời

II. THU THẬP, XỬ LÍ THÔNG TIN VÀ SỬ LIỆU ĐỂ LÀM GIÀU TRI THỨC LỊCH SỬ

1. Khái quát

- Để nghiên cứu quá khứ và mở rộng tri thức lịch sử, cần sử dụng các nguồn sử liệu đáng tin cậy.

- Sử liệu là mắt xích quan trọng, nối liền hiện thực lịch sử với tri thức mà con người có được.

- Việc thu thập và xử lý thông tin, sử liệu giữ vai trò then chốt trong quá trình học tập và nghiên cứu lịch sử, đòi hỏi phải tiến hành một cách khoa học, có kế hoạch và chính xác.

2. Quy trình cơ bản

a. Lập kế hoạch thu thập: Xác định danh mục và loại sử liệu cần tìm.

b. Sưu tầm và ghi chép: Thu thập thông tin từ sử liệu liên quan tới vấn đề nghiên cứu.

c. Chọn lọc và phân loại: Sắp xếp sử liệu để thuận tiện cho việc kiểm chứng.

d. Xác minh và đánh giá: Kiểm tra nguồn gốc, thời điểm ra đời và nội dung phản ánh của sử liệu.

Hình 2. Thu thập, xử lí thông tin và sử liệu để làm giàu tri thức lịch sử

III. KẾT NỐI KIẾN THỨC, BÀI HỌC LỊCH SỬ VÀO CUỘC SỐNG

1. Lợi ích của kiến thức lịch sử

- Giúp giải thích, hiểu rõ các vấn đề thời sự trong nước và quốc tế.

- Cho thấy mối liên hệ giữa hiện tại và quá khứ, các sự kiện hôm nay đều có nguồn gốc từ quá khứ.

2. Giá trị ứng dụng

- Gắn bó chặt chẽ với nhiều lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hoá, giáo dục, môi trường,…

- Được các nhà chính trị, văn hoá lớn trên thế giới và Việt Nam như: Xi-xê-rô (La Mã cổ đại), Lo Ác-tơn (I-ta-li-a), Gioóc-giơ Ô-oen (Anh), Các Mác (Đức), Hồ Chí Minh (Việt Nam),... khẳng định là cần thiết, cần vận dụng kiến thức lịch sử giúp nâng cao nhận thức, định hướng hành động và đóng góp tích cực cho xã hội.

Hình 3. Kết nối kiến thức, bài học lịch sử vào cuộc sống