Lý thuyết SVIP

1. Bài toán tin học

- Bài toán trong tin học là một nhiệm vụ có thể giao cho máy tính thực hiện. Bài toán đó được xác định bởi dữ liệu đã biết (đầu vào) và dữ liệu cần tìm (đầu ra).

Ví dụ: Tìm ước số chung lớn nhất của hai số nguyên a, b.

• Đầu vào: Hai số nguyên a và b.
• Đầu ra: Ước số chung lớn nhất của a và b (nếu chúng không đồng thời bằng 0) hoặc thông báo "Không có ước chung lớn nhất" (nếu a = b = 0).

- Máy tính không chỉ tính toán với những giá trị số mà còn có thể xử lí cả những dữ liệu khác như văn bản, hình ảnh, âm thanh,...

Ví dụ: Dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh.

• Đầu vào: Văn bản (câu) tiếng Việt.
• Đầu ra: Văn bản (câu) tiếng Anh tương ứng.

2. Giải bài toán tin học

- Giải một bài toán tin học sẽ trải qua các bước sau:

+ Bước 1: Xác định bài toán: Xác định đầu vào, đầu ra.

+ Bước 2: Xây dựng thuật toán: Chia bài toán thành những bài toán nhỏ hơn bằng cách trả lời hai câu hỏi:

       1) Để giải bài toán, cần phải qua những bước nào?

       2) Các bước đó cần được thực hiện theo thứ tự nào?

+ Bước 3: Cài đặt thuật toán: Đây là bước thực hiện giải pháp.

+ Bước 4: Gỡ lỗi và hiệu chỉnh chương trình: Sau khi cài đặt chương trình cần chạy chương trình với những dữ liệu khác nhau, gỡ lỗi và hiệu chỉnh để có một chương trình tốt nhất.

Ví dụ: Giải bài toán tin học "Tìm và hiển thị giá trị lớn nhất của những số nguyên dương được nhập từ bàn phím". Số lượng số nguyên không biết trước, quá trình nhập kết thúc khi nhập vào số 0, yêu cầu chỉ sử dụng một biến số nguyên để nhập dữ liệu đầu vào.

• Xác định bài toán:
  • Đầu vào: Số nguyên dương x được nhập từ bàn phím.
  • Đầu ra: Số lớn nhất max trong các giá trị đã nhập.
• Xây dựng thuật toán:

             1) Gán max = 0.

             2) Lặp nhiều lần thao tác: Nhập x và gán lại max theo giá trị x nhận được.

             3) In kết quả.

       Bước 2 cần thực hiện các bước con sau:

         2.1) Điều kiện kết thúc vòng lặp: x = 0.

         2.2) Thân lặp: Nhập x và so sánh nó với max để thay thế max nếu x > max.

         2.3) Giá trị khởi đầu: max = 0 để có thể thay đổi khi số nguyên dương đầu tiên được nhập.

Trường hợp không có số nguyên dương nào được nhập, max không có dữ liệu để so sánh nên không thay đổi. Vì vậy, nếu sau vòng lặp max = 0 thì hiển thị "Không có dữ liệu".

Trường hợp các số âm được nhập vào sẽ không được tính.

Thuật toán tìm số lớn nhất max được mô tả như sau:

• Liệt kê các bước

• Sơ đồ khối