Luyện tập tự luận SVIP

Hướng dẫn giải:

Để tận dụng lợi ích và phòng tránh rủi ro khi giao tiếp qua mạng, học sinh cần lưu ý và thực hiện một số nguyên tắc sau

Cách tận dụng lợi ích khi giao tiếp qua mạng:

- Sử dụng mạng đúng mục đích: Giao tiếp để học tập, trao đổi thông tin hữu ích, giữ liên lạc với người thân, bạn bè.

- Lựa chọn kênh giao tiếp phù hợp: Gửi email khi trao đổi nội dung quan trọng, dùng mạng xã hội khi cần chia sẻ nhanh trong nhóm.

- Thể hiện thái độ tích cực, lịch sự: Sử dụng lời lẽ tôn trọng, thân thiện trong trò chuyện, bình luận.

- Tôn trọng sự riêng tư: Xin phép trước khi chia sẻ hình ảnh, thông tin hay bài viết của người khác.

Cách phòng tránh rủi ro, hạn chế:

- Không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm: Như địa chỉ, số điện thoại, mật khẩu, hình ảnh riêng tư...

- Không truy cập hoặc chia sẻ thông tin sai sự thật, phản cảm: Tránh bị vi phạm pháp luật và làm tổn thương người khác.

- Cảnh giác với người lạ, thông tin không rõ nguồn gốc: Không vội tin ngay các lời mời kết bạn, tin nhắn dụ dỗ, quảng cáo trúng thưởng.

- Chia sẻ và nhờ người lớn giúp đỡ khi gặp vấn đề: Nếu bị bắt nạt, xúc phạm hay làm phiền qua mạng, nên nói với cha mẹ, thầy cô hoặc người có trách nhiệm.

Hướng dẫn giải:

1. Tìm hiểu và tuân thủ quy định của mạng xã hội

Ví dụ: Facebook chỉ cho phép người từ 13 tuổi trở lên sử dụng. Nếu em vi phạm có thể bị khóa tài khoản. Việc tuân thủ giúp em tránh các rủi ro pháp lý và đảm bảo an toàn khi sử dụng.

2. Ứng xử lịch sự, tôn trọng người khác

Ví dụ: Nói lời lễ phép, thân thiện, lịch sự; xin phép trước khi chia sẻ bài viết của bạn. Điều này giúp tạo môi trường mạng văn minh, tránh gây hiểu lầm hoặc tổn thương cho người khác.

3. Giữ bí mật thông tin cá nhân và dùng mật khẩu mạnh

Ví dụ: Không chia sẻ mật khẩu, luôn đăng xuất sau khi sử dụng tài khoản. Việc này giúp em bảo vệ thông tin cá nhân và tránh bị kẻ xấu lợi dụng.

Hướng dẫn giải:

1. Hành động của Tuấn là sai và không nên làm: Vì Tuấn đã xâm phạm quyền riêng tư của bạn Dũng khi tự ý truy cập vào hộp thư cá nhân mà không có sự cho phép. Đây là hành vi truy cập không hợp lệ, vi phạm nguyên tắc an toàn và tôn trọng quyền riêng tư cá nhân.

2. Một số lí do mà không nên làm như vậy:

- Mỗi người có quyền được bảo vệ thông tin cá nhân.

- Hành vi này có thể gây mất lòng tin giữa bạn bè.

- Nếu hành vi này lan rộng, sẽ tạo ra môi trường không an toàn trên mạng và trong học đường.

Hướng dẫn giải:

Học sinh nghiện Internet thường có một số biểu hiện sau:

- Mất quá nhiều thời gian cho việc truy cập Internet.

- Sử dụng máy tính, thiết bị thông minh mọi lúc, mọi nơi.

- Bỏ học, thức khuya để lên mạng.

- Khó chịu khi không được vào mạng.

Hướng dẫn giải:

Nghiện Internet gây ra một số tác hại sau:

- Giảm sút thị lực, sức khỏe và kết quả học tập.

- Phụ thuộc vào thế giới ảo, dễ trở nên thờ ơ, vô cảm, thậm chí mắc các vấn đề tâm lý như tự kỉ, trầm cảm.

- Trốn học, nói dối, thậm chí trộm cắp để có thời gian và tiền bạc sử dụng Internet, chơi game trực tuyến.

- Ít vận động, ngại giao tiếp với người xung quanh.

Hướng dẫn giải:

Đáp án:

1. Những việc làm nên thực hiện:

- Sử dụng họ, tên thật của bản thân.

- Tìm hiểu quy định của nhà cung cấp trước khi đăng kí dịch vụ.

- Bảo mật thông tin tài khoản cá nhân.

- Chia sẻ những thông tin từ nguồn chính thống, tích cực.

- Nhờ sự hỗ trợ của người lớn đáng tin cậy khi bị mất quyền kiểm soát tài khoản mạng.

- Thể hiện lịch sự, văn minh, lễ phép, thân thiện.

2. Những việc làm không nên thực hiện:

- A dua theo đám đông khi nhận xét.

- Dùng tiếng Việt không dấu, từ lóng, tiếng lóng, nói tắt, viết tắt.

- Chia sẻ thông tin cá nhân, bài viết của người khác khi chưa dược phép.

- Nói tục, chửi bậy, kì thị, phỉ báng, xúc phạm người khác.

Hướng dẫn giải:

Để phòng tránh nghiện Internet, người dùng cần:

- Xác định rõ mục đích, thời điểm và thời lượng truy cập Internet một cách hợp lý.

- Chỉ truy cập Internet để phục vụ học tập và giải trí lành mạnh.

- Không hình thành thói quen lên mạng mọi lúc mọi nơi, không có mục đích cụ thể.

- Tích cực rèn luyện thể chất, vui chơi ngoài trời, trò chuyện với bạn bè, người thân.

Hướng dẫn giải:

Em sẽ khuyên bạn nên:

- Sử dụng điện thoại đúng mục đích, ưu tiên phục vụ cho việc học tập và giải trí lành mạnh.

- Tự đặt ra thời gian sử dụng hợp lý, không nên dùng điện thoại mọi lúc, mọi nơi.

- Không thức khuya để lướt mạng hay chơi trò chơi trực tuyến.

- Không truy cập những trang web có nội dung xấu, không phù hợp với lứa tuổi.

- Tham gia nhiều hoạt động vui chơi, giao tiếp ngoài đời thật để cân bằng thời gian sử dụng Internet.

- Chia sẻ với người lớn khi gặp vấn đề trên mạng, ví dụ như bị đe doạ, bắt nạt hay tiếp cận thông tin không phù hợp.

Hướng dẫn giải:

Gợi ý:

- Tình huống ví dụ: bạn Nam đăng một trạng thái trên mạng xã hội với nội dung: “Có những người chỉ biết nói hay, làm thì chẳng thấy đâu!” bạn Minh cùng lớp – nghĩ rằng Nam đang nói xỏ mình vì hôm qua Minh chưa làm bài tập nhóm nên bình luận lại bằng lời lẽ gay gắt. Hai bên tranh cãi qua lại, dẫn đến mâu thuẫn và đến lớp không nói chuyện với nhau.

- Phân tích hành vi không phù hợp: Bạn Nam đã đăng tải nội dung gây hiểu nhầm, không rõ đối tượng, dễ khiến người khác cảm thấy bị xúc phạm. Bạn Minh đã phản ứng vội vàng, thiếu kiểm chứng thông tin, và bình luận thiếu kiểm soát cảm xúc. Cả hai đều thiếu kỹ năng ứng xử văn minh trên mạng, không chọn cách trao đổi riêng tư, bình tĩnh để giải quyết hiểu nhầm.

- Bài học rút ra: Khi giao tiếp qua mạng, cần rõ ràng, lịch sự, tránh đăng trạng thái mập mờ dễ gây hiểu lầm; Không vội phản ứng khi chưa xác minh thông tin; Hãy trao đổi riêng, trực tiếp với người liên quan để giải quyết vấn đề một cách ôn hoà.

Hướng dẫn giải:

Để tránh gặp thông tin xấu trên mạng, em cần thực hiện:

- Chỉ truy cập các trang web, kênh thông tin đã được kiểm duyệt hoặc đáng tin cậy.

- Chỉ truy cập vào các trang thông tin có nội dung phù hợp với lứa tuổi.

- Không nhấn vào các đường link lạ, quảng cáo có nội dung giật gân.

- Xác định rõ mục tiêu mỗi lần vào mạng để không sa đà vào các thông tin không liên quan.

- Cài đặt phần mềm lọc nội dung, phần mềm diệt virus và cập nhật thường xuyên.

- Tuân thủ nội quy sử dụng Internet ở nhà trường, gia đình.

- Xin ý kiến cha mẹ, thầy cô khi chưa chắc chắn về một nguồn thông tin.

Hướng dẫn giải:

Gợi ý trả lời:

Những hoạt động dễ gây nghiện Internet nhất là:

- Chơi trò chơi trực tuyến: vì thường hấp dẫn, có nhiều cấp độ, phần thưởng và sự cạnh tranh, khiến người chơi muốn tiếp tục chơi mãi không muốn dừng.

- Dùng mạng xã hội (như Facebook, TikTok): vì có rất nhiều thông tin, hình ảnh, video được cập nhật liên tục, làm em dễ bị cuốn vào mà không kiểm soát được thời gian.

- Xem video, lướt web giải trí: như YouTube, xem phim,… vì có thể xem hàng giờ mà không thấy chán.

Hướng dẫn giải:

Gợi ý trả lời:

Nếu bạn thân của em có biểu hiện nghiện trò chơi trực tuyến, em sẽ:

- Trò chuyện nhẹ nhàng với bạn, khuyên bạn nên giảm thời gian chơi game, dành thời gian cho việc học và nghỉ ngơi.

- Chia sẻ cho bạn biết những tác hại của nghiện Internet như ảnh hưởng sức khỏe, học tập giảm sút, sống khép kín, có thể dẫn đến trầm cảm.

- Cùng bạn tham gia các hoạt động vui chơi ngoài trời, thể dục thể thao để bạn bớt thời gian ngồi máy tính, điện thoại.

- Khuyến khích bạn truy cập Internet có mục đích rõ ràng, như để học tập hoặc giải trí lành mạnh.

- Nếu thấy bạn không thay đổi, em sẽ nhờ người lớn can thiệp như bố mẹ bạn, thầy cô giáo để cùng giúp bạn.

Hướng dẫn giải:

Để giao tiếp qua mạng an toàn, lành mạnh, cần lưu ý:

- Tìm hiểu và tuân thủ quy định khi sử dụng các kênh trao đổi thông tin trên Internet.

- Ứng xử văn minh, lịch sự, tôn trọng người khác, không xúc phạm hay chia sẻ thông tin cá nhân của người khác khi chưa được phép.

- Thực hiện hành vi, ứng xử trên mạng phù hợp với các giá trị đạo đức, văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

- Giữ bí mật thông tin cá nhân, sử dụng mật khẩu mạnh và thoát khỏi tài khoản sau khi sử dụng.

- Chia sẻ thông tin có trách nhiệm, kiểm tra độ chính xác trước khi đăng tải, tham gia bình luận tích cực.