1. Nhan đề, bố cục, cách trình bày thông tin và thái độ người viết
– Nhan đề:
+ Trong một văn bản thông tin, nhan đề thường nằm ở đầu, thể hiện rõ đề tài của văn bản và đôi khi còn thể hiện tư tưởng, thái độ của người viết.
Ví dụ 1: Nhan đề của văn bản Phải coi luật pháp như khí trời để thở thể hiện:
++ Đề tài của văn bản: Vai trò của luật pháp.
++ Thái độ của người viết: Sự tôn trọng và nhấn mạnh việc tôn trọng pháp luật trong cuộc sống hàng ngày.
Ví dụ 2: Nhan đề của văn bản Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận thể hiện:
++ Đề tài của văn bản: Lễ hội dân gian.
++ Thái độ người viết: Yêu thích, trân trọng, tự hào về một lễ hội dân gian đặc sắc, mang nhiều nét đẹp di sản văn hóa của người Chăm.
– Bố cục và cách trình bày thông tin:
+ Bố cục của văn bản thông tin là kết cấu tổ chức các phần, mục lớn của văn bản thông tin. Bao gồm:
++ Nhan đề.
++ Sa pô.
++ Thời gian và nơi in văn bản.
++ Nội dung chính của văn bản.
+ Cách trình bày thông tin trong văn bản thông tin: Chủ yếu là kênh chữ, một số văn bản có thể kết hợp kênh hình. Khi trình bày kênh chữ, có thể trình bày thành các tiểu mục. Trong đó, mỗi tiểu mục có thể bao gồm tiêu đề, được đánh số thứ tự, viết các chữ đậm, nhạt khác nhau. Kết thúc văn bản thông tin có thể có thêm mục tài liệu tham khảo và chú thích từ ngữ, câu văn.
– Thái độ và quan điểm của người viết: Dựa vào nhan đề, cách trình bày thông tin, việc sử dụng ngôn ngữ trong văn bản, ta có thể biết được thái độ và quan điểm của người viết (đồng tình hay phản đối, ca ngợi hay phê phán,...)
2. Lỗi về thành phần câu và cách sửa
– Các lỗi về thành phần câu thường gặp:
+ Lỗi câu thiếu chủ ngữ: Nguyên nhân phổ biến là do nhầm lẫn trạng ngữ thành chủ ngữ.
+ Lỗi câu thiếu vị ngữ: Nguyên nhân phổ biến là do nhầm thành phần biệt lập hoặc thành phần bổ ngữ là vị ngữ của câu.
Ví dụ 1: Lễ hội truyền thống đặc sắc của dân tộc Chăm vào tháng 7 âm lịch.
Ví dụ 2: Nhân vật Chí Phèo, con quỷ dữ của làng Vũ Đại mà dân làng Vũ Đại luôn xa lánh.
+ Lỗi câu thiếu cả hai thành phần: Nguyên nhân phổ biến là do nhầm thành phần biệt lập là vị ngữ và thành phần trạng ngữ là chủ ngữ trong câu.
Ví dụ: Với nhân vật Huấn Cao, nhân vật mà luôn được đề cao về tài viết chữ.
– Các lỗi sai trên là vô cùng phổ biến, đòi hỏi người viết phải phát hiện và sửa lỗi. Cách sửa:
+ Cần đọc lại thật kĩ các câu văn, nếu gặp câu khó hiểu, cần kiểm tra xem vì sao không hiểu được câu đó (có thể do câu văn sử dụng từ ngữ khó hiểu, vấn đề được đề cập vượt quá tầm hiểu biết, câu thiếu thành phần, câu thiếu logic).
+ Tìm biện pháp để sửa lỗi: Với những câu thiếu thành phần, cần xem xét thành phần nào bị thiếu và sửa lại.
