Khám phá văn bản SVIP

MỘT ĐỜI NHƯ KẺ TÌM ĐƯỜNG

(Trích)

Phan Văn Trường

I. THỰC HÀNH ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG

1. Đọc

2. Tìm hiểu chung

a. Tác giả

- Sinh năm 1946 ở Hải Dương.

- Từng là lãnh đạo cao cấp của nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới, cố vấn thường trực của Chính phủ Pháp về thương mại quốc tế, hai lần được Tổng thống Pháp phong tước Hiệp sĩ.

- Ông được Chủ tịch nước Việt Nam trao tặng kỉ niệm chương Vì sự nghiệp giáo dục.

- Là người am hiểu văn hóa Đông - Tây, có trải nghiệm phong phú, có tinh thần tận hiến.

- Các cuốn sách đã xuất bản của ông gồm có: Một đời thương thuyết (2014), Một đời quản trị (2017), Một đời như kẻ tìm đường (2019).

b. Tác phẩm

- Xuất xứ: Trích trong tác phẩm cùng tên.

- Nội dung: Văn bản là những đúc kết trong suốt cuộc đời tâm huyết về con đường đến thành công hạnh phúc ông dành tặng cho thế hệ trẻ Việt Nam.

- Bố cục:  3 phần:

+ Phần 1: Lựa chọn đầu tiên của "tôi".

+ Phần 2: Mối quan hệ giữa lựa chọn và số mệnh.

+ Phần 3: Chiêm nghiệm rút ra sau hành trình một đời tìm đường.

II. KHÁM PHÁ VĂN BẢN

1. Lựa chọn đầu tiên của "tôi"

- Lời kể gần gũi, chân thành về lựa chọn đầu tiên năm 14 tuổi: Chọn chương trình học, chọn ngoại ngữ.

+ Định hướng từ bố mẹ, thầy: hướng đến chương trình cổ điển.

+ Tôi: thích chương trình hiện đại vì sự thích thú với những bản nhạc Âu Mĩ dù không hiểu lời.

- Sử dụng yếu tố biểu cảm, hình ảnh biểu tượng trình bày suy ngẫm:

+ Cuộc sống là hành trình tìm đường cho chính mình. Mỗi người bắt buộc phải có những quyết định trước lựa chọn.

+ Dù muốn chọn lựa hay không thì cuộc đời vẫn cứ tiếp diễn đưa đẩy đến một con đường mà mình phải bước tiếp.

-> Suy ngẫm đầy những trải nghiệm và mang tính triết lí cuộc đời, giọng điệu dứt khoát, động viên, khích lệ mỗi người mạnh dạn bước đi trên con đường của chính mình.

2. Mối liên hệ giữa lựa chọn và số mệnh

- Những tình huống kì lạ: làm những công việc mà mình không lựa chọn:

+ Sang Pháp - không chọn đi, chẳng chọn Pháp.

+ Tốt nghiệp kĩ sư - không mơ làm kĩ sư.

+ Quyền lực 5 châu - chưa từng mơ quyền lực.

+ Kĩ sư cầu đường - chưa bao giờ thiết kế và xây cầu đường.

+ Tư vấn và dạy kinh tế - chưa học kinh tế.

+ Chuyên gia quy hoạch - môn học xa lạ.

+ Buôn bán nhà máy điện khổng lồ - chưa bao giờ học điện lực.

+ Lãnh đạo doanh nghiệp vận tải - không có ý niệm gì về kĩ nghệ giao thông.

+ Chủ trì và phân phối nước lọc - chưa bước chân vào môn hóa.

+ Là người Việt - sống khắp năm châu.

+ Vững tiếng Pháp - làm việc những nơi nói tiếng Anh, Bồ Đào Nha...

-> Dẫn chứng cụ thể, thực tế, phong phú từ chính hành trình cuộc đời mà "tôi" đã đi. 

- Suy ngẫm của tôi:

+ Cuộc đời là một hành trình vô tận.

+ Thành công và hạnh phúc không phụ thuộc vào con đường mình chọn (cách thức bên ngoài) mà phụ thuộc vào tâm trạng tự tại và giá trị để lại chính ta (bên trong).

-> Suy ngẫm sâu sắc, chân thành được rút ra từ những trải nghiệm phong phú của cuộc đời giúp truyền động lực sống mạnh mẽ , niềm tin bản thân để tạo dựng giá trị cho cuộc đời.

3. Chiêm nghiệm rút ra từ một đời tìm đường

- Chẳng có đường để đi tìm.

- Cho đi là nhận lại. Đóng góp không có nghĩa là ở số lượng vật chất mà là những tình cảm, giá trị bền vững.

- Hạnh phúc có nguồn gốc từ sự trải nghiệm, từ bi chấp nhận và tinh thần tích cực.

- Đúc kết cuộc đời bằng giọng điệu tự hào, vui tươi, cởi mở của một người nhiệt huyết đã tìm thấy chính mình trên hành trình cuộc đời:

+ Tìm thấy sức mạnh - qua những thử thách.

+ Thấy tình yêu - khi trao trọn trái tim.

+ Thấy quyền thế - bằng cách sống mẫu mực, khiêm tốn.

+ Thấy hạnh phúc - khi tạo ra hạnh phúc cho mỗi người xung quanh.

+ Thấy no ấm - khi miệt mài tạo giá trị cho xã hội.

+ Thấy chính mình - tặng trọn bản thân cho xã hội.

-> Tìm thấy bằng cách cho đi những giá trị mình có.

=> Thông điệp mang tính triết lí và giàu giá trị nhân văn: 

III. TỔNG KẾT

1. Nghệ thuật

- Lời kể gần gũi, cảm xúc chân thực, lí lẽ dẫn chứng thuyết phục, quan điểm rõ ràng.

- Giọng điệu suy tư, giàu trải nghiệm, tự tin.

- Kết hợp tự sự và biểu cảm khiến bài luận trở nên sâu sắc, chân thành và hấp dẫn hơn.

2. Ý nghĩa văn bản

     Văn vản là lời tâm huyết của bậc tiền bối nhằm truyền động lực và cảm hứng sống tích cực cho thế hệ trẻ qua những chiêm nghiệm về lựa chọn con đường đến thành công và hạnh phúc. Hành trang cuộc đời mỗi người cần mang theo là tạo và cống hiến giá trị, tâm trạng tự tại, tinh thần tích cực.