Đồ thị độ dịch chuyển - thời gian SVIP

I. CHUYỂN ĐỘNG THẲNG

Chuyển động thẳng là chuyển động có quỹ đạo chuyển động là đường thẳng.

- Vật chuyển động thẳng, không đổi chiều:

• Độ dịch chuyển và quãng đường đi được có độ lớn như nhau: \(d=s\);
• Vận tốc và tốc độ có độ lớn như nhau: \(\text{v}=v\).

- Vật đang chuyển động thẳng theo chiều dương, nếu đổi chiều chuyển động thì trong khoảng thời gian chuyển động ngược chiều đó:

• Quãng đường đi được vẫn có giá trị dương;
• Độ dịch chuyển có giá trị âm;
• Tốc độ có giá trị dương;
• Vận tốc có giá trị âm \(\text{v}=-v\).

II. ĐỒ THỊ ĐỘ DỊCH CHUYỂN - THỜI GIAN TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG

1. Cách vẽ đồ thị độ dịch chuyển - thời gian \(\left(d-t\right)\) trong chuyển động thẳng đều

Trong chuyển động thẳng đều thì \(d=\text{v}.t\) (với \(\text{v}\) là một hằng số). Biểu thức \(d=\text{v}.t\) có đường biểu diễn là một đoạn thẳng (vì có dạng giống biểu thức của hàm số \(y=a.x\)).

- Khi vật chuyển động thẳng với vận tốc không đổi \(\text{v}>0\) thì \(d=\text{v}.t\). Phương trình này có dạng của hàm số \(y=a.x\) nên có đồ thị ở Hình 1.

Hình 1. Đồ thị hàm số \(y=a.x\) (\(a>0\))

- Khi vật đang chuyển động thẳng, theo chiều dương và đổi chiều chuyển động, thì trong khoảng thời gian chuyển động ngược chiều, quãng đường đi được vẫn có giá trị dương còn độ dịch chuyển có giá trị âm. Đồ thị độ dịch chuyển – thời gian có dạng như Hình 2.

Hình 2. Đồ thị hàm số \(y=a.x+b\) (\(a<0\); \(b>0\))

2. Sử dụng đồ thị độ dịch chuyển - thời gian trong chuyển động thẳng

Đồ thị độ dịch chuyển - thời gian của một chuyển động thẳng

Dùng đồ thị độ dịch chuyển – thời gian của chuyển động thẳng có thể mô tả được chuyển động: biết khi nào vật chuyển động, khi nào vật dừng, khi nào vật chuyển động nhanh, khi nào vật chuyển động chậm, khi nào vật đổi chiều chuyển động,...

III. VẬN TỐC VÀ ĐỒ THỊ ĐỘ DỊCH CHUYỂN - THỜI GIAN TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG

Vận tốc có giá trị bằng hệ số góc (độ dốc) của đường biểu diễn trong đồ thị độ dịch chuyển – thời gian của chuyển động thẳng.