Bài soạn SVIP

Câu 1: Hình ảnh bà Tú qua bốn câu đầu:

a/ Hai câu đề: Giới thiệu về công việc và công lao của bà Tú.

                                    Quanh năm buôn bán ở mom sông

                                    Nuôi đủ năm con với một chồng

- Câu 1: chứa đựng 3 thông tin

+ Bà Tú làm nghề buôn bán (gạo)

+ “Quanh năm” chỉ vòng thời gian tuần hoàn, ngày nối ngày, tháng tiếp tháng, năm tiếp theo năm, dường như không có lúc nghỉ.

+ “Mom sông” chỉ địa điểm kiếm sống, là phần đất nhô ra phía lòng sông, chênh vênh, nguy hiểm.

=> Bà Tú hiện lên trong câu thơ với biết bao khó nhọc, gian truân. Vòng quay vô kì hạn của thời gian đã cuốn bà vào cuộc mưu sinh đầy vất vả.

- Câu 2: Vai trò trụ cột gia đình của bà Tú.

+ “nuôi đủ” tức là đủ về số lượng 6 miệng ăn, chưa kể chính bà’; là đủ về thành phần – chồng và con; là đủ ăn, đủ mặc, đủ cả cho những thú vui của ông Tú.

+ “năm con với một chồng: cách đếm con đếm chồng rất đặc biệt. Tú Xương tách mình riêng ra, đặt mình sau con nghĩa là tự thấy hổ thẹn về cái vô tích sự của mình, ông tự thấy mình cũng là thứ con đặc biệt của bà Tú, mà một ông còn nặng gánh hơn cả năm đứa con thơ dại. Câu thơ thấp một nụ cười của ông chồng “dài lưng tốn vải”- nụ cười méo mó, đáng thương.

=> Tóm lại: 2 câu đề đã khắc họa thành công chân dung bà Tú – người vợ đảm đang, tháo vát, phải chịu nhiều vất vả, gian truân.

b/ Hai câu thực: Tô đậm hơn những khổ cực của bà Tú trong cuộc mưu sinh

                                         Lặn lội thân cò khi quãng vắng

                                         Eo sèo mặt nước buổi đò đông

- Phép đảo ngữ: đẩy “lặn lội” “eo sèo” lên đầu câu, tô đậm nỗi vất vả, nhọc nhằn của bà Tú trong cuộc mưu sinh.

- Hình ảnh bà Tú được miêu tả qua phép ẩn dụ “thân cò” đầy ám ảnh, gợi dáng dấp nhỏ bé, chịu đựng, bơ vơ, côi cút đến tội nghiệp.

- “Khi quãng vắng”, “buổi đò đông”: bối cảnh làm việc đầy nguy hiểm bởi không người chở che, lại phải chen lấn, xô đẩy, bon chen nhọc nhằn.

=> Tóm lại: Câu 3,4, với hình ảnh ẩn dụ “thân cò”, phép đảo ngữ, từ tạo hình “lặn lội”, từ tượng thanh “eo sèo” đã  khắc sâu hơn nỗi nhọc nhằn trong cuộc mưu sinh của bà Tú. Đằng sau đó, ta còn thấy tiếng uất nghẹn của một người chồng nhìn thấy nỗi cơ cực của vợ mà không thể đỡ đần. Và hơn cả là nỗi niềm thương xót, cảm phục và biết ơn vợ sâu sắc của Tú Xương.

Câu 2:

Sáu câu đầu khắc họa hình ảnh bà Tú: 6 câu đầu khắc họa hình ảnh bà Tú  trong vất vả gian truân vẫn ngời lên vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam truyền thống– người vợ, người mẹ đảm đang, tháo vát, giàu đức hi sinh, hết lòng yêu thương chồng con. Hình ảnh bà Tú vì thế vừa đáng thương lại vừa đáng trọng.

Câu 3:

Lời chửi trong hai câu thơ cuối là nhà thơ tự chửi chính mình, cho thấy tình yêu thương, sự biết ơn của ông Tú với vợ. Qua đó thấy được nhân cách cao đẹp của nhà thơ.

Câu 4: 

Nỗi lòng thương vợ của nhà thơ được thể hiện:

- Trước hết, Tú Xương thấu hiểu những vất vả gian truân mà vợ phải gánh vác, qua đó thấy được những đức tính cao đẹp của vợ mình. 

- Đằng sau những thấu hiểu cho thấy sự yêu thương, thấu hiểu, tri ân vợ của Tú Xương và càng thương vợ bao nhiêu ông lại tự trách mình bấy nhiêu, đồng thời lên tiếng "chửi thói đời", tố cáo xã hội làm cho những người như ông bỗng chốc trở thành gánh nặng cho người vợ tần tảo mà không biết làm thế nào.

=> Ông Tú cũng vừa đáng trọng vừa đáng thương.