1. Công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI - XVIII
- Năm 1558, Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa. Quá trình di dân, khai phá vùng đất phía Nam được đẩy mạnh.
- Đến cuối thế kỉ XVI, cả vùng Thuận - Quảng đã có khoảng 1 226 xã, thôn.
- Kế nghiệp Nguyễn Hoàng, các chúa Nguyễn tiếp tục xây dựng bộ máy chính quyền phong kiến ở Đàng Trong, vừa củng cố việc phòng thủ đất Thuận - Quảng, vừa thực hiện chính sách khai hoang, đẩy mạnh việc khai phá các vùng đất mới.
Sơ đồ một số nét chính về công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI - XVIII
- Đến cuối thế kỉ XVIII, chúa Nguyễn đã làm chủ một vùng đất rộng lớn từ phía nam dải Hoành Sơn đến mũi Cà Mau, bao gồm cả các đảo, quần đảo ở Biển Đông và vịnh Thái Lan.
- Các chúa Nguyễn đã tổ chức đơn vị hành chính, tổ chức bộ máy cai trị, lập sổ quản lí dân đinh, ruộng đất và đặt ra các loại thuế.
@201142556821@@201142570990@
2. Quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa của các chúa Nguyễn
- Cùng với công cuộc khai phá vùng đất phía Nam, các chúa Nguyễn cũng thực thi chủ quyền đối với các đảo, quần đảo ở Biển Đông, trong đó có hai quần đảo lớn là quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
Bản đồ do Đỗ Bá soạn vẽ vào thế kỉ XVII, được in trong Toàn tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư
Bãi Cát Vàng (thuộc quần đảo Hoàng Sa ngày nay) "dài độ 400 dặm, rộng 20 dặm". Hằng năm, vào cuối mùa đông, chúa Nguyễn sẽ cử thuyền đến tìm kiếm vàng bạc, tiền tệ, súng đạn,...
- Hoạt động khai thác và xác lập chủ quyền của chúa Nguyễn tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa được thực hiện có tổ chức, hệ thống và liên tục thông qua đội Hoàng Sa và đội Bắc Hải.
+ Đội Hoàng Sa và Bắc Hải là hai tổ chức dân binh độc đáo vừa có chức năng kinh tế (khai thác tài nguyên biển) vừa có chức năng kiểm soát, quản lí biển, đảo.
+ Nhiệm vụ của hai đội là thu lượm hàng hóa của những con tàu bị đắm (gươm, súng, vàng, bạc, đồ đồng, thiếc, chì,...), các hải sản quý (đồi mồi, ba ba, hải sâm,...), từng bước xác lập chủ quyền đối với hai quần đảo này.
- Đội Hoàng Sa và đội Bắc Hải tiếp tục duy trì hoạt động ở thời Tây Sơn (cuối thế kỉ XVIII).
- Sự quan tâm của các chính quyền phong kiến và hoạt động liên tục của các đội dân binh này trong suốt các thế kỉ XVII - XVIII đã khẳng định quá trình khai thác, thực thi chủ quyền từ rất sớm của người Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
