Bài 15: Nội dung cơ bản của Hiến pháp Việt Nam về chế độ chính trị. SVIP

1. Hiến pháp 2013 về hình thức chính thể và chủ quyền, lãnh thổ của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Chính thể nhà nước Việt Nam là cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam:

+ Là một nước độc lập.

+ Có chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.

+ Bao gồm đất liền, hải đảo, vùng biển và vùng trời.

- Tổ quốc Việt Nam là thiêng liêng, bất khả xâm phạm.

- Mọi hành vi chống lại độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, chống lại sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đều bị nghiêm trị.

2. Nội dung của Hiến pháp 2013 về bản chất nhà nước và tổ chức quyền lực chính trị nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Bản chất nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam:

+ Là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

+ Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân.

+ Nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức. 

- Tổ chức quyền lực chính trị nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

+ Quyền lực nhà nước là thống nhất.

+ Có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.

+ Các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị được tổ chức và hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

+ Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

+ Nhà nước Việt Nam là trụ cột của hệ thống chính trị, được tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ, quản lý xã hội bằng hiến pháp và pháp luật…

Ví dụ: Quốc hội khi sửa đổi Hiến pháp cũng lấy ý kiến nhân dân thể hiện quyền làm chủ của nhân dân.

3. Nội dung Hiến pháp 2013 về đường lối đối ngoại, Quốc kì, Quốc huy, Quốc ca, Quốc khánh và Thủ đô của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

a. Quy định về đường lối đối ngoại.

- Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thực hiện:

+ Nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

+ Đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập, hợp tác quốc tế.

- Trên cơ sở:

+ Tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

+ Không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau.

+ Bình đẳng, cùng có lợi.

+ Tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc và điều ước quốc tế mà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

+ Là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

+ Vì lợi ích quốc gia, dân tộc, góp phần vào sự nghiệp hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.

Ví dụ: Năm 2023 Việt Nam trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ.

b. Quy định về Quốc kì, Quốc huy, Quốc ca, Quốc khánh và Thủ đô của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Quốc kỳ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hình chữ nhật, chiều rộng bằng hai phần ba chiều dài, nền đỏ, ở giữa có ngôi sao vàng năm cánh.

- Quốc huy nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hình tròn, nền đỏ, ở giữa có ngôi sao vàng năm cánh, xung quanh có bông lúa, ở dưới có nửa bánh xe răng và dòng chữ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhạc và lời của bài Tiến quân ca.

- Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là ngày Tuyên ngôn độc lập 2 tháng 9 năm 1945.  

- Thủ đô nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Hà Nội.