Bài 13: Việt Nam từ năm 1946 đến năm 1954 ( Phần 2) SVIP

III. Những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 - 1950)

1. Cuộc chiến đấu ở các đô thị phía bắc vĩ tuyến 16

- Từ ngày 19 - 12 - 1946 đến tháng 3 - 1947, quân dân ở các đô thị ở phía bắc vĩ tuyến 16 đã tổ chức nhiều trận đánh làm tiêu hao sinh lực quân Pháp.

- Tại Hà Nội, quân dân Thủ đô đã đánh gần 200 trận.

=> Góp phần tiêu diệt một phần sinh lực địch, giam chân quân Pháp trong thành phố để các cơ quan Đảng, Chính phủ, Mặt trận, đoàn thể di chuyển về căn cứ an toàn.

- Ý nghĩa:

+ Đánh bại ý đồ đánh úp cơ quan đầu não kháng chiến tại Hà Nội.

+ Bước đầu làm phá sản kế hoạch "đánh nhanh, thắng nhanh"của Pháp.

+ Tạo điều kiện cho cả nước chuyển sang kháng chiến lâu dài.

Chướng ngại vật chiến đấu được dựng trên đường phố Hà Nội (1946)

Chiến sĩ Vệ quốc quân chiến đấu giữ từng căn nhà trong những ngày đầu toàn quốc kháng chiến (tháng 12 - 1946)

2. Chiến dịch Việt Bắc thu – đông năm 1947

* Bối cảnh:

- Tháng 10 - 1947, Pháp huy động 12 000 quân tiến công lên Việt Bắc.

- Nhằm tiêu diệt cơ quan đầu não kháng chiến và bộ đội chủ lực, nhanh chóng kết thúc chiến tranh.

* Diễn biến:

- Quân dân Việt Nam đã từng bước đẩy lùi các cuộc tiến công của địch.

- Giành thắng lợi ở Chợ Mới, Chợ Đồn, Chợ Rã, đèo Bông Lau, Đoan Hùng, Khe Lau,...

- Ngày 19 - 12 - 1947, đại bộ phận quân Pháp rút khỏi Việt Bắc.

* Ý nghĩa:

- Làm thất bại hoàn toàn kế hoạch "đánh nhanh, thắng nhanh" của thực dân Pháp, buộc Pháp phải chuyển sang đánh lâu dài.

- Cơ quan đầu não kháng chiến được bảo toàn, bộ đội chủ lực ngày càng trưởng thành.

Lược đồ chiến dịch Việt Bắc thu - đông năm 1947

Bộ đội tham gia chiến dịch Việt Bắc thu - đông năm 1947

Các chiến sĩ pháo binh Trung đoàn sông Lô trong chiến dịch Việt Bắc thu - đông năm 1947

3. Đẩy mạnh kháng chiến toàn diện

* Chính trị:

- Chính phủ chia cả nước thành 14 khu hành chính - quân sự.

- Các Uỷ ban Hành chính chuyển thành Uỷ ban Kháng chiến hành chính, thực hiện nhiệm vụ kháng chiến và kiến quốc.

- Năm 1946, Hội liên hiệp quốc dân Việt Nam (gọi tắt là Hội Liên Việt) được thành lập.

- Năm 1948, tại Nam Bộ đã tiến hành bầu cử Hội đồng Nhân dân từ cấp xã đến cấp tỉnh.

- Ở nhiều nơi, Hội đồng Nhân dân và Uỷ ban Kháng chiến hành chính các cấp được củng cố và kiện toàn.

* Kinh tế:

- Ban hành các chính sách để duy trì và phát triển sản xuất:

+ Sản xuất lương thực, theo khẩu hiệu "Thực túc binh cường, ăn no đánh thắng".

+ Thành lập Nha tiếp tế, làm nhiệm vụ thu mua, dự trữ, phân phối nhu yếu phẩm cho lực lượng vũ trang và nhân dân ở hậu phương.

- Vừa ra sức phá hoại kinh tế của địch, vừa đẩy mạnh xây dựng và bảo vệ nền kinh tế dân chủ nhân dân.

* Văn hoá, giáo dục:

- Phong trào Bình dân học vụ được duy trì và phát triển ở các địa phương trên cả nước, tiếp tục thực hiện nhiệm vụ xoá nạn mù chữ trong nhân dân.

- Trường phổ thông các cấp vẫn tiếp tục duy trì hoạt động trong hoàn cảnh chiến tranh.