Bài 12: Việt Nam trong năm đầu sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 SVIP

I. Xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng

Một trong những nhiệm vụ cấp bách hàng đầu của Việt Nam là xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng.

* Về chính trị:

- Ngày 6 - 1 - 1946, Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên diễn ra trong cả nước. Trên 90% cử tri đi bỏ phiếu, bầu được 333 đại biểu vào Quốc hội khoá I.

- Ngày 2 - 3 - 1946, Chính phủ liên hiệp kháng chiến được thành lập, do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu.

- Tại các địa phương ở Bắc Bộ và Trung Bộ, tiến hành bầu cử Hội đồng nhân dân, thành lập Uỷ ban hành chính các cấp.

- Tháng 5 - 1946, Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam (Hội Liên Việt) được thành lập.

- Ngày 9 - 11 - 1946, Quốc hội thông qua bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.

Nhân dân Hà Nội bầu cử Quốc hội ngày 6 - 1 - 1946

Toàn thể kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa I nước VNDCCH, ngày 6 - 1 - 1946

* Về xây dựng lực lượng vũ tranh nhân dân:

+ Tháng 9 - 1945, Việt Nam Giải phóng quân đổi thành Vệ quốc đoàn.

+ Tháng 6 - 1946 đổi thành Quân đội Quốc gia Việt Nam.

+ Lực lượng dân quân, tự vệ tăng lên, có mặt ở khắp nơi trên cả nước.

II. Giải quyết khó khăn về kinh tế, tài chính, văn hoá, giáo dục

* Bối cảnh:

 - Sau Cách mạng tháng Tám 1945, đất nước phải đối mặt với nhiều khó khăn:

+ Ngân sách nhà nước trống rỗng.

+ Nền nông nghiệp lạc hậu, nạn đói hoành hành.

+ Tàn dư văn hoá lạc hậu của chế độ thực dân, phong kiến.

+ Trên 90% dân số Việt Nam không biết chữ,...

* Biện pháp để giải quyết nạn đói:

- Biện pháp trước mắt:

+ Kêu gọi "Nhường cơm sẻ áo", lập "Hũ gạo cứu đói", tổ chức "Ngày đồng tâm",...

+ Điều hoà thóc gạo giữa các địa phương.

+ Nghiêm trị việc đầu cơ tích trữ thóc gạo,...

- Biện pháp lâu dài:

+ Kêu gọi nhân dân đẩy mạnh tăng gia sản xuất.

+ Thực hiện khẩu hiệu "Tấc đất tấc vàng", "Không một tấc đất bỏ hoang".

+ Ra sắc lệnh bãi bỏ thuế thân và các thứ thuế khác.

+ Ra thông tư giảm tô 25%, giảm thuế ruộng đất.

- Kết quả: từ cuối năm 1945 đến giữa năm 1946, sản xuất nông nghiệp nhanh chóng được phục hồi, nạn đói cơ bản bị đẩy lùi.

Nhân dân Nam Bộ quyên góp gạo giúp đồng bào Bắc Bộ, năm 1945

* Biện pháp để giải quyết khó khăn tài chính:

- Chính phủ kêu gọi tinh thần tự nguyện đóng góp của nhân dân cả nước.

- Hưởng ứng cuộc vận động xây dựng "Quỹ độc lập", phong trào "Tuần lễ vàng".

=> Đóng góp được 370 kg vàng, 20 triệu đồng vào "Quỹ độc lập" và 40 triệu đồng vào "Quỹ đảm phụ quốc phòng".

- Tháng 11 - 1946, đồng tiền Việt Nam mới được chính thức lưu hành trong cả nước.

Giấy bạc 100 đồng của chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

* Biện pháp để giải quyết khó khăn về giáo dục, xã hội:

- Về giáo dục:

+ Ngày 8 - 9 - 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí sắc lệnh lập Nha Bình dân học vụ.

+ Kêu gọi nhân dân cả nước tham gia phong trào xoá nạn mù chữ.

=> Chỉ sau một năm hoạt động, đã có trên 2,5 triệu người thoát nạn mù chữ

+ Trường học các cấp phổ thông và đại học sớm được khai giảng.

+ Nội dung và phương pháp giáo dục bước đầu được đổi mới theo tinh thần dân tộc và dân chủ.

- Về văn hoá;

+ Nhà nước bảo đảm quyền tự do báo chí.

+ Các báo được xuất bản như Cờ giải phóng, Sự thật, Cứu quốc,...

+ Nội dung báo chí phản ánh công cuộc xây dựng và bảo vệ chế độ mới.

Một lớp Bình dân học vụ năm 1945

Chủ tịch Hồ Chí Minh tới thăm một lớp học Bình dân học vụ

III. Kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược trở lại Nam Bộ

- Bối cảnh lịch sử:

+ Ngày 2 - 9 - 1945, khi nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn tổ chức mít tinh chào mừng "Ngày Độc lập", quân Pháp đã xả súng vào người dân.

+ Đêm 22 rạng sáng ngày 23 - 9 - 1945, quân Pháp tấn công trụ sở Uỷ ban Nhân dân Nam Bộ.

=> Mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam lần thứ hai.

- Diễn biến chính:

+ Nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn chống thực dân Pháp bằng nhiều hình thức.

+ Đảng và Chính phủ phát động phong trào ủng hộ nhân dân Nam Bộ kháng chiến.

+ Hàng vạn thanh niên gia nhập đoàn quân "Nam tiến", nhân dân Bắc Bộ, Trung Bộ quyên góp lương thực, tiền bạc,... ủng hộ đồng bào Nam Bộ.

- Ý nghĩa:

+ Đẩy quân Pháp vào thế bị động và phải giam chân tại thành phố.

+ Tạo điều kiện để cả nước chuẩn bị lực lượng cho cuộc kháng chiến lâu dài.

Đồng bào Nam Bộ với tầm vông, mã tấu vùng lên chống xâm lược

Dân quân cứu nước Nam Bộ trong những ngày đầu Nam Bộ kháng chiến năm 1945