Bài 10: Hy Lạp cổ đại SVIP

I. Điều kiện tự nhiên

 - Vị trí địa lí

+ Chủ yếu nằm ở phía nam bán đảo Ban-căng, các đảo trong vùng biển Ê-giê và vùng ven biển phía tây Tiểu Á.

+ Địa hình chủ yếu là đồi núi, đất đai khô cằn chỉ thuận lợi cho trồng nho, ô liu.

- Điều kiện tự nhiên

+ Có nhiều khoáng sản như đồng, sắt, vàng, bạc, đặc biệt là đá cẩm thạch  nên các nghề như luyện kim, làm đồ gốm, chế tác đá,... có điều kiện phát triển.

+ Khí hậu ấm áp với nhiều ngày nắng trong năm, thuận lợi cho các hoạt động kinh doanh và sinh hoạt văn hóa của người dân.

+ Có lợi thế lớn với đường bờ biển dài, có nghìn hòn đảo thuận tiện cho giao thương, buôn bán. Bờ biển phía đông khúc khuỷu, nhiều vũng vịnh kín gió, tạo nên các cảng tự nhiên.

- Cảng biển Pi-rê là cảng biển quan trọng nhất của Hy Lạp. Nó nằm cách thủ đô A-ten 12km. Pi-rê là cảng hành khách lớn nhất châu Âu và lớn thứ hai thế giới về cảng hàng hóa. Từ cảng Pi-rê, người Hy Lạp đem hàng hóa giao thương khắp Địa Trung Hải, đến tận vùng Biển Đen.

Thuyền buôn Hy Lạp, hình vẽ trên đĩa gốm, thế kỉ VI TCN

II. Tổ chức nhà nước thành bang

- Hy Lạp cổ đại bao gồm nhiều thành bang độc lập. Mỗi thành bang có lãnh thổ, quân đội, luật pháp, đồng tiền riêng và có hình thức tổ chức quân đội khác nhau, tiêu biểu nhất là hình thức nhà nước dân chủ ở A-ten.

- Cơ cấu tổ chức nhà nước thành bang A-ten:

+ Vào thế kỉ V TCN, nhà nước A-ten gồm có 4 cơ quan chính: Đại hội nhân dân, Hội đồng 10 tướng lĩnh, Hội đồng 500 và Tòa án 6000 người.

Một cuộc họp của "Đại hội nhân dân" dưới thời Pê-ri-clét (Tranh minh họa)

- Yếu tố dân chủ:

+ Tất cả công dân nam từ 18 tuổi trở lên, có quyền bầu cử, giấm sát, bãi miễn các viên chức trong bộ máy nhà nước qua hình thức bỏ phiếu bằng vỏ sò.

+ Vào thời đại Pê-ri-clét, A-ten còn thực hiện chế độ bổ nhiệm bằng bốc thăm, trả lương cho viên chức, nên những người nghèo có thể tham gia chính quyền.

III. Những thành tựu văn hóa tiêu biểu

- Chữ viết

+ Trên cơ sở tiếp thu chữ cái của người Phê-ni-xi (Phoenica), người Hy Lạp sáng tạo ra hệ thống chữ viết gồm 24 chữ cái.

- Văn học

+ Hai bộ sử thi I-li-át và Ô-đi-xê  của Hô-me được lưu lại cho đời sau, góp phần đặt nền móng cho văn học phương Tây.

+ Nhiều vở kịch của tác giả Ê-sin, Xô-phốc, Ơ-ri-pít đến nay vẫn được trình diễn, dựng thành phim.

- Toán học: Ta-lét, Py-ta-go, Ơ-clit, Ác-si-mét với những đinh lí toán học, vật lý học còn được bảo tồn và vận dụng đến nay.

- Sử học: Hê-rô-đốt, Tuy-xi-dít.

- Triết học: Xô-crát, Pla-tông, A-ri-xtốt,...

- Kiến trúc và điêu khắc:

+ Nhiều di tích kiến trúc và điêu khắc của Hy Lạp còn đến ngày nay như: Đền Pác-tê-nông, đền A-tê-na, nhà hát Đi-ô-ni-xốt,…Những tác phẩm về điêu khắc như tượng nữ thần A-tê-na, tượng Vệ nữ thành Mi-lô,..

+ Hy Lạp còn nổi tiếng với những chiếc bình gốm.

Nhà hát ngoài trời mang tên thần rượu Đi-ô-ni-xốt ở A-ten

=> Đó là những kiệt tác nghệ thuật hoàn hảo, được coi là những "bộ sử" phản ánh lịch sử và muôn mặt của đời sống Hy Lạp cổ đại.

 Chúc các em học tốt !