Bài 10: Đế quốc Mô-gôn SVIP

➤ Đây là lăng Ta-giơ Ma-han (Taj Mahal) được UNESCO công nhận là Di sản thế giới từ năm 1983. Công trình này là một trong những thành tựu văn hóa tiêu biểu dưới thời đế quốc Mô-gôn và trở nên nổi tiếng trên khắp thế giới vì được xem là biểu tượng của tình yêu vĩnh cửu mà vua Shah Jehan dành tặng cho hoàng hậu đã mất của mình.

Vậy, đế quốc Mô-gôn đã ra đời như thế nào? Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa có đặc điểm gì nổi bật? Để tìm hiểu rõ hơn về đế quốc Mô-gôn, chúng ta cùng bước vào bài học hôm nay.

1. Sự ra đời và tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của Ấn Độ thời đế quốc Mô– gôn

- Đầu thế kỉ XVI, người Mông Cổ ở Trung Á tấn công Ấn Độ, lật đổ vương triều Đê-li và thành lập nên vương triều hồi giáo Mô – gôn.

- Năm 1556, Hoàng đế A-cơ-ba (1542 – 1605) lên nắm quyền, nỗ lực thống nhất lãnh thổ bằng các cuộc chinh phạt, đưa đế quốc Mô-Gôn bước vào giai đoạn thịnh trị.

Hình 10.1. Chân dung hoàng đế A-cơ-ba (Nguồn: Internet)

- Vua A-cơ-ba thực hiện một loạt cải cách trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội.

2. Thành tựu văn hóa tiêu biểu

- Tôn giáo: Phát triển kinh tế, khuyến khích, thực thi tinh thần khoan dung tôn giáo, hòa hợp dân tộc. Đây chính là cơ sở để văn hóa Ấn Độ thời kì Mô-gôn đạt được nhiều thành tựu đáng kể so với thế giới đương thời.

- Văn học:

+ Thời của A-cơ-ba là thời kì phát triển văn hào và thơ ca Ấn Độ, nổi tiếng là nhà thơ Tun-xi Đa-xơ (Tulasidasa). Tác phẩm chính của ông là trường ca Ra-ma-cha-ri-ta Ma-na-sa (Ramcharitmanas) – Câu chuyện về thần Ra-ma.

+ Trong thời gian trị vì, vua A-cơ-ba cho tập hợp và chép lại các bộ sử thi từ thời cổ đại, xây dựng thư viện khổng lồ với 24.000 cuốn sách.

- Nghệ thuật: Nổi bật là thành tựu về kiến trúc, hội họa.

+ Nhiều công trình nổi tiếng như: Thành Đỏ ở A-gra, Thành Đỏ hay Pháo đài Đỏ La-ki-la (Lal Quila) ở Đê-li. Đặt biệt là công trình kiến trúc lăng mộ Ta-giơ Ma-han là một kiệt tác nghệ thuật.

+ Hội họa miêu tả con người được khuyến khích trong Hoàng tộc. Những bức tranh nhỏ đầy màu sắc, mô tả sự kiện lịch sử, cuộc sống cung đình, tầng lớp quý tộc, hình thành phong cách nghệ thuật hội họa Mô-gôn.

Hình 10.2. Pháo đài Đỏ Lal Quila - được UNESCO công nhận là Di sản thế giới năm 2007 (Nguồn: Internet)

Hình 10.3. Lăng Ta-giơ Ma-han (Nguồn: Internet)

⚡Vận dụng

Từ những kiến thức đã được học về vương triều Gúp-ta, vương triều Hồi giáo Đê-li và đế quốc Mô-gôn, em hãy lập bảng so sánh về tình hình Ấn Độ trên các mặt chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa dưới thời của ba triều đại này. Sau đó, đưa ra đánh giá, nhận xét về những điểm tích cực và tiêu cực dưới sự trị vì của ba triều đại này.

Chúc các em học tốt !!