Bài 10: Khái quát về công cuộc Đổi mới từ năm 1986 đến nay SVIP

I. GIAI ĐOẠN KHỞI ĐẦU CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI (1986 - 1995)

1. Bối cảnh và mục tiêu

a. Bối cảnh:

- Thế giới:

+ Liên Xô và các nước Đông Âu khủng hoảng trầm trọng.

+ Tác động của cách mạng khoa học - kĩ thuật và xu thế toàn cầu hóa.

- Trong nước: đất nước khủng hoảng. → Yêu cầu cần Đổi mới để:

+ Đáp ứng sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa Xã hội, phát triển đất nước, đảm bảo đời sống nhân dân.

+ Phù hợp với xu thế chung của thời đại.

b. Đường lối đổi mới của Đảng:

- Đề ra tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI (12 - 1986), tiếp tục được bổ sung tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII (6 - 1991) của Đảng.

Hình 1: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI (12 - 1986)

c. Mục tiêu:

- Đổi mới đất nước trong quá trình đi lên Chủ nghĩa Xã hội chứ không phải thay đổi mục tiêu Chủ nghĩa Xã hội.

- Đổi mới toàn diện, đồng bộ từ kinh tế, chính trị đến tư tưởng - xã hội.

2. Nội dung cơ bản của đường lối Đổi mới

a. Trọng tâm: Đổi mới về kinh tế

- Xóa bỏ cơ chế bao cấp, chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước.

- Phát triển kinh tế nhiều thành phần (nhà nước, tư nhân, tập thể,…).

- Cải tiến công tác kế hoạch hóa, phù hợp với cơ chế thị trường.

- Xây dựng và tổ chức thực hiện Ba chương trình kinh tế lớn: Lương thực - Thực phẩm, Hàng tiêu dùng và Hàng xuất khẩu.

- Mở cửa kinh tế, đẩy mạnh quan hệ hợp tác quốc tế trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi.

- Thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tiếp nhận kỹ thuật hiện đại, phát triển xuất khẩu.

b. Về chính trị

- Xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa, Nhà nước của dân, do dân và vì dân.

- Xây dựng nền dân chủ Xã hội Chủ nghĩa.

- Thực hiện chính sách đối ngoại hòa bình, hữu nghị, hợp tác.

→ Ý nghĩa: Tạo cơ sở để đất nước bước vào giai đoạn tiếp theo của sự nghiệp đổi mới toàn diện hơn.

II. GIAI ĐOẠN ĐẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ, HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ (1996 - 2006)

1. Bối cảnh

Từ sau Đại hội VIII (1996), đất nước bước vào thời kỳ:

- Phát triển kinh tế gắn với hiện đại hóa.

- Hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế khu vực và toàn cầu.

Hình 2: Ðại hội lần thứ VIII của Ðảng diễn ra từ ngày 28-6 đến 1-7-1996,

tại Hội trường Ba Ðình, Hà Nội.

2. Nội dung chủ yếu

a. Về kinh tế

- Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

- Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ưu tiên công nghiệp – dịch vụ.

- Tăng cường xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài.

- Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế.

b. Về chính trị, văn hóa – xã hội, quốc phòng – an ninh

- Tiếp tục cải cách bộ máy nhà nước, nâng cao hiệu lực quản lý.

- Phát triển giáo dục – đào tạo, khoa học – công nghệ.

- Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

- Giải quyết các vấn đề xã hội, thúc đẩy công bằng và tiến bộ xã hội.

- Giữ vững quốc phòng – an ninh, đấu tranh chống tham nhũng.

c. Về đối ngoại

- Chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế.

- Mở rộng quan hệ ngoại giao, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển.

III. GIAI ĐOẠN TIẾP TỤC ĐẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ VÀ HỘI NHẬP QUỐC TẾ SÂU RỘNG (2006 - NAY)

1. Hoàn cảnh và mục tiêu

- Năm 2006, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Đảng Cộng sản Việt Nam đề ra chủ trương đẩy mạnh toàn diện công cuộc Đổi mới, sớm đưa đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển.

- Từ đó đến nay, Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn liền với hội nhập quốc tế sâu rộng.

Hình 3: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng

diễn ra từ ngày 18 đến 25-4-2006 tại Hà Nội.

2. Nội dung cơ bản của đường lối đổi mới

a. Về kinh tế

- Tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phù hợp với điều kiện Việt Nam.

- Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, song song với phát triển kinh tế tri thức – nền kinh tế dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

- Phấn đấu để Việt Nam trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại và không ngừng nâng cao chất lượng tăng trưởng.

b. Về chính trị, văn hóa – xã hội, quốc phòng – an ninh

- Xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

- Bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.

- Phát triển toàn diện con người Việt Nam, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

- Tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để phát triển đất nước.

c. Về đối ngoại

- Chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế một cách toàn diện và sâu rộng, không chỉ về kinh tế mà còn mở rộng sang các lĩnh vực khác như chính trị, văn hóa, quốc phòng, an ninh.

- Mở rộng quan hệ đối ngoại với nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế, trên cơ sở độc lập, tự chủ, hợp tác và phát triển.

- Thực hiện chiến lược đối ngoại toàn diện, đưa Việt Nam trở thành thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.