Lý thuyết Bài 10. Đế quốc Mô-gôn SVIP

I. SỰ RA ĐỜI VÀ TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA ĐẾ QUỐC MÔ-GÔN

1. Sự hình thành đế quốc Môn-gô

- Vào đầu thế kỉ XVI, một nhóm người Mông Cổ từ Trung Á tiến vào xâm chiếm lãnh thổ Ấn Độ. => Vương triều Đê-li sụp đổ.

- Đến năm 1556, Hoàng đế A-cơ-ba mở các cuộc chinh phạt, thống nhất đất đai, đưa đế quốc bước vào giai đoạn phát triển thịnh vượng.

Hình 1. Hoàng đế A-cơ-ba

2️. Những cải cách thời A-cơ-ba

a. Chính trị:

- Hoàng đế tự tay bổ nhiệm toàn bộ quan chức và quản lý trực tiếp cả những vùng trọng yếu.

- Ban hành hệ thống luật pháp nghiêm ngặt, kết hợp tham khảo các quy định cổ của Ấn Độ.

=> Củng cố quyền lực tối cao của A-cơ-ba, xây dựng nền chính trị vững mạnh, ổn định lâu dài.

Hình 2. Bức minh họa toàn cảnh ngai vàng triều đình Mô-gôn

b. Kinh tế:

- Thực hiện đo đạc, kiểm tra lại diện tích đất đai, đảm bảo thu thuế công bằng và hợp lý.

- Chuẩn hóa hệ thống đo lường, tiền tệ để quản lý tài chính hiệu quả.

=> Nông nghiệp được chăm lo, sản phẩm đa dạng, thương nghiệp - kinh tế hàng hóa phát triển nhanh chóng.

Hình 3. Hình ảnh chính quyền đo đạc lại ruộng đất

c. Xã hội:

- Khuyến khích tầng lớp quý tộc Mông Cổ liên kết với người Ấn bản địa. => Xây dựng khối đoàn kết dân tộc.

- Loại bỏ thuế áp đặt riêng với tín đồ Hồi giáo, tạo điều kiện cho các tôn giáo khác cùng tồn tại.

=> Xã hội trở nên yên ổn hơn nhờ chính sách khoan dung, hòa hợp dân tộc và tôn giáo.

II. THÀNH TỰU VĂN HÓA TIÊU BIỂU

1. Tôn giáo

- Nhờ kinh tế phát triển và các chính sách khuyến khích tinh thần khoan dung tôn giáo, chính quyền Mô-gôn đã tạo điều kiện cho các dân tộc, tôn giáo cùng chung sống, hoà hợp.

=> Nền tảng quan trọng giúp văn hoá Ấn Độ dưới thời Mô-gôn gặt hái nhiều thành tựu lớn, sánh ngang với các nền văn minh khác cùng thời.

2. Văn học

- Triều đại A-cơ-ba đặc biệt chú trọng phát triển văn học:

+ Thi hào tiêu biểu: Tun-xi Đa-xô.

Hình 4. Thi hào Tun-xi Đa-xô

+ Tác phẩm tiêu biểu: Ra-ma-cha-ri-ta Ma-na-xa - tập thơ viết về sử thi Ra-ma.

+ Trong thời gian trị vì của A-cơ-ba, bản sử thi này được biên soạn đầy đủ, gồm 24.000 câu thơ, trở thành di sản lớn của văn học Ấn Độ.

3. Kiến trúc và hội họa

a. Kiến trúc:

- Các công trình kiến trúc gắn liền với những trung tâm chính trị như Thành Đỏ A-gra, pháo đài La Ki-la ở Đê-li.

- Công trình tiêu biểu: Lăng mộ Ta-giơ Ma-han tại A-gra - kiến trúc nổi bật bậc nhất, minh chứng cho đỉnh cao nghệ thuật Mô-gôn.

Hình 5. Lăng mộ Ta-giơ Ma-han

b. Hội họa:

- Tầng lớp hoàng tộc rất coi trọng hội họa.

- Nội dung tác phẩm: Miêu tả sinh động các sự kiện lịch sử, đời sống hoàng gia, sinh hoạt của giới quý tộc. => Tạo ra phong cách hội hoạ riêng có của triều Mô-gôn.