Bài 11. Ứng dụng công nghệ cao trong chế biến và bảo quản thức ăn chăn nuôi SVIP

1. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CAO TRONG CHẾ BIẾN THỨC ĂN CHĂN NUÔI

1.1. Công nghệ enzyme

* Các loại enzyme tiêu hoá sử dụng trong chế biến thức ăn chăn nuôi với các mục đích:

- Hỗ trợ tiêu hoá, hấp thu chất dinh dưỡng.

- Phân giải thức ăn thô xanh chứa nhiều lignin.

- Tăng hiệu quả ủ chua thức ăn thô cho gia súc nhai lại.

* Một số nhóm enzyme phổ biến:

- Protease:

+ Phân giải protein → axit amin, peptide → dễ hấp thu.

+ Ví dụ: Thức ăn cho lợn con sau cai sữa, bổ sung protease giúp phân giải protein từ khô dầu đậu tương.

=> Lợn tiêu hoá tốt, giảm tiêu chảy và tăng trọng nhanh.

- Nhóm enzyme phân giải xơ:

+ Cellulase, xylanase, beta-glucanase,...

=> Tăng hiệu quả sử dụng xơ trong khẩu phần cho lợn, gia cầm.

+ Ví dụ: Trong khẩu phần của gà thịt, thêm enzyme phân giải xơ giúp tận dụng tốt hơn phần cám gạo hoặc bã bia.

- Ligninase:

+ Phân giải lignin trong quá trình ủ chua thức ăn thô, xanh cho gia súc nhai lại.

=> Tăng khả năng tiêu hóa của vi sinh vật trong dạ cỏ.

+ Ví dụ: Khi ủ cỏ voi làm thức ăn cho bò sữa, sử dụng thêm ligninase giúp cỏ mềm, dễ phân huỷ.

=> Từ đó bò ăn được nhiều và cho sản lượng sữa cao.

- Phytase:

+ Giảm tác động phytate kháng dinh dưỡng.

+ Tăng hấp thu P, Ca, axit amin và năng lượng.

+ Giảm ô nhiễm môi trường do P thải ra.

+ Ví dụ: Trong chế độ ăn của gà đẻ, bổ sung phytase giúp:

• Gà hấp thu tốt photpho trong ngô và khô dầu đậu tương.
• Giảm nhu cầu bổ sung khoáng đắt tiền.
• Giảm lượng photpho thải ra môi trường.

1.2. Công nghệ lên men

a. Chế biến thức ăn lên men lỏng trong chăn nuôi lợn

* Công nghệ lên men lỏng được áp dụng trong chăn nuôi lợn ở cả hộ và trang trại, phù hợp cho:

- Lợn nái.

- Lợn con sau cai sữa.

- Lợn thịt.

* Quy trình công nghệ lên men lỏng:

- Bước 1. Nguyên liệu.

+ Thức ăn tinh, thức ăn xanh.

+ Nước sạch.

+ Giống vi sinh vật khởi động.

- Bước 2. Phối trộn.

+ Bổ sung nước sạch và giống vi sinh vật khởi động vào nguyên liệu.

=> Tạo môi trường thuận lợi cho quá trình lên men.

- Bước 3. Lên men.

+ Hỗn hợp được đưa vào hệ thống lên men tự động để lên men tạo ra thức ăn lỏng lên men.

- Bước 4. Cho ăn.

+ Sau khi lên men xong, thức ăn lỏng được đưa vào hệ thống cấp thức ăn tự động đến chuồng lợn để cho lợn ăn.

* Nguyên liệu thức ăn thô, xanh và tinh được trộn theo tỉ lệ phù hợp, thêm 2 - 2,5 kg nước cho mỗi kg thức ăn, rồi ủ với chế phẩm vi sinh.

* Lợi ích của thức ăn lên men lỏng:

+ Kích thích vật nuôi ăn ngon.

+ Cải thiện khả năng tiêu hóa.

+ Hạn chế tiêu chảy ở vật nuôi.

b. Chế biến thức ăn thô, xanh cho gia súc nhai lại

- Ủ chua thức ăn thô, xanh:

+ Bảo quản, dự trữ cho gia súc nhai lại.

- Thức ăn sau lên men:

+ Trộn với thức ăn tinh, khoáng, vitamin,...

+ Tạo khẩu phần dinh dưỡng hoàn chỉnh.

- Đường hoá xơ (áp dụng cho rơm, thân sắn, lõi ngô,...):

+ Dùng nấm sợi, nấm mục trắng.

+ Phân giải lignin thành đường, acid hữu cơ.

+ Tăng tiêu hoá lignin cho vi sinh vật dạ cỏ.

2. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CAO TRONG BẢO QUẢN THỨC ĂN CHĂN NUÔI

2.1. Bảo quản lạnh

- Bảo quản bằng nhiệt độ thấp:

+ Làm chậm phân huỷ, ức chế vi sinh vật gây hư hỏng, bệnh tật.

=> Giúp kéo dài thời gian sử dụng của nguyên liệu.

- Áp dụng cho nguyên liệu, thức ăn dễ bị hỏng bởi nhiệt độ như:

+ Enzyme, vitamin,...

- Ví dụ: Bảo quản serum C trong tủ lạnh để tránh mất hoạt tính.

- Sử dụng phòng/kho lạnh hiện đại:

+ Có cảm biến nhiệt kết nối máy vi tính.

+ Duy trì ổn định ở 2 - 4°C.

2.2. Bảo quản bằng silo

- Sử dụng silo trong chăn nuôi:

+ Chứa nguyên liệu như cám, ngô, đậu tương,... hoặc dùng để ủ chua thức ăn cho bò, trâu.

- Trang bị hệ thống hiện đại:

+ Có lọc bụi, kiểm soát nhiệt độ giữ nguyên chất lượng.

- Ưu điểm:

+ Trữ được khối lượng lớn, bảo quản lâu dài.

+ Tự động hoá quá trình nhập, xuất nguyên liệu.

+ Ngăn chặn sự phá hoại của các động vật gặm nhấm, côn trùng.

+ Giảm chi phí nhân công và tiết kiệm diện tích.