(4.0 ĐIỂM) Đọc văn bản:
Trước khi đi học về, hãy để quên một cái gì đó
(Lược trích: Lớp học của tôi bỗng xôn xao vì một chuyện lạ: thằng Tí là người luôn đi học sớm. Khi đến lớp, nó nhảy xổ đến bàn cô giáo nhặt một cái gì đó rồi đi về bàn mình và cười miết. Chúng tôi cố gắng đi sớm hơn những vẫn đến sau thằng Tí. Mãi cả tuần sau, tôi mới trở thành người đến lớp đầu tiên.)
Trên bàn cô giáo có một gói giấy nhỏ. Khi mở ra bên trong có một viên kẹo, chẳng biết ai đã để ở đây và để khi nào. Tôi vừa lột viên kẹo bỏ vào miệng thì vừa lúc thằng Tí xông vào.
Tôi hét to:
– Tao biết bí mật của mày rồi!
Thằng Tí bĩu môi:
– Tao đã ăn được những hai mươi viên.
– Nhưng ai để lại vậy?
– Tao không biết.
Giờ ra chơi, tụi bạn bu quanh tôi hỏi:
– Cái gì vậy?
Tôi nhìn thằng Tí rồi cười cười. Bọn chúng tức điên lên, hỏi mãi, tôi cũng chỉ cười cười. Làm sao có thể cho bọn chúng biết điều bí mật ngọt ngào này được!
Cách vài hôm, lại thêm một đứa mới biết điều bí mật. Chúng tôi cứ nhìn nhau cười cười... Rồi dần dần, lớp chúng tôi ai cũng biết điều bí mật. Nhưng ai là người làm ra điều bí mật đó thì không được biết. Chúng tôi đã phân công nhiều ổ mai phục, nhưng cuối cùng chẳng thu được kết quả gì. Luôn luôn, vào sáng sớm, trên bàn cô lại xuất hiện một viên kẹo.
Lúc đầu chúng tôi cứ nghĩ là cô giáo Hà. Nhưng không phải. Cô luôn ra khỏi lớp khi trong phòng vẫn còn chúng tôi. Vậy thì ai? Nghĩ mãi vẫn không ra.
Một hôm tôi ngồi lì trong lớp, định ngồi đến sáng để chờ người lạ mặt nhưng vì đói bụng quá đành ôm sách về. Rồi tôi chợt nghĩ, tại sao mình không gởi cho người lạ mặt một lá thư. Thế là tôi viết ngay: "Gởi người lạ mặt. Anh là ai vậy, có thể cho tôi biết được không?"
Hôm sau tôi vào lớp sớm, trên bàn vẫn như thường lệ có một viên kẹo gói trong tờ giấy nhỏ. Không có thư trả lời, còn lá thư của tôi thì biến mất, chứng tỏ người lạ mặt đã lấy nó đi.
Tôi suy nghĩ lung lắm. Tại sao người lạ mặt không trả lời tôi? Một ý định khác chợt đến với tôi, tôi sẽ là người lạ mặt. Tại sao không chứ? Tôi cũng làm được vậy.
Hôm đó tôi giấu một trái ổi to tướng trong cặp. Đợi tụi bạn đi học về hết, gói nó lại bằng một tờ báo rồi đề chữ lên: Tôi - Người lạ mặt - có món quà nhỏ tặng người đến sớm.
Hôm sau, tôi nghe bọn chúng kháo nhau:
– Đến hai người lạ mặt. Một người để trái ổi, một người để cục kẹo.
Hôm sau nữa bỗng xuất hiện ba người lạ mặt, rồi bốn, rồi năm, rồi sáu, bảy... Bây giờ thì chúng tôi vỡ lẽ ra rồi. Người lạ mặt đang ở trong lớp. Những buổi đi học về, đứa này cứ nhìn đứa kia nấn ná không muốn rời lớp. Chúng chính là những kẻ lạ mặt.
Nhưng người lạ mặt đầu tiên là ai, vẫn không biết.
Những buổi sáng đi học sớm, chúng tôi - những người lạ mặt - người lạ mặt này ăn món quà của người lạ mặt kia. Lâu lâu trong món quà còn kèm những câu hỏi rất vui. Và chúng tôi ngầm thỏa thuận trả lời những câu hỏi của nhau bằng những món quà. Nhưng chúng tôi vẫn ấm ức một điều, ai là người lạ mặt đầu tiên?
Tôi kể chuyện này cho bố nghe. Bố nói:
– Đó mới là điều bí mật. Trong mỗi người bạn của con đều có một điều bí mật và một món quà, đúng chưa? Khi biết món quà của ai, ta sẽ yêu người đó mà không yêu những người khác. Khi nhận một món quà mà không biết ai gởi, con sẽ yêu tất cả những người con quen. Vì biết đâu, một trong số họ đã gởi món quà đó. Chúng ta không nên biết người lạ mặt để làm gì cũng là một điều hay...
Tôi đi học và tôi biết, mỗi buổi sáng luôn có một người bạn nào đó tặng tôi một món quà.
(Nguyễn Ngọc Thuần, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ, NXB Trẻ, TP. Hồ Chí Minh, 2024, tr.59 - 62)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định ngôi kể của văn bản trên.
Câu 2 (0,5 điểm). Ghi lại câu có thành phần phụ chú trong văn bản trên.
Câu 3 (1,0 điểm). Theo em, điều bí mật mà người bố nhắc đến là gì? Vì sao?
Câu 4 (1,0 điểm). Cuối văn bản, nhân vật tôi khuyên mọi người trước khi đi học về, bạn hãy nhớ để quên một cái gì đó để trở thành người lạ mặt. Lời khuyên đó cho thấy mong muốn gì của cậu bé?
Câu 5 (1,0 điểm). Người bố của nhân vật tôi cho rằng: Khi nhận một món quà không biết ai gởi, con sẽ yêu tất cả những người con quen. Em có đồng tình với quan điểm này hay không? Vì sao? (Trình bày trong khoảng 3 – 5 dòng).
Dưới đây là gợi ý trả lời cho đề thi môn Ngữ văn bạn gửi:
PHẦN I. ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Câu 1 (0,5 điểm)
Bài thơ được viết theo thể thơ lục bát.
Phương thức biểu đạt chính là biểu cảm.
Câu 2 (0,5 điểm)
Nội dung bài thơ thể hiện tình cảm sâu sắc của người con dành cho người cha, ca ngợi sự hy sinh, tần tảo của cha trong cuộc sống nghèo khó, đồng thời thể hiện sự gắn bó giữa cha, con và quê hương.
Câu 3 (1,0 điểm)
Hai câu thơ:
“Cha là một dải ngân hà
Con là giọt nước sinh ra từ nguồn.”
Sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ.
Tác dụng: So sánh cha như dải ngân hà rộng lớn, bao la, còn con như giọt nước nhỏ bé sinh ra từ nguồn, thể hiện sự gắn bó mật thiết, sự tôn kính và tình yêu thương giữa cha và con.
Câu 4 (1,0 điểm)
Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với em là tình cảm thiêng liêng, sự hy sinh và tình yêu thương vô bờ bến của cha dành cho con. Bởi qua bài thơ, em cảm nhận được sự vất vả, tần tảo của cha để nuôi dưỡng con trưởng thành, đồng thời thấy được sự gắn bó giữa con người với quê hương, tạo nên sức mạnh vượt qua khó khăn trong cuộc sống.
PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Gợi ý đoạn văn:
Đoạn thơ “Lúa xanh, xanh mướt đồng xa / Dáng quê hòa với dáng cha hao gầy / Cánh diều con lướt trời mây / Chở câu lục bát hao gầy tình cha” đã gợi lên trong em hình ảnh quê hương bình dị, yên ả cùng với hình ảnh người cha gầy gò, tần tảo. Cảnh đồng lúa xanh mướt trải dài như tấm lòng rộng lớn của cha dành cho con. Cánh diều bay trên trời như mang theo tình cảm sâu nặng, bền bỉ của người cha dành cho con. Đọc đoạn thơ, em cảm nhận được sự ấm áp, tình yêu thương và sự gắn bó khăng khít giữa cha và con, giữa con người với thiên nhiên quê hương.
Câu 2 (5,0 điểm)
Gợi ý bài văn nhập vai hạt mưa xuân:
Tôi là một hạt mưa xuân bé nhỏ, mềm mại và trong lành. Khi những đám mây nặng trĩu nước trên bầu trời, tôi cùng các bạn hạt mưa khác bắt đầu nhảy múa, rơi xuống mặt đất như những điệu nhảy vui tươi. Mặt đất khô cằn, kiệt sức bỗng chốc bừng tỉnh khi đón nhận tôi và các bạn. Tôi cảm thấy mình thật may mắn khi được góp phần làm dịu mát đất trời, mang lại sức sống mới cho cây cỏ. Tôi len lỏi vào từng kẽ lá, từng gốc cây, thấm sâu vào lòng đất để nuôi dưỡng những mầm xanh đang chờ ngày lớn lên. Tôi tự hào vì mình là hạt mưa xuân, mang lại mùa hoa thơm trái ngọt, góp phần làm cho thế giới này tươi đẹp hơn mỗi ngày.
Nếu bạn cần mình giúp chỉnh sửa ho