1. Định nghĩa trao đổi chất và chuyển hóa các chất trong tế bào lấy ví dụ minh hoạ.
2. Giải thích So với trạng thái đang nghỉ ngơi, tốc độ trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở trạng thái đang thi đấu của một vận động viên sẽ cao hơn?
3. Giải thích vì sao Vận chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày không thuộc trao đổi chất ở sinh vật?
4. Giải thích vì sao Phân giải protein trong tế bào là quá trình trao đổi chất ở sinh vật?
Dưới đây là các câu trả lời cho từng câu hỏi của bạn:
### 1. Định nghĩa trao đổi chất và chuyển hóa các chất trong tế bào
**Trao đổi chất** là quá trình diễn ra trong tế bào, trong đó các chất dinh dưỡng được hấp thụ, chuyển hóa thành năng lượng và sản phẩm cần thiết cho sự sống, đồng thời thải ra các chất cặn bã.
**Chuyển hóa các chất** là quá trình biến đổi hóa học các chất dinh dưỡng trong tế bào, bao gồm hai quá trình chính: đồng hóa (tạo ra các hợp chất phức tạp từ các chất đơn giản, như tổng hợp protein) và dị hóa (phân giải các hợp chất phức tạp thành các chất đơn giản để giải phóng năng lượng, như phân giải glucose).
**Ví dụ minh họa**: Khi ăn một bữa ăn, cơ thể sẽ hấp thụ glucose. Glucose được tế bào sử dụng trong quá trình hô hấp tế bào để tạo ra năng lượng (ATP), đồng thời các sản phẩm phụ như carbon dioxide và nước được thải ra.
### 2. Tốc độ trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở vận động viên
**Giải thích**: Khi một vận động viên ở trạng thái nghỉ ngơi, cơ thể cần ít năng lượng hơn để duy trì các chức năng cơ bản như hô hấp và tuần hoàn. Tuy nhiên, khi thi đấu, nhu cầu năng lượng tăng cao để cung cấp cho cơ bắp hoạt động. Do đó, tốc độ trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng sẽ cao hơn ở trạng thái thi đấu để đáp ứng nhu cầu năng lượng cho các hoạt động thể chất. Quá trình này đòi hỏi cơ thể phải phân giải các chất dinh dưỡng như glucose và fatty acids nhanh chóng để tạo ra năng lượng.
### 3. Vận chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày
**Giải thích**: Vận chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày là một quá trình cơ học và sinh lý, không liên quan đến sự chuyển hóa hóa học các chất. Trong quá trình này, thức ăn chỉ được di chuyển qua ống tiêu hóa mà không bị biến đổi về mặt hóa học. Trao đổi chất liên quan đến các phản ứng hóa học diễn ra bên trong tế bào, như phân giải và tổng hợp các chất dinh dưỡng.
### 4. Phân giải protein trong tế bào
**Giải thích**: Phân giải protein trong tế bào là quá trình dị hóa, trong đó các protein phức tạp được phân giải thành các axit amin. Quá trình này là một phần của trao đổi chất vì nó không chỉ liên quan đến việc phá vỡ các hợp chất phức tạp để giải phóng năng lượng mà còn tái sử dụng các axit amin cho các quá trình sinh tổng hợp khác trong tế bào. Vì vậy, phân giải protein là một phần quan trọng của quá trình trao đổi chất ở sinh vật, giúp duy trì sự sống và chức năng tế bào.