Cảm nghĩ của em về người lao động trong Những câu hát than thân là: thể hiện được nỗi khổ nhiều bề của nông dân trong xã hội cũ; có người thì bị bắt làm cho đến kiệt sức, có người thì với thân phận nhỏ bé suốt đời phải đi làm lụng kiếm ăn, có người thì thân phận khốn khó mỏi mệt và ko có tương lai, có người thì thấp cổ bé họng khi than ko có người động lòng;...

Ca dao, dân ca là tấm gương phản ánh đời sống tâm hồn phong phú của nhân dân lao động. Nó không chỉ thể hiện tình cảm gắn bó thiết tha đối với quê hương, đất nước... mà còn là tiếng thở than về số phận bất hạnh và những cảnh ngộ khổ cực, đắng cay.

          Những câu hát than thân ngoài ý nghĩa than thân trách phận còn có ý nghĩa phản kháng, tố cáo sự thối nát, bất công của xã hội phong kiến đương thời. Điều đó được thể hiện chân thực và sinh động qua hệ thống hình ảnh, ngôn ngữ đa dạng, phong phú. Ba câu hát sau đây là những ví dụ tiêu biểu:

1.

Nước non lận đận một mình,

Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.

Ai làm cho bể kia đầy,

Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?

2.

Thương thay thân phận con tằm,

Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.

Thương thay lũ kiến li ti,

Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi.

Thương thay hạc lánh đường mây,

Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.

Thương thay con cuốc giữa trời,

Dầu kêu ra máu có người nào nghe.

3.

Thân em như trái bần trôi,

Gió dập sóng dồi, biết tấp vào đâu?

       Cả ba câu hát đều sử dụng thể thơ lục bát cổ truyền với âm hưởng ngậm ngùi, thương cảm, cùng với những hình ảnh so sánh hoặc ẩn dụ thường thấy trong ca dao để diễn tả thân phận bé mọn của lớp người nghèo khổ trong xã hội cũ (con cò, con tằm, con kiến, trái bần... ). Mở đầu mỗi câu thường là những cụm từ như Thương thay... Thân em như... và nội dung ý nghĩa được thể hiện dưới hình thức câu hỏi tu từ.

       Trong ca dao xưa, người nông dân thường mượn hình ảnh con cò để diễn tả cuộc đời và thân phận bé mọn của mình, bởi họ tìm thấy những nét tương đồng ở loài chim quen thuộc ấy.

       Bức tranh phong cảnh nông thôn Việt Nam không thể thiếu những cánh cò lặn lội kiếm ăn trên cánh đồng, lạch nước. Cò gần gũi bên người nông dân lúc cày bừa, cấy hái vất vả. Cò dang cánh nối đuôi nhau bay về tổ lúc hoàng hôn... Con cò đã trở thành người bạn để người nông dân chia sẻ tâm tình:

 Nước non lận đận một mình,

Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.

        Nghệ thuật tương phản tài tình trong câu ca dao trên đã làm nổi bật hình ảnh đáng thương của con cò. Giữa trời nước mênh mông, cò lủi thủi, đơn côi, lầm lũi kiếm ăn. Thân cò vốn đã bé nhỏ lại càng thêm bé nhỏ. Đã vậy mà cò vẫn phải lên thác, xuống ghềnh, đương đầu với bao lỗi éo le, ngang trái. Câu ca dao như một tiếng thở dài não nề, như một lời trách móc, oán than trước nghịch cảnh của cuộc đời.

      Nhìn cái dáng lêu đêu, gầy guộc của con cò lặn lội đồng trên, ruộng dưới để mò tép, mò tôm, người nông dân ngậm ngùi liên tưởng tới thân phận mình phải chịu nhiều vất vả, nhọc nhằn và bất bình đặt ra câu hỏi nguyên cớ do đâu:

Ai làm cho bể kia đầy,

Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?!

       Cò đã cam chịu số kiếp hẩm hiu, thế nhưng nó vẫn không được sống yên ổn trong cảnh bần hàn mà vẫn bị một ai đó, một thế lực nào đó đẩy vào bể đầy, ao cạn trớ trêu. Phải chăng đó chính là giai cấp thống trị trong xã hội cũ luôn muốn dồn người bị trị vào bước đường cùng?

      Cao hơn ý nghĩa của một câu hát than thân, bài ca dao trên chứa đựng thái độ phản kháng và tố cáo xã hội đương thời. Hình ảnh con cò ở đây tượng trưng cho thân phận long đong, khốn khổ của người nông dân nghèo vì sưu cao, thuế nặng, vì nạn phu phen, tạp dịch liên miên, vì sự bóc lột đến tận xương tủy của giai cấp thống trị.

       Vẫn theo mạch liên tưởng giống như ở bài ca dao thứ nhất, bài ca dao thứ hai là một ẩn dụ so sánh giữa thân phận của người nông dân với những loài vật bé nhỏ, tầm thường như con tằm, con kiến:

Thương thay thân phận con tằm,

Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.

Thương thay lũ kiến li ti,

Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi.

Thương thay hạc lánh đường mây,

Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.

Thương thay con cuốc giữa trời,

Dầu kêu ra máu có người nào nghe.

      Đây là câu hát nói về những số phận vất vả, bất hạnh. Điệp từ Thương thay được lặp lại bốn lần, biểu hiện sự thương cảm, xót xa vô hạn. Thương thay là thương cho thân phận mình và thân phận của những người cùng cảnh ngộ.

       "Thương thay thân phận con tằm/ Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ" là thương cho những người lao động nghèo khổ suốt đời bị kẻ khác bòn rút sức lực, công lao. "Thương thay lũ kiến li ti/ Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi " là thương cho nỗi khổ chung của những thân phận nhỏ nhoi, suốt đời xuôi ngược vất vả làm lụng mà vẫn cơ cực, nghèo khổ. "Thương thay hạc lánh đường mây/ Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi" là thương cho những cuộc đời phiêu bạt, lận đận để kiếm sống qua ngày. "Thương thay con cuốc giữa trời/ Dầu kêu ra máu có người nào nghe" là thương cho những thân phận thấp cổ bé họng, suốt đời ôm khổ đau oan trái, không được ánh sáng công lí soi tỏ.

        Bốn câu ca dao là bốn nỗi xót thương. Sự lặp đi lặp lại ấy tô đậm mối cảm thông và xót xa cho những cuộc đời cay đắng nhiều bề của người dân nghèo trong xã hội cũ. Sự lặp lại còn có ý nghĩa kết nối, mở ra những niềm thương xót khác nhau và mỗi lần lặp lại, tình ý của bài ca lại được phát triển và nâng cao thêm.

Vì một số loại đất như : đất kiềm , đất chua có chứa tính Axit , Bazơ không thể để trồng cây được nên cần phải cải tạo đất

Cải tạo đất để khai thác tiềm năng của đất, bắt đất phải làm ra lương thực, thực phẩm, nguyên vật liệu, của cải, để nuôi sống và phục vụ con người, biện pháp cải tạo đất cần phải có công sức, trí tuệ, vốn liếng, với điều kiện cần và đủ "Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống". 

Vì một số loại đất như : đất kiềm, đất chua có chứa tính Axit, Bazơ không thể để trồng cây được nên cần phải cải tạo đất
Cải tạo đất để khai thác tiềm năng của đất, bắt đất phải làm ra lương thực, thực phẩm, nguyên vật liệu, của cải, để nuôi sống và phục vụ con người, biện pháp cải tạo đất cần phải có công sức, trí tuệ, vốn liếng, với điều kiện cần và đủ "Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống". 

Bạn có thể tìm hiểu kĩ hơn trên mạng nha!

• Ai ơi bưng bát cơm đầy,

Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.

• Ai đưa con sáo sang sông,

Để cho con sáo sổ lồng bay ra.

• Anh về học lấy chữ hương,

Chín trăng em đợi, mười thu em chờ.

• Anh đi anh nhớ quê nhà,

Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.

Nhớ ai dãi nắng dầm sương,

Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

• Anh em nào phải người xa,

Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân.

Yêu nhau như thể tay chân,

Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.

• Anh đi anh nhớ non buồi

Nhớ sông Vị Thủy, nhớ người còn trinh

• Áo anh sứt chỉ đường tà

Vợ anh chưa có, mẹ già chưa khâu.

• Ai về Hà Tĩnh thì về,

Mặc lụa chợ Hạ, uống chè hương sen.

• Ai về Tuy Phước ăn nem,

Ghé qua Hưng Thạnh mà xem Tháp Chàm.

• Ai về đến huyện Đông Anh,

Ghé xem phong cảnh Loa Thành Thục Vương.

Cổ Loa hình ốc khác thường,

Trải qua năm tháng, nẻo đường còn đây.

• Anh hùng là anh hùng rơm,

Ta cho mồi lửa hết cơn anh hùng.

• Ai về tôi gửi buồng cau,

Buồng trước kính mẹ, buồng sau kính thầy.

• Ai về nhớ Vải Ninh Hòa,

Nhớ cau Hổ Bái, nhớ cà Đan Nê,

Nhớ dừa Quảng Hán, Lựu Khê,

Nhớ cơm chợ Bản, thịt dê Quán Lào.

• Ai về Nhượng Bạn thì về,

Gạo nhiều, cá lắm, dễ bề làm ăn.

• Anh ơi! Cố chí canh nông

Chín phần ta cũng dự trong tám phần

Hay gì để ruộng mà ngăn,

Làm ruộng lấy lúa,chăn tằm lấy tơ.

C

• Cây cao thì gió càng lay ,

Càng cao danh vọng càng đầy gian nan.

• Công cha như núi Thái Sơn,

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra,

Một lòng thờ mẹ kính cha,

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.

D

• Dã tràng se cát biển đông,

Nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì.

• Dù ai nói ngả nói nghiêng,

Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.

• Dạy con từ thuở còn thơ,

Dạy vợ từ thuở bơ vơ mới về.

• Dù em con bế con bồng,

Thi đua yêu nước quyết không lơ là.

• Dù ai đi ngược về xuôi,

Cơm nắm lá cọ là người sông Thao.

• Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba.

• Dao cau rọc lá trầu vàng

Mắt anh anh liếc,mắt nàng nàng đưa.

• Ai về đến huyện Sa Pa

Nhớ xem phong cảnh nóc nhà Đông Dương

Đ

• Đi cho biết đó biết đây,

Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn.

• Con gái nói có là không,

Nói yêu là ghét, nói buồn là vui.

• Đàn ông đi biển có đôi,

Đàn bà đi biển mồ côi một mình.

• Đời người có một gang tay,

Ai hay ngủ ngày còn có nửa gang.

• Đường đi không khó vì ngăn sông cách núi,

Mà chỉ khó vì lòng người ngại núi e sông.

• Đa tình thì vướng nợ tình,

Trách người đã vậy, trách mình sao đây !

• Đã cam quấn quít má đào,

Những mong chim nhạn mai trao chỉ hồng.

• Đêm qua ra đứng bờ ao,

Trông cá, cá lặn, trông sao, sao mờ.

Buồn trông con nhện giăng tơ

Nhện ơi, nhện hỡi, nhện chờ mối ai ?

Buồn trông chênh chếch sao Mai.

Sao ơi, sao hỡi, nhớ ai sao mờ?

• Đôi ta bắt gặp nhau đây,

Như con bò gầy gặp bãi cỏ hoang.

• Đôi ta như tượng mới tô,

Như chuông mới đúc, như chùa mới xây.

• Đôi ta như lửa mới nhen,

Như trăng mới mọc, như đèn mới khêu.

• Đôi ta như rắn liu điu,

Nước chảy mặc nước, ta dìu lấy nhau.

• Đôi ta như ruộng năm sào,

Cách bờ ở giữa làm sao cho liền?

• Đôi ta như thể đồng tiền,

Đồng sấp, đồng ngửa, đồng nghiêng, đồng nằm.

• Đôi ta như thể con bài,

Đã quyểt thì đánh, đừng nài thấp cao

Đôi ta như đá với dao,

Năng siếc, năng sắc, năng chào, năng quen.

• Đôi ta như ngãi Phan Trần,

Khi xa ngàn dặm, khi gần bên đôi.

• Đôi ta như rượu với nem,

Đang say ngây ngất, ai dèm chớ xa.

• Đôi ta như lúa đòng đòng,

Đẹp duyên nhưng chẳng đẹp lòng mẹ cha

Đôi ta như chỉ xe ba,

Thầy mẹ xe ít, đôi ta xe nhiều.

• Đêm nằm lưng chẳng tới giường,

Trông cho mau sáng ra đường gặp em.

• Đi ngang thấy ngọn đèn chong chóng,

Thấy em nho nhỏ, muốn bồng mà ru.

• Đường dài ngựa chạy biệt tăm,

Người thương có nghĩa trăm năm cũng về.

• Đầu năm ăn quả thanh yên,

Cuối năm ăn bưởi cho nên đèo bòng.

Vì cam cho quýt đèo bòng,

Vì em nhan sắc cho lòng nhớ thương.

• Đêm khuya thiếp mới hỏi chàng:

Cau xanh ăn với trầu vàng xứng chăng?

Trầu vàng nhá lẫn cau xanh,

Duyên em sánh với tình anh tuyệt vời.

• Đói lòng ăn nửa trái sim,

Uống lưng bát nước đi tìm người thương

Người thương, ơi hỡi, người thương,

Đi đâu mà để buồng hương lạnh lùng.

• Đôi ta cùng bạn chăn trâu,

Cùng mặc áo vá nhuộm nâu một hang.

Bao giờ cho gạo bén sang,

Cho trăng bén gió, cho nàng bén anh.

• Đường xa thì thật là xa,

Mượn mình làm mối cho ta một người.

Một người mười tám đôi mươi,

Một người vừa đẹp vừa tươi như mình.

• Đêm đêm tưởng dải Ngân Hà,

Chuôi sao Tinh Đẩu đã ba năm tròn.

Đá mòn nhưng dạ chẳng mòn,

Tào Khê nước chảy vẫn còn trơ trơ.

• Đêm qua vật đổi sao dời,

Tiếc công gắn bó nhỡ lời giao đoan.

• Đêm qua trời sáng trăng rằm,

Anh đi qua cửa em nằm không yên.

Mê anh chẳng phải mê tiền,

Thấy anh lịch sự có duyên dịu dàng.

Thấy anh em những mơ màng,

Tưởng rằng đây đấy phượng hoàng kết đôi.

Thấy anh chưa kịp ngỏ lời,

Ai ngờ anh đã vội dời gót loan.

Thiếp tôi mê mẩn canh tàn,

Chiêm bao như thấy anh chàng ngồi bên.

Tỉnh ra lẳng lặng yên nhiên,

Tương tư bệnh phát liên miên cả ngày.

Nghĩ rằng duyên nợ từ đây,

Xin chàng hãy lại chơi đây chút nào.

Cho thiếp tỏ thiệt thấp cao!

• Đợi chờ trúc ở với mai,

Đợi chờ anh ở với ai chưa chồng.

• Đi qua nghiêng nón, cúi lưng,

Anh không chào, em không hỏi, vì chưng đông người.

• Đôi ta thương mãi nhớ lâu,

Như sông nhớ nước, như nhành dâu nhớ tằm.

• Đấy, đây xứng đáng cũng vừa,

Xin đừng kén chọn lọc lừa nơi nao.

• Đu đủ tía, giềng giềng cũng tía,

Khoai lang ngâm, ngọn mía cũng giâm.

Củi kia chen lẫn với trầm,

Em giữ sao cho khỏi, kẻo lầm, bớ em!

• Đi đâu bỏ nhện giăng mùng,

Bỏ đôi chiếu lạnh, bỏ phòng quạnh hiu!

• Đại Hoàng phong cảnh hữu tình,

Của nhiều đất rộng gái xinh trai tài.

• Đố ai lặn xuống vực sâu,

Mà đo miệng cá, uốn câu cho vừa.

• Đố ai bắt chạch đằng đuôi,

Bắt chim đầu cánh, bắt người trong trăng.

• Đố ai biết đá mấy hòn,

Tua rua mấy chiếc, trăng tròn mấy đêm.

• Đố ai lượm đá quăng trời,

Đem gầu tát biển, ghẹo người trong trăng.

• Đom đóm bay ra, trồng cà tra đỗ,

Tua rua bằng một, cất bát cơm chăm.

Tháng tư mua nứa đan thuyền,

Tháng năm tháng sáu gặt miền ruộng chiêm.

• Đố ai tát bể Đông Khê,

Tát sông Bồ Đề, trăng tròn mấy đêm.

• Đông Thành là mẹ là cha,

Đói cơm rách áo thì ra Đông Thành.

• Đường vô xứ Nghệ quanh quanh,

Non xanh nước biếc như tranh họa đồ.

Ai vô xứ Nghệ thì vô!

• Đường lên Mường Lễ bao xa?

Trăm bảy mươi thác, trăm ba mươi ghềnh.

• Đường lên xứ Lạng bao l

• sai sửa

Tham khảo vài câu nhé bạn:

+ Thương thay cho gái quạt mồ

 Ghét thay cho gái lấy vồ đập săng.

+ Thương thay cho phận con rùa

 Ở đình đội hạc, ở chùa đội bia.

+ Thương thay con cuốc giữa trời

 Dẫu kêu ra máu có người nào hay

  Thương thay hạc lánh đường mây

 Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.

~Std well~

Định nghĩa của tình yêu thương

Yêu thương là cảm giác khiến cho mình hạnh phúc nhất và cũng khiến mình khổ đau nhất. Yêu thương là có thể làm tất cả mọi việc chỉ để nhìn thấy tình yêu của mình cười 1 cách hạnh phúc. Tình yêu thương là gì luôn là một dấu hỏi lớn đối với chúng ta.

mk nghĩ z

Tham khảo:

https://vn24h.info/tinh-yeu-thuong-la-gi-bieu-hien-cua-no-nhu-the-nao/

~Std well~

P/s: Ib nếu cần link