bài "rằm tháng giêng"

1.

DÀN Ý

1. Đặt vấn đề:

– Hồ Chí Minh vừa là một chiến sĩ cách mạng lỗi lạc vừa là một nhà thơ lớn. Vì thế thơ của Người luôn là sự hòa quyện của chất thép và chất tình, vẻ đẹp cổ điển và hiện đại.

– Nguyên tiêu được Bác sáng tác trong thời gian đầu của cuộc . kháng chiến chống Pháp tại chiến khu Việt Bắc, là bài thơ hội tụ phong cách nghệ t?luật Hồ Chí Minh.

2. Giải quyết vấn đề:

Vẻ đẹp cổ điển

– Ngôn ngữ: Tiếng Hán. Thơ chữ Hán thường cô đọng, súc tích, ít lời nhiều ý.

– Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt (bảy chữ bốn câu) – loại thơ cổ Đường thi này đòi hỏi người viết phải am hiểu sâu sắc và tinh tế mới đúc kết được tình ý trong câu chữ. . – Đề tài: Đề tài mùa xuân là đề tài quen thuộc trong thi ca cổ.

– Hình ảnh: trăng, trời, nước, khói sóng là những hình ảnh quen thuộc trong thơ ca cổ điển, giàu tính ước lệ, tượng trưng.

– Bút pháp: chấm phá; tả cảnh ngụ tình. Trong cảnh rằm xuân đẹp đẽ, tâm hồn thi sĩ hiện lên khoáng đạt, tràn trề sức xuân.

. Không gian: Chiều kích không gian khoáng đạt, mang không khí cổ điển. ..

– Thời gian: Đêm khuya là thời gian nhiều nhà thơ cổ lấy làm thi hứng sáng tác. Đặc biệt là những đêm trăng thanh gió mát.

Vẻ đẹp hiện đại

– Hình ảnh: Giữa dòng bàn bạc việc quân là hình ảnh của kháng chiến. Một hình ảnh mới mẻ không xuất hiện trong cổ thi.

– Sự vận động của mạch thơ: Mạch thơ vận động hướng sáng, càng lúc càng sáng: ánh sáng của thiên nhiên lan tỏa rồi bừng lên ánh sáng của tâm hồn, của trí tuệ.

3. Kết luận:

– Đây là bài thơ kết hợp hài hòa chất tình và chất thép, vẻ đẹp cổ điển và tinh thần hiện đại.

– Bài thơ đã thể hiện tâm hồn Bác thật tinh tế. Đó là một tâm hồn lãng mạn, nhạy cảm, tràn đầy sức sống, tràn đầy niềm tin yêu cuộc sống.

2.

Đến hai câu thơ cuối, ta thấy cảm nhận về dòng sông, về khói sóng, và con thuyền được nâng lên một mức:

Yên ba thâm xứ đàm quân sự
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền

Nhớ ánh trăng ngày nào khi Bác còn bị giam dưới ngục lạnh nơi đất khách quê người (1942-1943) thì đêm nay - đêm rằm tháng giêng (1948) lại bắt gặp ánh trăng nơi chiến khu Việt Bắc. Con thuyền xuôi mái giữa dòng sông trăng, tựa mạn thuyền người chiến sĩ cộng sản Hồ Chí Minh đang đàm quân sự. Ánh trăng đêm này là ánh trăng ước hẹn, báo trước những mùa trăng trong năm được nhân dân đón đợi với bao tình cảm nồng hậu. Trăng đêm nay không phải là ánh trăng bình thường trước sân nhà, đầu ngõ. Bác thưởng trăng trên khói sóng, người đang thưởng trăng nguyên tiêu không chỉ mang cốt cách như các bậc tao nhân mặc khách ngày xưa mà còn là con người hành động, người chiến sĩ cộng sản đánh giặc. Vị lãnh tụ đang bàn bạc việc quân trên con thuyền nhẹ lướt giữa sông nước trời xuân đây là trường hợp thưởng trăng rất đặc biệt, yên ba là khói sóng, thi liệu cổ của Đường thi. Vậy là câu thơ có nét cổ điển và có nét hiện đại, chất hiện đại đó chính chất thép, chất chiến đấu của người chiến sĩ cộng sản: Nay ở trong thơ nên có thép - Nhà thơ củng phải biết xung phong.

Chúc bạn học tốt!

Cậu ấy đang buồn thối ruột nên đừng có đụng đến cậu ta nữa.

Chúc bạn học tốt!

Đặt 1 câu có cụm tính từ chứa thành ngữ

=> Cô gái kia có một vẻ đẹp nghiêng nước ngiêng thành.

Tác giả sử dụng từ trái nghĩa để nhấn mạnh tình yêu thương của mỗi con người đối với gia đình của mình - là tổ ấm. Từ trái nghĩa tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh và làm cho lời nói thêm sinh động. Làm câu thơ trở nên hay hơn có sức cuốn hút hơn.

môi trường nhiệt đới : nóng quanh năm có thời kì khô hạn dài

môi trường hoang mạc:khí hậu khô hạn , khắc nghiệt mưa rất ít , biên độ nhiệt cao

Các từ láy:

thỉnh thoảng, háo hức, sẵn sàng, gọn gàng, bỡ ngỡ, lo lắng, nhẹ nhàng, rạo rực, xao xuyến, nôn nao.

Chúc bạn học tốt!

Tác giả đã sử dụng các từ láy trong văn bản "Cổng trườ mở ra" là: Thỉnh thoảng, háo hức, sẵn sàng, gọn gàng, bỡ ngỡ, lo lắng, nhẹ nhàng, rạo rực, xao xuyến, nôn nao.

Tác dụng: Thể hiện được tâm trạng của nhân vật trong buổi tựu trường đầu tiên. Giúp ngươi đọc người nghe hiểu được một cách cụ thể. Đồng thời làm văn bản trở nên hay và đăc sắc hơn.

P/s: Mik chỉ gợi ý cho bạn thôi nha, có gì tự bổ sung thêm nhé!

Theo mình là từ "dường như' không phải câu so sánh.

Ví dụ cho dễ nhìn thấy nè: Những ngọn lửa diêm dường như đã hóa thành các ngôi sao trên bầu trời để soi sáng đường cho em được ở cùng với bà trên thượng đế.

thank nha

+Từ ghép:

- Những từ có quan hệ với nhau về nghĩa.

Vd: Bà ngoại, ông ngoại,...

+Từ láy:

- Các tiếng có quan hệ láy âm

Vd: lung linh, lấp lánh,...

- Từ láy : loại từ được tạo thành từ hai tiếng trở lên. Các tiếng có cấu tạo giống nhau hoặc tương tự nhau về vần, tiếng đứng trước hoặc tiếng đứng sau.Trong các tiếng đó có 1 tiếng có nghĩa hoặc tất cả đều không có nghĩa nhưng khi ghép lại thành một từ có nghĩa.

VD : lanh lảnh, ngòn ngọt.

- Từ ghép : từ được tạo thành có hơn hai tiếng. Các tiếng tạo nên từ ghép khi đọc đều có nghĩa. Trong tiếng Việt, từ ghép có hai loại đó chính là ghép chính phụ và ghép đẳng lập.

+ Trong từ ghép chính phụ, tiếng đứng ở vị trí đầu tiên gọi là tiếng chính, tiếng đứng sau gọi là tiếng phụ. Từ một tiếng chính ta có thể tạo nên vô số từ ghép.

VD: Chúng ta có tiếng chính là ” Thịt “. với từ ” Thịt ” chúng ta có thể tạo ra các từ ghép như : thịt bò, thịt heo, thịt thỏ.

+ Trong từ ghép đẳng lập, các tiếng ngang nhau về nghĩa.

VD : xe cộ, cấy cối.

#Panda

Sự tiến bộ của kĩ thuật khoan sâu tìm nước.

Câu 1:

CẢNH KHUYA:

- 2 câu đầu: Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Câu này sử dụng biện pháp so sánh, điệp ngữ. Trong đó điệp ngữ "lồng" đc lặp lại 2 lần.Gợi ra 1 cảnh mộng thơ đẹp, huyền ảo của trăng, có đg nét, 2 màu chủ đạo xám và tối tạo nên vẻ đẹp lộng lẫy, diễn tả sự quấn quýt, hòa hợp giữa cây và hoa tạo nên 1 bức tranh có hình khối, tầng bậc.

NGUYÊN TIÊU ( RẰM THÁNG GIÊNG )

- 2 câu đầu: Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên
Xuân giang, xuân thuỷ, tiếp xuân thiên. Câu thơ đã sd bp điệp ngữ "xuân" và trong đó điệp ngữ này đc lặp lại tận 3 lần. Nhằm nhấn mạnh vẻ đẹp và sự sâu sắc của mùa xuân đg tràn ngập cả đất trời. Trong câu thơ của Bác từ " xuân" không chỉ gợi tả màu xanh của sông nước, trời đất vào xuân mà còn gợi tả sức sống mãnh liệt, trẻ trung căng tràn nhựa sống. Với Bác, yêu trăng, yêu xuân chính là yêu cuộc đời. Trái tim mênh mông của người chan hoà với thiên nhiên, sông núi, hoa lá cỏ cây thật hữu tình.

Câu 2:

*Giống:

- Đều miêu tả khung cảnh thiên nhiên đẹp bao la khoáng đạt

- Đều xuất hiện hình ảnh trăng

- Đều thấy được tâm hồn yêu thiên nhiên lạc quan, phong thái ung dung lạc quan, yêu nước của người chiến sĩ cách mạng

=>Chất thơ hòa quyện chất thép, tâm hồn chiến sĩ - thi sĩ hòa hợp.

*Khác:

- Cảnh khuya: Trăng trong "Cảnh khuya" là trăng được đặt trong không gian núi rừng. Người chiến sĩ thao thức lo cho vận nước, lo cho chiến dịch mà chưa ngủ.

- Rằm tháng giêng: Trăng được miêu tả vào chính rằm, trăng vừa lúc tròn nhất, đẹp nhất. Đặc biệt là trăng của sông nước. Ánh trăng xuân bao trùm và như xóa nhòa ranh giới giữa trời - sông. Người chiến sĩ bận việc quân nhưng vẫn có những giây phút hòa mình vào thiên nhiên.

Câu 3:

Những người yêu thơ của tác giả Hồ Chí Minh có thể dễ dàng nhận thấy: Trăng là một đề tài rất đẹp trong thơ của Người. Từ trong nhà tù Tưởng Giới Thạch, trăng đã là bạn tri âm, hay khi trở thành người lãnh đạo cách mạng Việt Nam, trăng vẫn đồng hành san sẻ tâm sự. Những năm 1947, 1948, khi cuộc kháng chiến chống Pháp nổ ra khốc liệt, việc nước bộn bề, Bác vẫn tranh thủ lúc nghỉ ngơi, viết lên những vần thơ đặc sắc, mà ở đó, trăng vẫn hiện diện hiền hoà và thơ mộng. Ta có thể kể tên bài thơ "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng".

Bài thơ "Cảnh khuya" là một tác phẩm mà người viết khi ở chiến khu Việt Bắc. Đây là một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt rất súc tích, như phong cách thường thấy của Bác. Bốn câu thơ chia làm hai phần: nửa đầu tả cảnh, nửa sau tả tâm sự của nhà thơ. Mở đầu Bác viết:

"Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa"

Hai dòng thơ ngắn gọn mà cảnh vật hiện ra sinh động lạ lùng, có đủ cả âm thanh và hình ảnh để giúp người đọc hình dung ra một không gian thơ mộng của đêm trăng Việt Bắc. Giữa sự tĩnh lặng đó, tiếng suối rì rầm như một khúc nhạc thanh tao. Cách sử dụng biện pháp so sánh tiếng suối như thể tiếng hát khiến cho ý thơ trở nên sinh động. m thanh của thiên nhiên được so sánh với khúc hát của con người nên thật ấm cúng và gần gũi. Giọng thơ vút cao, ngân nga thật độc đáo, lay động lòng người. Trong thơ xưa, Nguyễn Trãi từng tả tiếng suối ở Côn Sơn rằng:

"Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai"

Nhà thơ xưa và nhà thơ nay đã gặp nhau như thế đấy. Ta lại càng yêu thích cảnh thiên nhiên trong thơ Bác, bởi vạn vật sao mà hoà quyện, quấn quýt, hữu tình đến thế. Điệp từ "lồng" khiến cho trăng, cổ thụ và bông hoa như giao hoà, để cùng nhau điểm xuyết một bức tranh tuyệt vời, tràn đầy cảm xúc. Người đọc thực sự nhận thấy tình yêu thiên nhiên sâu sắc của Bác, và cũng cảm nhận tình yêu đó trong tâm hồn mình.

Hai câu sau, thi sĩ đột nhiên như ngỏ lời tâm sự rằng:

"Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà"

Có thể thấy cái tứ thơ bất ngờ thú vị ở đây. Bác so sánh "cảnh khuya như vẽ" để cùng ta ngợi ca cảnh đẹp, cứ tưởng rằng vẻ đẹp đó là nguyên nhân khiến tâm hồn nghệ sĩ thao thức, "người chưa ngủ". Thì điệp khúc "người chưa ngủ" lặp thêm một lần và thêm lời lý giải rằng đêm nay mất ngủ là do "lo nỗi nước nhà". Đến đây, ta đã cảm thông tâm trạng của Người. Trong cái đêm đẹp như tranh vẽ này, Bác vẫn đầy nỗi trăn trở bởi lo âu vận mệnh nước nhà. Trái tim vĩ đại của Người từng nhịp đập, đều đập vì quê hương đất nước. Đọc bài thơ ngắn gọn, ta cảm nhận được bao điều lớn lao đến vậy!

Đến với bài thơ "Rằm tháng giêng", ta một lần nữa cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh, và còn thấy được cả những nét độc đáo khác trong thơ Bác. Trước tiên, đó là bức tranh trăng mùa xuân:

"Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên
Xuân giang, xuân thủy, tiếp xuân thiên"

Ý thơ, thi liệu đều rất cổ điển, cách giới thiệu thời gian "nguyên tiêu" (Rằm tháng giêng) và sự miêu tả cái tròn đầy của "nguyệt chính viên" đem lại cho người đọc một cảm xúc yêu mến trước vầng trăng tròn vạnh tỏa sáng cả đêm xuân, và thấy trước mắt mình một "rằm xuân lồng lộng trăng soi". Đêm rằm có gì độc đáo, ấy là điệp từ "xuân" khiến câu thơ chan hoà sắc xuân: sông xuân, nước xuân và cả một trời xuân lai láng. Phải chăng ánh trăng chính là ánh xuân bao phủ khắp thế gian... Thật đúng là "Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân"!

Thế rồi hình ảnh con người xuất hiện giữa thiên nhiên tươi đẹp:

Yên ba thâm xứ đàm quân sự
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền

(Giữa dòng bàn bạc việc quân
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền)

Có thể nói, tư thế của nhà thơ có nét đẹp vừa cổ điển, vừa hiện đại. Cổ điển bởi tình yêu và sự đắm say nét đẹp thiên nhiên, và hiện đại bởi bên cạnh tư thế của một thi sĩ là hình ảnh một người chiến sĩ lúc nào cũng canh cánh việc dân việc nước (đàm quân sự). Người chiến sĩ cách mạng ấy làm việc không quản ngày đêm, mà vẫn giữ được một tâm hồn dạt dào xúc cảm khi "Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền". Cuộc sống vất vả và hiểm nguy trong kháng chiến bỗng chốc nhẹ tênh bởi câu thơ đẹp, trăng và người lại một lần nữa gắn bó với nhau như bạn bè tri kỷ. Chất "Tình" và chất "Thép" hoà quyện cho ta thấy vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh.

Đặt hai bài thơ trong sự so sánh, nét chung giữa chúng là ở chất cổ điển thể hiện ở thể thơ thất ngôn tứ tuyệt với những hình ảnh cổ điển mang vẻ đẹp độc đáo, bộc lộ tình yêu thiên nhiên và yêu đất nước. Bên cạnh đó, hai bài thơ cũng có những nét độc đáo riêng. Bài thơ Cảnh khuya thể hiện sự giao hoà của vạn vật và nỗi trăn trở việc nước của Bác. Còn bài thơ Rằm tháng giêng là bức tranh đẹp đầy sắc xuân và tâm trạng say mê, thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên của nhà thơ. Mỗi bài thơ là một vẻ đẹp riêng trong phong cách tài hoa của nhà thơ Hồ Chí Minh.

Có thể nói, đọc thơ Bác là đi tới một thế giới nghệ thuật bình dị mà sâu sắc. Hai bài thơ "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" là hai tác phẩm như thế, ngắn gọn mà độc đáo, đọng lại trong tâm hồn độc giả bao xúc cảm tinh khôi. Thế hệ trẻ đọc thơ Bác cũng là để trái tim được bồi đắp thêm tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước.

Chúc bạn học tốt!