Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của Triều Lý (1009-1225) có những nét chính sau:

Củng cố độc lập dân tộc: Dời đô về Thăng Long, củng cố nền độc lập và phát triển đất nước.

Phát triển kinh tế: Tăng cường sản xuất nông nghiệp, thủ công nghiệp và giao thông, thương mại.

Cải cách hành chính và pháp luật: Xây dựng hệ thống chính quyền và ban hành các bộ luật để duy trì trật tự xã hội.

Xây dựng quân đội mạnh mẽ: Tổ chức quân đội, bảo vệ biên giới, đặc biệt là chiến thắng quân Tống.

Phát triển văn hóa, giáo dục: Khuyến khích học tập, tôn vinh Phật giáo và xây dựng nhiều chùa, đền đài.

Bảo vệ biên giới và đối ngoại: Triều Lý đã tổ chức nhiều cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới, đặc biệt là chống lại sự xâm lược từ phương Bắc (Tống) và các cuộc nổi dậy trong nước. Các cuộc kháng chiến, như chiến thắng của Lý Thường Kiệt chống quân Tống, đã bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ.

Thời Đinh – Tiền Lê là một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Việt Nam, kéo dài từ cuối thế kỷ X đến đầu thế kỷ XI. Dưới thời Đinh, Tiền Lê, xã hội Việt Nam đã có những sự thay đổi lớn về chính trị và xã hội, đặc biệt là khi các triều đại này xây dựng nền tảng cho nhà nước phong kiến đầu tiên.

1. Xã hội thời Đinh (968–980)

Dưới triều đại Đinh Tiên Hoàng (968-979), xã hội Việt Nam có những đặc điểm đáng chú ý:

Chế độ quân chủ tập quyền: Đinh Tiên Hoàng thiết lập chế độ quân chủ tập quyền với bản thân là hoàng đế duy nhất, đứng đầu tất cả các tầng lớp xã hội. Ông thống nhất đất nước sau nhiều thế kỷ chiến tranh giữa các tiểu quốc và tộc người, từ đó xây dựng nền tảng cho nhà nước phong kiến trung ương tập quyền.

Cấu trúc xã hội:

Vua và quý tộc: Vị trí cao nhất trong xã hội là vua và gia đình hoàng tộc. Đinh Tiên Hoàng có vai trò lớn trong việc củng cố quyền lực cho triều đại của mình.

Quan lại và tầng lớp quý tộc: Dưới vua, có các quan lại nắm quyền cai trị các vùng đất. Quan lại có thể là những người có dòng dõi quý tộc hoặc các công thần có công với nhà vua.

Nông dân: Là tầng lớp chủ yếu trong xã hội, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp, phải nộp thuế cho triều đình và làm dịch vụ cho nhà vua. Nông dân chủ yếu sống dựa vào lúa nước.

Lính và quân đội: Với mục tiêu củng cố quyền lực, Đinh Tiên Hoàng còn xây dựng một lực lượng quân đội mạnh mẽ, chủ yếu sử dụng lực lượng quân sự để bảo vệ đất nước và chống lại các thế lực bên ngoài.

2. Xã hội thời Tiền Lê (980–1009)

Dưới triều đại Lê Đại Hành (980-1005), xã hội Việt Nam tiếp tục có sự thay đổi và phát triển:

Tiếp tục xây dựng và củng cố nhà nước phong kiến: Lê Đại Hành là người tiếp nối và phát triển mạnh mẽ các chính sách của Đinh Tiên Hoàng, đồng thời thúc đẩy việc củng cố nền tảng của nhà nước phong kiến. Lê Đại Hành củng cố quyền lực trung ương và duy trì quyền lực quân sự mạnh mẽ.

Cấu trúc xã hội:

Vua và hoàng gia: Như thời Đinh, vua vẫn là người đứng đầu tối cao trong xã hội. Hoàng tộc và quý tộc có vai trò quan trọng trong việc quản lý đất nước.

Quan lại và sĩ phu: Trong triều đình Tiền Lê, các quan lại chủ yếu được tuyển chọn từ những người có năng lực và tư cách. Sự xuất hiện của tầng lớp sĩ phu đã bắt đầu có ảnh hưởng lớn trong quản lý và chính trị.

Nông dân và tầng lớp lao động: Nông dân vẫn chiếm số đông trong xã hội và tiếp tục chịu áp lực từ thuế khóa và nghĩa vụ lao động. Tầng lớp này vẫn phải đóng thuế nông sản và lao động cưỡng bức cho nhà vua.

Chế độ nô lệ: Nô lệ trong xã hội phong kiến thời Đinh – Tiền Lê chủ yếu là những người bị bắt trong chiến tranh hoặc những người mắc nợ. Họ thường phải phục vụ trong gia đình quý tộc hoặc cung đình.

3. Các yếu tố xã hội khác

Tôn giáo và tín ngưỡng:

Tôn giáo thời Đinh – Tiền Lê chủ yếu là Phật giáo và Nho giáo. Phật giáo có ảnh hưởng mạnh mẽ, nhưng Nho giáo bắt đầu có sự xâm nhập vào các tầng lớp trí thức và quan lại. Đồng thời, tín ngưỡng dân gian và các nghi lễ thờ cúng tổ tiên cũng đóng vai trò quan trọng trong đời sống của người dân.

Văn hóa và nghệ thuật:

Trong thời kỳ này, mặc dù nền văn hóa còn non trẻ, nhưng xã hội đã bắt đầu có sự chú trọng đến kiến trúc và văn học. Một số công trình kiến trúc như chùa chiền và lăng tẩm bắt đầu được xây dựng, thể hiện sự phát triển của văn hóa vật chất. Văn học thời kỳ này chủ yếu là những tác phẩm hịch và văn bản hành chính mang tính chính trị.

Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước vào năm 1911

1911

Ở Việt Nam, có một số thành tựu của nền văn minh Hy Lạp và La Mã được áp dụng và ảnh hưởng đến đời sống hiện đại, dù các nền văn minh này không trực tiếp phát triển tại Việt Nam. Các thành tựu chủ yếu đến từ các lĩnh vực như kiến trúc, khoa học, và hệ thống pháp luật. Dưới đây là một số ví dụ:

1. Kiến trúc và xây dựng

• Cột trụ và mái vòm: Những thành tựu kiến trúc như cột trụ và mái vòm của Hy Lạp và La Mã ảnh hưởng đến kiến trúc phương Tây và sau này được áp dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Bạn có thể thấy những yếu tố này trong một số công trình kiến trúc cổ điển, tòa nhà công sở, và các công trình công cộng tại Việt Nam.
• Nhà thờ, đình, chùa: Mặc dù không phải là sao chép trực tiếp từ Hy Lạp và La Mã, nhưng những công trình này cũng có ảnh hưởng từ kiến trúc Hy Lạp và La Mã, đặc biệt là hình thức cột trụ, mái vòm, hoặc các chi tiết trang trí cầu kỳ, hoa văn.
• Các công trình công cộng: Các tòa nhà chính phủ, các công trình công cộng hiện đại tại Việt Nam, đặc biệt trong thời kỳ thuộc Pháp, chịu ảnh hưởng từ kiến trúc cổ điển Hy Lạp và La Mã. Ví dụ như những tòa nhà có cột trụ lớn, các cửa sổ mái vòm.

2. Khoa học và toán học

• Toán học và hình học: Nền văn minh Hy Lạp, đặc biệt là những nhà toán học như Euclid và Pythagoras, có ảnh hưởng sâu rộng đến nền giáo dục và nghiên cứu khoa học tại Việt Nam. Các nguyên lý về hình học và lý thuyết số học vẫn được giảng dạy trong chương trình toán học ở các trường học.
• Triết học và logic học: Triết học Hy Lạp, đặc biệt là các nhà triết học như Socrates, Plato và Aristotle, đã ảnh hưởng đến nhiều nền văn hóa trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Các nguyên lý của triết học logic, đối thoại và suy luận được áp dụng trong việc giảng dạy và nghiên cứu.

3. Pháp luật

• Hệ thống pháp luật: Các nguyên lý pháp lý từ nền văn minh La Mã có ảnh hưởng lớn đến hệ thống pháp luật hiện đại, bao gồm việc phát triển các bộ luật quốc gia và quy trình pháp lý. Ở Việt Nam, hệ thống pháp luật hiện đại cũng chịu ảnh hưởng một phần từ những nguyên lý pháp lý của La Mã, như các nguyên lý về quyền lợi cá nhân, hợp đồng, và quyền sở hữu tài sản.

4. Chữ viết và ngôn ngữ

• Chữ cái Latinh: Mặc dù hệ thống chữ viết ở Việt Nam là chữ Quốc Ngữ (chữ Latinh), hệ thống chữ cái này có nguồn gốc từ việc tiếp nhận chữ cái Latinh từ các nhà truyền giáo phương Tây. Chữ Latinh có nguồn gốc từ hệ thống chữ cái của La Mã, và hiện nay nó là một phần không thể thiếu trong hệ thống văn bản và giáo dục ở Việt Nam.

5. Quản lý và tổ chức nhà nước

• Quản lý hành chính: Nền văn minh La Mã đã phát triển các mô hình quản lý hành chính, hệ thống quản lý công quyền và xây dựng các cơ cấu tổ chức nhà nước, một số trong đó được các quốc gia hiện đại, bao gồm Việt Nam, học hỏi và áp dụng vào hệ thống chính quyền của mình.

Mặc dù các thành tựu này không phải hoàn toàn mang bản sắc Việt Nam, nhưng chúng đã trở thành một phần quan trọng trong các lĩnh vực kiến trúc, khoa học, pháp luật, và tổ chức nhà nước, tạo ra sự liên kết văn hóa giữa phương Đông và phương Tây.

hết cứu

Thời kỳ Minh (1368-1644) và Thanh (1644-1912) là hai giai đoạn quan trọng trong lịch sử Trung Quốc, với nhiều thành tựu kinh tế nổi bật.

Thành tựu về kinh tế dưới thời Minh, Thanh

1. Phát triển nông nghiệp: Thời Minh, nông nghiệp được cải cách và phát triển mạnh mẽ. Chính quyền đã áp dụng nhiều phương pháp canh tác mới, đưa vào sử dụng các giống cây trồng năng suất cao, giúp tăng sản lượng lương thực.
2. Thương mại phát triển: Thời kỳ này chứng kiến sự gia tăng hoạt động thương mại cả trong nước và quốc tế. Các cảng biển như Quảng Châu, Phúc Kiến trở thành trung tâm thương mại sôi động. Đặc biệt, sự phát triển của con đường tơ lụa đã giúp Trung Quốc giao thương với nhiều quốc gia, đưa hàng hóa như trà, gốm sứ ra thế giới.
3. Đô thị hóa: Các thành phố lớn như Bắc Kinh, Nam Kinh phát triển mạnh mẽ, trở thành các trung tâm kinh tế, văn hóa. Sự gia tăng dân số và giao thương dẫn đến sự phát triển của các ngành dịch vụ và thủ công nghiệp.
4. Công nghiệp và thủ công nghiệp: Thời Minh, ngành thủ công phát triển với nhiều sản phẩm nổi tiếng như gốm sứ, dệt may, đồ đồng. Thời Thanh, công nghiệp chế biến cũng bắt đầu phát triển, đặc biệt là các ngành chế biến thực phẩm.

Dấu hiệu mầm mống kinh tế tư bản chủ nghĩa

1. Sự hình thành của các thị trường: Các chợ và trung tâm thương mại trở nên phổ biến, nơi mà thương nhân có thể trao đổi hàng hóa một cách tự do. Điều này cho thấy sự chuyển mình từ nền kinh tế phong kiến sang nền kinh tế thị trường.
2. Sự xuất hiện của các thương nhân tư nhân: Thương nhân ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, họ không chỉ buôn bán mà còn đầu tư vào sản xuất. Việc hình thành các gia tộc kinh doanh lớn như gia tộc Dương, gia tộc Tôn thể hiện sự phát triển của tư bản.
3. Sự phát triển của công nghệ và sản xuất hàng hóa: Sự cải tiến trong sản xuất, như việc sử dụng máy móc trong một số ngành nghề thủ công, cho thấy dấu hiệu của sự chuyển dịch từ sản xuất thủ công sang sản xuất hàng hóa.
4. Sự gia tăng nhu cầu tiêu dùng: Với sự phát triển của đô thị hóa, nhu cầu tiêu dùng tăng cao, dẫn đến sự phát triển của nhiều ngành nghề và dịch vụ mới, từ đó tạo ra một nền tảng cho kinh tế tư bản.

Tóm lại, dưới thời Minh và Thanh, Trung Quốc đã có những thành tựu kinh tế nổi bật và những dấu hiệu đầu tiên của sự hình thành kinh tế tư bản chủ nghĩa, mở đường cho những thay đổi lớn trong tương lai.

 Ấn Độ cổ đại có điều kiện tự nhiên phong phú và đa dạng, rất thuận lợi cho sự phát triển kinh tế và văn hóa. Về vị trí địa lý, Ấn Độ nằm ở khu vực Nam Á, được bao bọc bởi dãy Himalaya ở phía Bắc và biển cả ở ba phía còn lại, tạo sự cách biệt và bảo vệ. Hệ thống sông ngòi như sông Hằng, sông Ấn và sông Brahmaputra mang lại nguồn nước dồi dào, cùng với những đồng bằng phù sa màu mỡ, rất phù hợp cho nông nghiệp. Khí hậu gió mùa đặc trưng với mùa mưa ổn định giúp cây trồng phát triển, dù cũng có những thách thức do sự khác biệt giữa mùa khô và mùa mưa. Ngoài ra, Ấn Độ cổ đại còn giàu tài nguyên thiên nhiên như đất đai màu mỡ, rừng và khoáng sản. Dựa trên những điều kiện này, nông nghiệp trở thành ngành sản xuất chính với các cây trồng chủ lực như lúa gạo, lúa mì, kê, mía và gia vị như tiêu, quế. Chăn nuôi cũng phát triển với các loài như trâu, bò, dê và cừu. Thủ công nghiệp nổi tiếng với nghề dệt vải bông, chế tác đồ trang sức, đồ gốm và công cụ bằng đồng, sắt. Bên cạnh đó, thương mại cũng rất sôi động nhờ vị trí địa lý thuận lợi, buôn bán các sản phẩm nông nghiệp, thủ công và gia vị qua đường bộ (con đường tơ lụa) và đường biển. Những điều kiện tự nhiên ưu đãi kết hợp với các ngành sản xuất đa dạng đã đặt nền tảng cho sự rực rỡ của nền văn minh Ấn Độ cổ đại.

- Nguyên nhân chủ quan:

+Các nhà lãnh đạo của đảng và nhà nước đã mắc nhiều sai lầm nghiêm trọng trong việc đề ra và thực hiện các đường lối, chính sách cải tổ

+ Những hạn chế của mô hình kinh tế- xã hội không được nhận thức đầy đủ và sửa chữa tích cực.

+ Chưa khai thác tốt thành tựu của cách mạng khoa học- kĩ thuật. Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất ngày càng tụt hậu so với các nền kinh tế tư bản chủ nghĩa.

+ Tình trạng quan liêu, vi phạm dân chủ và dân chủ hình thức đã làm suy giảm sự nhiệt tình của quần chúng và động lực phát triển của xã hội. Xu hướng dân tộc chủ nghĩa và li khai xuất hiện. Niềm tin vào đảng, nhà nước của các tầng lớp nhân dân suy giảm.

- Khách quan:

+ Sự chống phá của các thế lực thù địch nhằm làm thay đổi chế độ chính trị- xã hội ở Đông Âu và Liên Xô