- Tiến hóa nhỏ: Sự biến đổi tần số alen và kiểu gen trong quần thể qua các thế hệ, dẫn đến sự thích nghi với môi trường nhưng không tạo ra loài mới.
- Tiến hóa lớn: Sự thay đổi lớn qua thời gian dài, dẫn đến sự hình thành loài mới hoặc nhóm phân loại mới.
- Cơ chế hình thành đặc điểm thích nghi theo thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại:
+ Đột biến: Cung cấp nguồn biến dị di truyền.
+ Giao phối: Tái tổ hợp gen, tạo sự đa dạng.
+ Chọn lọc tự nhiên: Giữ lại những đặc điểm có lợi.
+ Di - nhập gen: Thay đổi tần số alen trong quần thể.
+ Các yếu tố ngẫu nhiên: Gây biến đổi tần số alen không theo hướng xác định.

a)
- Nhân tố sinh thái vô sinh: Nhiệt độ nước, lượng oxy hòa tan, ánh sáng, độ sâu của nước, cấu trúc môi trường sống (hốc đá, cây thủy sinh).
- Nhân tố sinh thái hữu sinh: Thức ăn, các loài cá khác (cạnh tranh hoặc săn mồi), vi sinh vật trong nước.

b)
- Thiết kế bể cá:
- Đảm bảo nhiệt độ nước ấm, tránh nơi có gió lùa hoặc nhiệt độ thay đổi đột ngột.
- Lắp hệ thống sục khí để tăng oxy hòa tan.
- Trang trí bể bằng hốc đá, cây thủy sinh để tạo chỗ trú ẩn.
- Chăm sóc cá:
- Cho ăn thức ăn nổi vào ban ngày.
- Thay nước định kỳ nhưng tránh thay đổi môi trường đột ngột.
- Tránh nuôi chung với loài cá dữ hoặc thích nghi với môi trường nước khác.

a) Các kỷ được nhắc đến trong sơ đồ thuộc đại Cổ sinh (Cambrian, Ordovician) và đại Trung sinh (Cretaceous).

- Kỷ Cambrian: Bùng nổ sinh học Cambrian, xuất hiện nhiều loài động vật có vỏ cứng.

- Kỷ Cretaceous: Xuất hiện thực vật có hoa, khủng long phát triển mạnh nhưng kết thúc bằng sự kiện tuyệt chủng hàng loạt do thiên thạch.

b) Loài người xuất hiện vào kỷ Đệ tứ (Quaternary), thuộc đại Tân sinh (Cenozoic).