Câu 1: Ngôi kể được sử dụng là ngôi thứ ba (người kể chuyện giấu mình). Câu 2 Một số chi tiết cho thấy Bớt không giận mẹ dù từng bị phân biệt đối xử: - Khi mẹ xuống ở chung, Bớt rất mừng và chỉ “cố gặng mẹ cho hết lẽ”, chứ không hằn học hay đay nghiến. - Bớt đón nhận mẹ bằng thái độ nhẹ nhàng, chăm lo cho mẹ và để mẹ trông cháu. - Khi mẹ ân hận, Bớt vội buông bé Hiên, ôm lấy vai mẹ, nói đầy yêu thương: “Ô hay! Con có nói gì đâu, sao bu cứ nghĩ ngợi thế nhỉ?” Câu 3: Lời dẫn trực tiếp: “Còn bố nó ở nhà, bố nó thương con này nhất, bố nó cứ bảo: Tội! Con gái xấu xí.” Chuyển thành lời dẫn gián tiếp: Bớt kéo con vào lòng, vạch tóc con ra và chỉ vào cái sẹo to bằng cái trôn bát ở gần đỉnh đầu, vô tình kể với bà rằng hồi còn bố nó ở nhà, bố nó thương đứa con này nhất, thường bảo là tội nghiệp, con gái xấu xí. Câu 4: Hành động ôm lấy vai mẹ và lời nói “Ô hay! Con có nói gì đâu, sao bu cứ nghĩ ngợi như thế nhỉ?” của chị Bớt cho thấy tấm lòng bao dung, vị tha và tình cảm chân thành mà chị dành cho mẹ. Dù từng chịu cảnh bị mẹ phân biệt đối xử, chị không trách móc mà ngược lại còn tìm cách xoa dịu cảm giác ân hận của mẹ. Cử chỉ và lời nói ấy thể hiện sự thấu hiểu, lòng hiếu thảo và mong muốn gắn kết tình thân. Bớt không để quá khứ làm tổn thương hiện tại mà chọn cách đối đãi bằng tình yêu thương. Đây là biểu hiện đẹp của đạo hiếu trong gia đình. Câu 5: Một thông điệp có ý nghĩa nhất từ văn bản là: Tình cảm gia đình có thể chữa lành mọi tổn thương nếu con người biết yêu thương và bao dung. Dù từng chịu nhiều thiệt thòi vì sự thiên vị của mẹ, Bớt vẫn mở rộng lòng đón mẹ về sống chung, chăm sóc mẹ, không một lời oán trách. Chính tình thương và sự bao dung ấy đã hóa giải hối hận trong lòng người mẹ già. Thái độ của Bớt khiến người đọc xúc động và thấm thía giá trị của tình thân. Thông điệp này nhắc nhở mỗi người trân trọng và gìn giữ mối quan hệ ruột thịt trong gia đình.

Câu 1

Bức tranh quê hiện lên trong những vần thơ thật bình dị mà nên thơ, gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc bồi hồi, xao xuyến. Mở đầu bài thơ là âm thanh quen thuộc của tiếng võng kẽo kẹt đưa, một âm thanh gợi nhớ về những buổi trưa hè yên ả, khi mọi người chìm vào giấc ngủ say sưa. Hình ảnh chú chó nhỏ ngủ mơ màng nơi đầu thềm, bóng cây lơi lả bên hàng dậu, tất cả tạo nên một không gian tĩnh lặng, thanh bình, nơi thời gian như ngừng trôi.Đêm xuống, bức tranh quê càng thêm huyền diệu. Cảnh vật chìm trong bóng tối, chỉ còn lại ánh trăng ngân nga soi sáng. Hình ảnh ông lão nằm chơi giữa sân, tận hưởng không gian yên tĩnh, thằng cu đứng vịn bên thành chống, ngắm bóng con mèo, càng làm nổi bật sự gần gũi, thân thuộc của cuộc sống thôn quê. Những hình ảnh này không chỉ đơn thuần là miêu tả, mà còn chứa đựng những giá trị tinh thần sâu sắc. Đó là sự gắn bó với thiên nhiên, là tình yêu thương con người, là sự trân trọng những khoảnh khắc đời thường.Bức tranh quê trong bài thơ là một bức tranh đẹp, đẹp bởi sự giản dị, mộc mạc, đẹp bởi những giá trị truyền thống tốt đẹp. Nó không chỉ là nơi chốn để ta tìm về, mà còn là nơi nuôi dưỡng tâm hồn, giúp ta trân trọng những gì mình đang có. Đọc những vần thơ này, ta như được trở về với tuổi thơ, với những kỷ niệm êm đềm, với những con người thân thương. Bức tranh quê ấy sẽ mãi là một phần không thể thiếu trong tâm hồn mỗi người.

Câu2

Cuộc sống không phải là một đường thẳng dễ dàng mà là một hành trình đầy những khúc cua, dốc cao và cả những ngã rẽ bất ngờ. Trên hành trình ấy, mỗi người đều mang trong mình những ước mơ, khát vọng riêng. Nhưng ước mơ sẽ mãi chỉ là giấc mộng nếu thiếu đi một yếu tố cốt lõi – sự nỗ lực. Chính sự nỗ lực là cây cầu nối giữa hiện thực và thành công, giữa những điều “có thể” và “thực sự xảy ra”. Sự nỗ lực là thái độ sống tích cực, là hành động không ngừng nghỉ để vượt qua thử thách, vượt qua chính mình và vươn tới những điều tốt đẹp hơn. Không ai sinh ra đã hoàn hảo, cũng không có con đường nào trải đầy hoa hồng. Mỗi thành quả đều là kết tinh của bao mồ hôi, nước mắt, những đêm trắng và những lúc tưởng chừng muốn bỏ cuộc. Sự nỗ lực không đơn thuần là cố gắng, mà còn là sự kiên định, bền bỉ và không ngừng học hỏi để hoàn thiện bản thân. Lịch sử và cuộc sống hiện đại đã chứng minh: những người thành công nhất không phải là người giỏi nhất, mà là người kiên trì nhất. Jack Ma từng bị từ chối đến 30 công việc, nhưng không từ bỏ, để rồi sáng lập nên Alibaba – một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới. Nick Vujicic – người sinh ra không có tay chân – đã không để khiếm khuyết đánh gục ý chí sống, mà trở thành diễn giả truyền cảm hứng cho hàng triệu người. Những con người ấy không có gì trong tay ngoài lòng tin và nghị lực – nhưng chính điều đó đã thay đổi cuộc đời họ, và cả thế giới. Đối với học sinh – những người đang trên hành trình xây dựng tương lai – sự nỗ lực càng trở nên cần thiết. Không phải ai cũng có nền tảng xuất sắc hay trí tuệ vượt trội, nhưng nếu biết cố gắng từng ngày, không ngừng học hỏi và rèn luyện, bạn sẽ tiến bộ hơn hôm qua, và đó là điều đáng quý nhất. Đôi khi kết quả không đến ngay, nhưng mỗi giọt mồ hôi hôm nay đều là bước đệm vững chắc cho ngày mai. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, nhiều người trẻ lại dễ dàng buông xuôi khi gặp thất bại. Một lần trượt đại học, một lần không đạt kỳ vọng – là đã vội kết luận rằng “mình không có năng lực”. Đó là sai lầm lớn. Thất bại không đáng sợ, điều đáng sợ là không dám đứng dậy. Sự nỗ lực thật sự chỉ được khẳng định khi ta kiên trì đến cùng, không từ bỏ chỉ vì một vài lần vấp ngã. Tóm lại, nỗ lực không phải là điều bảo đảm cho thành công, nhưng nó là điều kiện bắt buộc nếu bạn muốn đạt được bất kỳ điều gì có giá trị. Trong một thế giới đầy biến động và cạnh tranh, người biết cố gắng, biết rèn luyện bản thân mới là người có thể tạo ra tương lai cho chính mình. Và bạn, nếu hôm nay còn đang loay hoay hay chán nản, hãy nhớ rằng: thành công không thuộc về người giỏi nhất, mà thuộc về người không bỏ cuộc

Câu1

Bảo vệ môi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống của chúng ta. Môi trường thiên nhiên là toàn bộ các yếu tố tự nhiên mang tính chất vật lý, thành phần hóa học, đặc trưng sinh học tồn tại khách quan, ngoài ý muốn của con người hoặc ít chịu tác động bởi con người. Môi trường thiên nhiên được xác định bởi giới hạn không gian của mặt đất, mặt nước và bầu trời. Bảo vệ môi trường thiên nhiên chính là hoạt động bảo vệ, giữ gìn tính chất vật lý, hóa học, sinh học vốn có của tự nhiên, đảm bảo cho mọi hoạt động của tự nhiên diễn ra theo đúng quy luật của nó mà không bị xâm chiếm, nhân tạo. Trong xã hội hiện nay, khi khoa học kĩ thuật ngày càng phát triển, thiên nhiên càng bị đe dọa nhiều hơn bởi những tác động, ảnh hưởng tiêu cực từ hoạt động nghiên cứu, sản xuất, chế tạo, sinh hoạt,… của con người. Gần đây nhất, tình trạng khai thác đất – đá trái phép ở tỉnh Phú Yên đang trở thành vấn đề nóng bỏng, gây bức xúc cho không chỉ người dân địa phương mà tất cả người dân của cả nước. Việc các doanh nghiệp ngang nhiên đục khoét núi lấy đá, trong đó có những ngọn núi đã được công nhận là Di tích danh thắng cấp quốc gia (núi Đá Bia) là hành động phá hủy môi trường, phá hủy cảnh quan thiên nhiên nghiêm trọng. Điều này cho thấy tình trạng hủy hoại môi trường hiện nay đang diễn ra vô cùng phức tạp và nan giải. Chính vì vậy, chúng ta – tuổi trẻ của cả nước - cần tự xây dựng ý thức bảo vệ môi trường, cùng nhau chung tay ngăn chặn quyết liệt các hành động khai thác trái phép tài nguyên thiên nhiên. Hãy nhớ rằng bảo vệ môi trường là bảo vệ cuộc sống của chúng ta!

Câu 2 Trong dòng chảy văn học Việt Nam, hình tượng người ẩn sĩ luôn là một điểm sáng, một biểu tượng cho khát vọng tự do, sự thanh cao và những giá trị tinh thần vượt lên trên mọi cám dỗ của cuộc đời. Họ là những con người từ chối vòng danh lợi, tìm về với thiên nhiên, với sự tĩnh lặng để nuôi dưỡng tâm hồn. Hai bài thơ "Nhàn" của Nguyễn Trãi và Nguyễn Bỉnh Khiêm, cùng với "Thu Điếu" của Nguyễn Khuyến, đã khắc họa thành công hình tượng này, mỗi tác phẩm mang một sắc thái riêng, nhưng đều chung một tấm lòng hướng thiện và một khát khao về cuộc sống an nhiên. "Nhàn" mở ra một bức tranh về cuộc sống ẩn dật đầy thi vị. Bằng những vần thơ mộc mạc, giản dị, hai tác giả đã vẽ nên chân dung của một người ẩn sĩ ung dung tự tại. "Một mai, một cuốc, một cần câu," - chỉ với những vật dụng đơn sơ, họ đã tự tạo cho mình một cuộc sống tự do, không vướng bận. Họ tìm đến "nơi vắng vẻ," lánh xa chốn "lao xao" của thị thành, nơi con người bon chen, tranh giành. Cuộc sống của họ là sự hòa mình vào thiên nhiên, "Thu ăn măng trúc, đông ăn giá," "Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao." Thiên nhiên trở thành người bạn tri kỷ, là nguồn cảm hứng vô tận cho tâm hồn. Họ coi thường "phú quý," coi đó chỉ là "chiêm bao," bởi lẽ, hạnh phúc đích thực nằm ở sự tự do, thanh thản trong tâm hồn. Khác với sự chủ động tìm đến cuộc sống ẩn dật của "Nhàn," "Thu Điếu" của Nguyễn Khuyến lại mang một vẻ đẹp trầm mặc, sâu lắng hơn. Bức tranh mùa thu hiện lên với "trời thu xanh ngắt," "cần trúc lơ phơ," "nước biếc trông như tầng khói phủ." Cảnh vật không chỉ đẹp mà còn gợi lên sự cô đơn, tĩnh lặng. Người ẩn sĩ trong "Thu Điếu" không chỉ hòa mình vào thiên nhiên mà còn chiêm nghiệm về cuộc đời. Họ "nhân hứng" với cảnh vật, nhưng lại "thẹn với ông Đào." Nỗi thẹn này không phải là sự hối tiếc, mà là sự trăn trở của một người trí thức trước thời cuộc, trước những biến động của cuộc đời. Dù sống ẩn dật, tâm hồn họ vẫn hướng về những giá trị đạo đức, vẫn giữ vững khí tiết của người quân tử. So sánh hai bài thơ, ta thấy điểm tương đồng là cả hai đều thể hiện sự gắn bó với thiên nhiên, cuộc sống thanh đạm, và sự từ chối danh lợi. Cả hai đều là những bức tranh đẹp về tâm hồn thanh cao, hướng đến sự tự do, an nhàn. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở cách thể hiện. "Nhàn" thể hiện sự chủ động, tích cực tìm đến cuộc sống ẩn dật, coi thường danh lợi một cách triệt để. Còn "Thu Điếu" lại thể hiện sự ẩn dật trong hoàn cảnh cụ thể, có sự trăn trở, suy tư về cuộc đời, và có phần cô đơn. Đánh giá chung, cả hai bài thơ đều là những tác phẩm xuất sắc, thể hiện vẻ đẹp của người ẩn sĩ trong văn học trung đại. "Nhàn" mang đến sự lạc quan, tự do, phóng khoáng. "Thu Điếu" lại thể hiện sự sâu sắc, tinh tế, và sự trăn trở của người trí thức trước thời cuộc. Cả hai đều là những bài học quý giá về cách sống, về việc tìm kiếm hạnh phúc đích thực trong cuộc đời. Hình tượng người ẩn sĩ trong hai bài thơ không chỉ là một nét đẹp trong văn học, mà còn là một lời nhắc nhở về những giá trị tinh thần cần được trân trọng. Trong cuộc sống hiện đại, khi con người bị cuốn vào vòng xoáy của công việc, của vật chất, việc tìm về với sự tĩnh lặng, với thiên nhiên, với những giá trị đạo đức là điều vô cùng quan trọng. Hai bài thơ "Nhàn" và "Thu Điếu" sẽ mãi là nguồn cảm hứng, là kim chỉ nam cho những ai muốn tìm kiếm một cuộc sống an nhiên, hạnh phúc.

C1

Theo bài, tiếc thương sinh thái là nỗ đau khổ trước sự mất mát về sinh thái mà con người hoặc là đã trải qua, hoặc là tin rằng đang ở phí trước.

C2

Trình tự từ trong ra ngoài

C3

Đại dịch covid 19

C4

tiếp cận chính xác về biến đổi khí hậu

C5

Chúng ta nên bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp để tránh những hậu quả không đáng có xảy ra.